NGHE - THẤY & SUY NGẪM 09:18, 03/08/2019 GMT+7

BP - Đến nay, cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” do Bộ Chính trị phát động vừa tròn 10 năm. Cuộc vận động đã tạo nên những chuyển biến tích cực về nhận thức và thay đổi hành vi của người tiêu dùng trong việc ưu tiên mua sắm, sử dụng hàng Việt. Nhìn lại tổng thể bức tranh thị trường cho thấy, thị hiếu tiêu dùng của người Việt Nam đã có bước chuyển biến rõ nét. Cả nước có hàng ngàn sản phẩm, dịch vụ, doanh nghiệp của Việt Nam hình thành thương hiệu của riêng mình, được đông đảo người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn. Hàng Việt hiện chiếm số lượng cao trên thị trường nội địa, tỷ lệ bày bán tại hệ thống các siêu thị trong nước đạt 80-90%.

Tuy vậy, thời gian vừa qua, người tiêu dùng không khỏi lo ngại khi ngành chức năng liên tục phát hiện nhiều vụ việc hàng hóa trong tình trạng sản phẩm được hoàn thiện ở nước ngoài nhưng khi nhập về lại gắn nhãn “Made in Vietnam”, trong đó hầu hết là hàng được sản xuất, nhập khẩu từ Trung Quốc. Lợi dụng uy tín của hàng Việt Nam chất lượng cao, đã có nhiều loại hàng hóa kém chất lượng “đội lốt” hàng Việt xuất hiện trên thị trường. Hiện tượng này không chỉ là hành vi gian lận thương mại nhằm trốn thuế, mà còn đánh lừa người tiêu dùng và gây ảnh hưởng tới uy tín của hàng hóa Việt Nam. Theo Bộ Công Thương, thời gian gần đây, hiện tượng gian lận thương mại thông qua ghi nhãn xuất xứ hàng hóa sản xuất tại Việt Nam ngày càng gia tăng. Việc này không chỉ làm giảm niềm tin của người tiêu dùng, ảnh hưởng tới cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” mà còn tác động tiêu cực đến sản xuất trong nước, làm giảm uy tín và tính cạnh tranh của hàng sản xuất tại Việt Nam.

Nguyên nhân của tình trạng này không chỉ ở sự lắt léo, gian dối của những doanh nghiệp bất chính, mà sâu xa hơn do quy định pháp luật còn lỏng lẻo. Đến nay, khái niệm “hàng Việt Nam” mới chỉ có trong tài liệu tuyên truyền về cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, chứ chưa có những tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn cụ thể, rõ ràng, chính thức bằng các văn bản pháp luật. Nghị định số 43/2017/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 17-4-2017 có quy định về việc ghi xuất xứ trên nhãn hàng hóa, nhưng vẫn chưa rõ ràng về các chế tài xử lý khi doanh nghiệp cố tình lập lờ gian lận hàng ngoại nhập thành hàng Việt Nam chất lượng cao.

Từ thực tế đó, Ban chỉ đạo Quốc gia về chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389 quốc gia) đã chỉ đạo các bộ, ngành liên quan có kế hoạch điều tra, xử lý các loại hàng hóa giả mạo nhãn mác, giả xuất xứ Việt Nam. Dự kiến thời gian làm việc này sẽ kéo dài trong 1 năm, (bắt đầu từ ngày 1-8-2019 đến ngày 1-8-2020). Ban chỉ đạo 389 quốc gia cũng đề nghị trước khi có thông tư chính thức gọi tên hàng hóa Việt Nam, các đơn vị liên quan phải vào cuộc mạnh mẽ, mở rộng điều tra, xử lý nghiêm tất cả trường hợp doanh nghiệp sản xuất hàng giả, buôn lậu, lập lờ tem mác để lừa người tiêu dùng. Bộ Công Thương cho biết, hiện đang gấp rút soạn thảo thông tư để quy định rõ thế nào là hàng hóa của Việt Nam, hàng hóa sản xuất tại Việt Nam.

Kỳ vọng rằng thông tư mới sẽ giúp người tiêu dùng phân biệt được đâu là hàng nội địa 100%, đâu là hàng thành phẩm nhập ngoại, hoặc đưa nguyên liệu từ nước ngoài vào Việt Nam sản xuất, gia công, lắp ráp... Đây là những việc làm cấp thiết để lấy lại niềm tin người tiêu dùng, tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.

Thanh Hà