NGHE - THẤY & SUY NGẪM 08:58, 03/03/2018 GMT+7

BP - Tết Nguyên đán đã đi qua, cả nước lại bước vào mùa lễ hội. Mọi người nô nức du xuân, tìm về với lễ hội và các đền, chùa để cầu mong những điều tốt lành. Đến chùa vãn cảnh ngày xuân, ai cũng đều mang trong mình một tấm lòng thành kính; có người cầu tài, cầu lộc, cũng có người cầu duyên, cầu bình an, sức khỏe cho bản thân và gia đình. Đó là nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt. Tuy vậy, trong thời gian gần đây những dịch vụ mê tín, dị đoan lợi dụng điều này để phát triển mạnh tại các đền chùa, lễ hội; làm cho nhiều người bị cuốn hút theo.

Hiện nay rất nhiều lễ hội được khôi phục, phát triển nhưng mặt trái của nó có chiều hướng tràn lan, thiếu chọn lọc và thiếu thẩm định. Từ đó, hiện tượng mê tín dị đoan cũng đồng hành phát triển, đeo bám nhờ vào các lễ hội mà tồn tại. Ban đầu chỉ là những quẻ xăm nhỏ ở chùa, miếu. Nhiều người tiến xa hơn khi tìm cách bói quẻ xăm, hoặc tìm đến các thầy bói để xem vận mệnh. Một số chùa cũng nở rộ dịch vụ cúng sao, giải hạn. Tại nhiều lễ hội, các chùa nhân dịp đầu xuân, người ta chen chúc nhau đến nghẹt thở ở nơi mà họ cho là “linh thiêng” để dâng lễ, nhét tiền, cầu khấn, xin được phù hộ, thăng quan tiến chức, bán đắt, buôn may,... Có những pho tượng bị người dân chà xát tiền để lấy may đến mức bóng loáng, mòn nhẵn đi. Thậm chí người ta còn nhúng tiền vào máu heo bị chém trước đền để lấy may. Những chuyện như vậy trong mùa lễ hội là không hiếm, điều đó cho thấy không còn là tín ngưỡng tôn giáo, mà là mê tín, dị đoan.

Lễ hội ở nước ta kéo dài nhiều tháng sau tết. Hàng triệu ngày công làm việc đã bị lãng phí vì những chuyến “du lịch tâm linh”; chi phí tàu xe, ăn uống, đồ lễ, vàng mã... không biết bao nhiêu mà kể. Nguy hại hơn, tệ nạn mê tín, dị đoan sẽ làm cho con người suy nghĩ lầm lạc, tiêu cực, tư duy khoa học, tiến bộ bị kìm hãm, làm cho nhiều gia đình cứ quẩn quanh trong đói nghèo, lạc hậu. Riêng chuyện đốt vàng mã ai cũng thấy sự lãng phí rất lớn, mặc dù trước tết Nguyên đán, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có công văn đề nghị các phật tử loại bỏ tục đốt vàng mã, nhưng tại các chùa chiền khói hương vẫn nghi ngút; các lò đốt vàng mã vẫn luôn đỏ rực. Không kinh sách nào dạy, không tôn giáo nào có quy định việc đốt vàng mã, nhưng nó được nhiều người thực hiện và ngày càng nặng nề hơn. Thống kê sơ bộ vào năm 2017, mỗi năm Việt Nam tiêu thụ 50.000 tấn vàng mã, với số tiền hàng ngàn tỷ đồng.

Để đẩy lùi tệ nạn mê tín, dị đoan không phải là việc dễ dàng. Để bỏ tục đốt vàng mã, nói thì dễ nhưng thực hiện thì rất khó. Chỉ khi nào con người thay đổi tư tưởng, suy nghĩ, thói quen; sống lương thiện, chân thành, nhân ái trở thành chuẩn mực đạo đức xã hội, thì khi đó các tệ nạn mê tín dị đoan, những hủ tục thâm căn cố đế trong xã hội mới có thể được nhổ tận gốc. Đúng ra, xã hội càng văn minh, con người được tiếp thu nhiều kiến thức khoa học, thì càng đủ khả năng nhận thức để rời xa những gì thuộc về mê tín mông muội, nhưng hiện đang có chiều hướng ngược lại. Mê tín, dị đoan là một biểu hiện của suy thoái, tác động tiêu cực đối với sự phát triển của xã hội, làm cho đời sống văn hóa tinh thần của xã hội vẩn đục, trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Loại bỏ mê tín, dị đoan ra khỏi đời sống xã hội không chỉ là hô khẩu hiệu nữa, mà phải trở thành hành động cụ thể của cả hệ thống chính trị, trong đó cán bộ, đảng viên phải là những người gương mẫu đi đầu.

Thanh Hà