NGHE - THẤY & SUY NGẪM 09:58, 05/12/2018 GMT+7

BP - Hai loại vắc-xin kết hợp và một loại thuốc tiêm có tác dụng lâu dài chống lại HIV đang được thử nghiệm lâm sàng. Đây là tin vui nhân Ngày thế giới phòng chống HIV/AIDS (1-12) lần thứ 30 năm nay. Người mắc HIV không phải mang án tử, vì hơn 90% số người điều trị thuốc ARV đều có tải lượng HIV dưới ngưỡng và không có khả năng lây nhiễm. HIV/AIDS từng là loại bệnh nguy hiểm và là đại dịch toàn cầu nhưng nay đã có thể khống chế. Do đó, điều mà các nhà khoa học lo ngại nhất hiện nay không phải HIV mà là các bệnh không lây nhiễm, vì nó được coi là những “kẻ giết người thầm lặng”.

Bệnh không lây nhiễm như huyết áp, đột quỵ, tiểu đường, ung thư... được đánh giá là “kẻ giết người thầm lặng số 1”, gây ra nhiều cái chết mỗi năm tại nước ta. Tỷ lệ tử vong hằng năm do các bệnh không lây nhiễm rất cao, chiếm đến 73%, trong đó có 40% trường hợp tử vong trước 40 tuổi. Ước tính, trung bình mỗi năm nước ta có khoảng 12 triệu người bị tăng huyết áp, gần 3 triệu người bị bệnh đái tháo đường, 2 triệu người mắc bệnh tim, phổi mạn tính và gần 126.000 ca mắc mới ung thư... Những con số này đang có xu hướng tăng nhanh và đã được cảnh báo tại hội nghị khoa học toàn quốc với chủ đề “Phòng chống các bệnh không lây nhiễm” lần thứ VII năm 2018, diễn ra cuối tháng 10 vừa qua. Bên cạnh đó, các bệnh không lây nhiễm còn gây tàn phế nặng nề và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người dân, nếu không được phát hiện sớm và điều trị, chăm sóc, theo dõi lâu dài.

Những năm qua, mặc dù Bộ Y tế đã có nhiều nỗ lực nhằm kiểm soát bệnh không lây nhiễm, nhưng tình trạng gia tăng bệnh này vẫn ở mức báo động. Các chuyên gia y tế đã chỉ ra nguyên nhân gây nên các bệnh này là lối sống không lành mạnh của con người. Ý thức của người dân về sức khỏe; thái độ của nhiều người trẻ về chăm sóc sức khỏe bản thân chưa tốt. Một vấn đề khá nan giải hiện nay là chiều hướng gia tăng việc lạm dụng rượu bia, thuốc lá. Rượu, bia xếp thứ 5 trong các nguy cơ tổn hại sức khỏe và là nguyên nhân trực tiếp gây ra 30 bệnh. Thống kê cho thấy, nước ta có 45% dân số nam giới hút thuốc, 77% dân số uống rượu, bia. Nhiều người có lối sống thiếu khoa học, chế độ dinh dưỡng không phù hợp nên dẫn đến thừa cân, béo phì.

Để khống chế và đẩy lùi các bệnh không lây nhiễm, ngày 20-3-2015, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 376/QĐ-TTg, phê duyệt chiến lược quốc gia phòng chống bệnh ung thư, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm khác giai đoạn 2015-2025. Mục tiêu chung là khống chế tốc độ gia tăng, tiến tới làm giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong sớm do các bệnh không lây nhiễm. Ưu tiên phòng, chống các bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản, tâm thần, nhằm góp phần bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân. Quyết định nêu rõ các chỉ tiêu cụ thể, giải pháp thực hiện; đồng thời giao nhiệm vụ cho Bộ Y tế, các bộ, ngành và UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tuy nhiên sau gần 4 năm thực hiện, tình hình các bệnh không lây nhiễm ở nước ta vẫn diễn biến phức tạp. Theo các chuyên gia, ngoài giải pháp của Nhà nước, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh tuyên truyền để mọi người dân nhận thức được nguy cơ của những căn bệnh này và từ đó không chủ quan, thay đổi lối sống, thói quen ăn uống và chú ý nhiều hơn đến sức khỏe. Có như vậy thì xã hội mới giảm thiểu những căn bệnh được xem là “kẻ giết người thầm lặng”.

Hà Thanh