NGHE - THẤY & SUY NGẪM 09:52, 20/09/2018 GMT+7

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra trên 3 lĩnh vực chính là Công nghệ sinh học, Kỹ thuật số và Vật lý. Theo đó, yếu tố cốt lõi trong Công nghệ sinh học là bước nhảy vọt về nông nghiệp, thủy sản, y dược, chế biến thực phẩm, năng lượng tái tạo, hóa học; trong Kỹ thuật số là trí tuệ nhân tạo, vạn vật kết nối... Ở lĩnh vực Vật lý là robot thế hệ mới, tự động hóa, công nghệ in 3D, điện toán đám mây, vật liệu mới và công nghệ nano... sẽ tạo ra những thách thức mới cho nhân loại. Đặc biệt, với yếu tố tự động hóa và robot thế hệ mới, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ phá vỡ thị trường lao động, nhất là đối với lao động phổ thông. Việt Nam có nhiều lợi thế để tận dụng những thành tựu của chuyến tàu 4.0 trong việc đẩy nhanh tốc độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nhưng cũng phải đối mặt không ít khó khăn, thách thức trên nhiều lĩnh vực. Bởi nước ta hiện nay có rất nhiều ngành, nghề sử dụng lao động chân tay chiếm tỷ trọng lớn, như: Dệt may, giày da, xây dựng, nông nghiệp, công nghiệp cơ khí, lắp ráp điện tử....

Bình Phước là tỉnh có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp và công nghiệp chế biến. Toàn tỉnh có gần 456.000 ha diện tích cây trồng các loại, cùng với hàng triệu con gia súc, gia cầm và là vùng nguyên liệu dồi dào cho công nghiệp chế biến phát triển. Toàn tỉnh hiện có 6.425 doanh nghiệp trong nước và 185 dự án đầu tư nước ngoài đang hoạt động nhưng phần lớn đầu tư vào các lĩnh vực chế biến hạt điều, tinh bột mì, mủ cao su, sản xuất nông nghiệp... nên sử dụng rất nhiều lao động phổ thông. Những doanh nghiệp đang hoạt động trong các khu công nghiệp chuyên về các lĩnh vực còn sử dụng lượng lao động phổ thông chiếm tỷ lệ lớn. Ví như Công ty TNHH Freewell sản xuất giày thể thao ở Khu công nghiệp Bắc Đồng Phú, huyện Đồng Phú hiện có 8.600 người, trong đó có 99,3% công nhân là lao động phổ thông. Khi thực hiện quy trình sản xuất tự động hóa thì phần lớn lao động phổ thông ở đây sẽ bị thất nghiệp.

Để hạn chế tối đa những tác động tiêu cực của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các nhà quản lý, hoạch định chính sách cần phải chú trọng công tác đào tạo tay nghề trình độ cao cho người lao động và tạo ra nghề mới cho xã hội. Bên cạnh đó, người lao động phải xóa bỏ tâm lý “trông chờ, ỷ lại” vào chủ doanh nghiệp, chủ động học hỏi, tự đào tạo nâng cao tay nghề, trình độ để làm chủ tư liệu trong thời kỳ tự động hóa sản xuất. Ở tầm vĩ mô, Hội nghị WEF ASEAN 2018 là cơ hội để hoạch định các chiến lược “đi tắt đón đầu” những thành tựu khoa học công nghệ, mở các lớp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho cán bộ kỹ thuật, quản trị công nghệ, quản trị doanh nghiệp và quản lý nhà nước trong bối cảnh nhân loại đang lên chuyến tàu 4.0.

Tấn Phong