Điều giản dị

Nhớ chè khoai môn

Nếu có ai hỏi về một món chè đặc biệt, tôi sẽ không ngần ngại trả lời rằng: đó là chè khoai môn. Là bởi, món ngon ấy đã đậm sâu trong tâm trí tôi từ những tháng năm ấu thơ và vẫn mãi vấn vương như một miền cổ tích đến tận bây giờ.

Tuổi thơ tôi là những kỷ niệm gian khó nhưng ấm áp nghĩa tình. Đó là cái thời bắp, khoai, mì hãy còn là nguồn lương thực chính độn cơm; cái thời thèm biết mấy bữa cơm trắng, nhất là bữa cơm thịt, cơm cá. Ấy vậy mà, chính những lương thực gần gũi, sẵn có nơi vườn nhà như khoai môn lại có thể tạo thành món ngon ước ao của lũ trẻ chúng tôi bấy giờ. Ăn rồi lại muốn thêm lần nữa và càng ăn càng thích… Thế là cứ mỗi năm vào mùa thu hoạch khoai môn, ngoài những món luộc, món canh,… thể nào mẹ tôi cũng lại nấu chè. Mới nhắc tới thôi, vậy mà tôi đã nghe đâu đây thoảng thơm vị bùi dẻo, ngọt béo hấp dẫn rồi.

Khoai môn thường được trồng từ tháng 10 đến tháng 12 năm trước và sẽ thu hoạch vào tháng 4 đến tháng 6 năm sau. Mỗi loại môn như: môn xanh, môn trắng, môn tím,... có những công dụng khác nhau. Tất cả chúng đều ưa sống ở các vùng đất cao, tơi xốp. Mỗi mùa thu hoạch khoai môn, tôi lại nằm lòng câu ca mẹ thường ngâm nga: “Trong đời trăm vật trăm ngon/ Cơm no tức bụng, thấy môn cũng thèm”. Mẹ còn bảo: Trong rất nhiều loại khoai thì khoai môn sáp vàng là nấu chè ngon nhất.

Kinh nghiệm chọn khoai môn nấu chè, từ lâu, chị em tôi đã được mẹ truyền lại rằng: không nên chọn những củ khoai trồi lên khỏi mặt đất vì khoai thường bị sượng. Khoai ngon, bùi và bở thường có hình dạng tròn, vừa phải, vỏ có màu tím. Củ khoai thơm ngon và nhiều dinh dưỡng là khi bổ ra sẽ có màu trắng đục, nhiều vân tím. Khoai ngon nhất vẫn là khoai đúng mùa vụ.

Sau khi đã lựa chọn được mớ khoai môn ưng ý, mẹ đem gọt hết vỏ, cắt thành khối hình vuông vừa phải rồi ngâm vào nước muối chừng 10 phút, đem rửa sạch cho hết nhớt, sau đó vớt khoai ra rổ để ráo. Và muốn cho món chè khoai môn được ngon hơn, mẹ tôi thường hấp cho khoai chín tới rồi mới bắt đầu nấu chè.

Chè khoai môn mẹ thường nấu kết hợp với đậu xanh, hạt sen, lá dứa,.... Nhưng ngon nhất với chị em tôi vẫn là nấu với gạo nếp thơm dẻo do chính tay mẹ trồng. Gạo nếp được mẹ vo sạch và đãi thật kỹ rồi cho vào nồi nước đang sôi. Lửa phải để liu riu, khi nấu không đậy nắp nồi. Đến khi nếp chín, mẹ cho đường cùng với một ít gừng đã giã nhỏ vào nồi. Đợi sôi một lúc, mẹ bỏ khoai đã hấp vào. Trong thời gian nồi chè sôi, mẹ tiếp tục để lửa liu riu sao cho khoai thấm đường từ từ. Thi thoảng, mẹ không quên khuấy đều tay cho đến khi nồi chè sánh lại là được. Nồi chè khoai môn ngon đúng điệu phải có màu vàng sóng sánh, trong đó, hạt nếp phải nhừ, từng miếng khoai môn đã thật mềm nhưng vẫn giữ được nguyên vẹn hình dáng.

Hương vị quen thuộc, dẻo ngon, bổ dưỡng của món chè khoai môn quyện trong sự ấm áp bởi tình yêu thương của mẹ là điều tuyệt vời nhất mà chị em tôi mãi nâng niu, trân trọng. Trưởng thành, được đi nhiều nơi, tôi đã từng ăn qua rất nhiều các món chè khác nhau, nào là chè bột lọc, chè hạt kê, chè hoa cau,… nhưng với tôi, món chè khoai môn đượm nồng, thơm ngon mẹ nấu vẫn là số một. 

Lê Thị Xuyên

---------------------------------------------------------------------------