NGHE - THẤY & SUY NGẪM 09:14, 22/05/2018 GMT+7

BP - Ngày 22-5, văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý “Hạt điều Bình Phước” sẽ được Cục Sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ chính thức trao cho tỉnh Bình Phước. Sau nhiều nỗ lực và chờ đợi, đây là niềm vui lớn đối với Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Bình Phước, đặc biệt là đối với hàng chục ngàn hộ dân trồng điều, doanh nghiệp điều trên địa bàn tỉnh. Bởi theo tính toán của các chuyên gia, chỉ dẫn địa lý có thể giúp sản phẩm có giá bán cao gấp nhiều lần so với sản phẩm cùng loại trên thị trường nếu như lợi thế này được khai thác hiệu quả.

Hạt điều Bình Phước thơm ngon nhất thế giới là đánh giá đã được thừa nhận một cách không chính thức từ hàng chục năm qua. Với diện tích xấp xỉ 140 ngàn hécta, trong đó có khoảng 130 ngàn hécta đang cho thu hoạch - tương đương khoảng 1/2 diện tích cả nước, Bình Phước là vựa điều lớn nhất, đồng thời cũng là địa phương sản xuất, gia công, chế biến điều và có số doanh nghiệp ngành điều nhiều nhất. Chỉ dẫn địa lý “Hạt điều Bình Phước” được triển khai xây dựng từ năm 2016 trong khuôn khổ dự án hỗ trợ phát triển chỉ dẫn địa lý ở Việt Nam sử dụng vốn ODA do Chính phủ Pháp tài trợ. Với những lợi thế đã nêu, Bình Phước không gặp nhiều khó khăn để đạt được mục tiêu này.

Vấn đề ở chỗ, làm thế nào để phát huy hiệu quả của bảo hộ chỉ dẫn địa lý ấy, đồng thời hướng tới đăng ký thành công bảo hộ thương hiệu “Hạt điều Việt Nam” hoặc “Hạt điều Bình Phước” tại các thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU, hay xa hơn là xây dựng thương hiệu hạt điều quốc gia. Một vấn đề vô cùng quan trọng nữa là làm thế nào để gìn giữ được thương hiệu “Hạt điều Bình Phước” đúng với chất lượng thật sự của hạt điều Bình Phước. Bởi hiện nay, sản lượng cả nước mỗi năm đạt khoảng 200-250 ngàn tấn điều thô (năm 2017 đạt 211 ngàn tấn), trong khi đó khối lượng nhập khẩu từ nước ngoài năm 2017 lên tới 1,2 triệu tấn. Như vậy, hạt điều thô trong nước chỉ chiếm khoảng 15%, hạt điều thô nhập khẩu chiếm tới 85%. Và như thế, vô hình trung, “Hạt điều Bình Phước” hoặc “Hạt điều Việt Nam” rất dễ phải gánh theo chất lượng của hạt điều nhập khẩu. Đó là chưa nói đến trường hợp không ít doanh nghiệp, cơ sở chế biến vì lợi nhuận trước mắt trộn lẫn hạt điều Bình Phước với hạt điều nhập khẩu để lại hệ lụy rất lớn cho sau này.

Có thể nói, những khó khăn, thách thức trong việc đăng ký và được công nhận, bảo hộ chỉ dẫn địa lý, Bình Phước đã vượt qua, song việc phòng chống hành vi giả, nhái nguồn gốc xuất xứ, ăn theo chỉ dẫn địa lý “Hạt điều Bình Phước” cũng khó khăn không kém. Vì thế, việc quản lý chỉ dẫn địa lý, đồng thời nâng cao nhận thức, trách nhiệm pháp luật đối với doanh nghiệp sản xuất rất cần được chính doanh nghiệp chân chính tích cực tham gia song song với việc nâng cao vai trò của Nhà nước, nhà khoa học cũng như tăng cường truyền thông về tầm quan trọng của chỉ dẫn địa lý...

Chỉ dẫn địa lý là dấu hiệu để chỉ sản phẩm có nguồn gốc từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hay quốc gia cụ thể, với những đặc trưng về chất lượng, uy tín, danh tiếng riêng biệt. Chỉ dẫn địa lý được xem là một công cụ quan trọng đảm bảo chất lượng, mang lại nhiều lợi ích, từ phát triển kinh tế, quảng bá sản phẩm, bảo vệ người tiêu dùng... Và ngày 22-5-2018 đánh dấu một bước tiến mới của “Hạt điều Bình Phước” với bạn bè, đối tác trên toàn thế giới. Nó cũng được xem như một liều kích thích mạnh mẽ cho ngành điều Bình Phước phát triển mạnh hơn, đồng thời đem đến niềm tin to lớn đối với hàng chục ngàn nông dân, công nhân đang gắn bó với cây điều, hạt điều ở Bình Phước.

Trần Phương