NGHE - THẤY & SUY NGẪM 11:05, 06/09/2018 GMT+7

BP - Nợ công cao sẽ gây áp lực cho việc hoạch định các chính sách phát triển kinh tế và an sinh xã hội của nước ta. Theo báo cáo của Chính phủ, năm 2014 nợ công ở nước ta 2,284 triệu tỷ đồng, đến nay con số này dự kiến 3,5 triệu tỷ đồng. Hiện bình quân mỗi người dân gánh hơn 35 triệu đồng nợ công, tăng gần 4 triệu đồng/người so với năm 2017. Tuy vậy, nợ công của nước ta vẫn ở ngưỡng an toàn và trong tầm kiểm soát vì chưa chạm trần mức Quốc hội cho phép, tức không quá 65% GDP. Nhiều nhà kinh tế cho rằng, để giảm gánh nặng nợ công, chúng ta cần huy động hiệu quả đồng vốn đang tích trữ trong dân thay cho nguồn vay từ bên ngoài.

Để phát triển kinh tế, thực hiện các mục tiêu an sinh xã hội, Chính phủ phải vay nợ để đầu tư xây dựng các công trình, dự án. Vay nợ ngoài việc xây dựng kinh tế, thúc đẩy sản xuất - kinh doanh phát triển, còn giải quyết việc làm cho người dân. Trong điều kiện ngân sách eo hẹp, đây là cách đi đúng. Bởi sau ngày đất nước thống nhất, chúng ta đối mặt với nhiều khó khăn. Nguồn viện trợ từ bên ngoài bị cắt, hậu quả chiến tranh nặng nề, nền kinh tế gần như bị hủy hoại hoàn toàn... kéo đất nước vào cuộc khủng hoảng về mọi mặt. Trước tình hình đó, Đảng ta đã thực hiện công cuộc đổi mới và “mở cửa” đất nước, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế để vươn lên. Các nguồn vốn vay, viện trợ đã giúp chúng ta có hàng ngàn công trình, dự án phục vụ dân sinh làm thay đổi nhanh chóng bộ mặt đất nước và đời sống của nhân dân. Tuy nhiên, xuất phát từ một nước nghèo, nông nghiệp lạc hậu lại bị chiến tranh, thiên tai tàn phá nên phải vay nợ để tiếp tục xây dựng đất nước.

Một thống kê cho thấy, hiện có hơn 60 tỷ USD đang “ngủ” trong két sắt của người dân. Với tâm lý thích tích trữ tiền, vàng trong nhà phòng khi hoạn nạn đã làm cho khối tiền khổng lồ nằm im một chỗ. Gửi ngân hàng thì sợ trượt giá và lãi suất không cao, cho vay bên ngoài lo bị “giật” nên người dân chọn phương án an toàn là “cất kho”. Hiện nước ta ngày càng có nhiều tỷ phú đô la, nhiều đại gia mua siêu xe, du thuyền sáu, bảy chục tỷ đồng về chỉ trưng bày trong gara, xây biệt thự dát vàng hay mua một cây hoa lan 5-7 tỷ đồng. Bình Phước là tỉnh nghèo, thu ngân sách không đủ chi, Trung ương phải hỗ trợ, thế nhưng một bộ phận người dân rất giàu. Chuyện một hộ sở hữu vài chục héc ta cao su, thu nhập một năm vài chục tỷ đồng, có vài căn biệt thự không còn là hiếm. Đợt “sốt” đất cuối năm 2017 vừa qua cho thấy người dân Bình Phước không thiếu tiền khi họ dốc vốn gom đất thay cho việc trữ tiền. Cho thấy xã hội đang xuất hiện nghịch lý là một bộ phận người dân rất giàu, còn Nhà nước lại nghèo, phải đi vay nợ để xây dựng đất nước.

Để giảm gánh nặng nợ công, nhiều năm qua Chính phủ đã tìm mọi cách huy động vốn trong nhân dân như phát hành trái phiếu, quỹ bảo hiểm xã hội... nhưng chưa đạt hiệu quả. Vì vậy, để “đánh thức” hơn 60 tỷ USD đang “ngủ” trong dân, ngoài việc các ngân hàng tăng lãi suất tiền gửi, trả lãi USD và vàng cho người gửi, làm cho người dân có lợi khi gửi vàng, USD vào ngân hàng thì sẽ xóa bỏ tâm lý “giữ của” trong nhà. Còn nếu cứ thực hiện các chính sách gửi tiết kiệm như hiện nay thì rất khó để huy động nguồn tiền khổng lồ trong dân.

Tấn Phong