NGHE - THẤY & SUY NGẪM 08:17, 12/07/2018 GMT+7

BP - Chính sách khoan hồng trong xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật hình sự ở nước ta thời gian qua đã thể hiện sự nhân đạo, nhân văn của Đảng và Nhà nước đối với những người phạm tội. Điều này được thể hiện ở nguyên tắc áp dụng hình phạt đối với người phạm tội, với mục đích chủ yếu là cải tạo, giáo dục họ trở thành người hướng thiện, có ích cho xã hội hơn sự trừng trị. Vì vậy, các chế tài xử phạt hành vi vi phạm pháp luật ở nước ta nói chung không khốc liệt, không gây đau đớn về thể xác đối với người phạm tội mà chủ yếu đề cao tính giáo dục, cảm hóa giúp họ thấy được điều sai trái...

Tuy nhiên, một số kẻ đã lợi dụng tính nhân đạo của pháp luật để tái phạm sau khi mãn hạn tù, hoặc khi phạm tội thì tìm mọi cách để giảm nhẹ mức hình phạt. Với các trường hợp như thế không thể lấy sự nhân đạo để cảm hóa mà cần trừng trị thích đáng để làm gương cho kẻ khác. Năm 2010, Phạm Bá Phương (1994), trú xã Phú Riềng, được UBND huyện Phú Riềng đưa vào trường giáo dưỡng vì tội trộm cắp tài sản khi đang tuổi vị thành niên. Những tưởng thời gian 24 tháng trong trường sẽ là bài học đắt giá cho Phương, thế nhưng sau khi ra trường Phương vẫn liên tục thực hiện hành vi trộm cắp tài sản. Kết quả, năm 2012, Phương bị Tòa án nhân dân huyện Bù Gia Mập tuyên phạt 12 tháng tù vì tội trộm cắp tài sản. Sau khi ra tù, Phương vẫn “ngựa quen đường cũ” và bị Công an huyện Bù Đăng khởi tố về tội trộm cắp tài sản; năm 2016 bị Tòa án nhân dân huyện Phú Riềng xử phạt 3 năm 6 tháng tù cũng vì trộm cắp tài sản. Phương đang bị Viện kiểm sát nhân dân tỉnh ra quyết định truy tố về tội trộm cắp tài sản. Ngoài ra, Phương còn bị Tòa án nhân dân thị xã Đồng Xoài tuyên phạt 2 năm tù về tội cố ý gây thương tích vào năm 2011. Trường hợp phạm tội của Phạm Thành Chung (1977), trú xã Lộc Thuận (Lộc Ninh) thì không thể lấy tính nhân đạo của pháp luật để khoan hồng cho đối tượng này. Năm 2000, Chung bị Tòa án nhân dân tỉnh tuyên phạt 8 năm 3 tháng tù về tội trộm cắp tài sản. Sau khi ra tù, Chung không hoàn lương mà hành nghề vận chuyển thuốc lá lậu qua biên giới. Sau khi bị cơ quan chức năng triệt phá ổ nhóm buôn lậu thuốc lá, Chung quay lại con đường cũ là trộm cắp tài sản. Và từ năm 2012-2016, Chung đã thực hiện 10 vụ trộm cắp tài sản.

Đây chỉ là hai trong nhiều trường hợp “ngựa quen đường cũ”, không thể chỉ dùng sự nhân đạo mà cần phải áp dụng hình phạt thích đáng để làm gương cho đối tượng khác. Còn khoan hồng thì nên áp dụng đối với các trường hợp tự thú, thành khẩn khai báo, tố giác đồng phạm, lập công chuộc tội, ăn năn hối cải, tự nguyện sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại gây ra. Nhân đạo đối với những ai lần đầu phạm tội, tội ít nghiêm trọng, đã biết hối cải, hoặc người chấp hành nghiêm túc hình phạt và đang học tập để trở thành người có ích cho xã hội. Không thể áp dụng sự nhân đạo của luật cho các đối tượng tái phạm, bởi nếu cứ lấy lý do khoan hồng của chính sách để áp dụng đại trà cho tất cả đối tượng sẽ làm lờn các hình phạt. Đặc biệt, nếu xử lý nghiêm, hình phạt đủ sức răn đe sẽ góp phần đẩy lùi tội phạm và an ninh trật tự ở các khu dân cư cùng tài sản của người dân sẽ được bảo đảm.

Tấn Phong