NGHE - THẤY & SUY NGẪM 09:50, 13/01/2018 GMT+7

BP - Chỉ còn hơn 1 tháng nữa là đến tết Nguyên đán. Thường những ngày cuối năm, chuyện thưởng tết lại được quan tâm. Bên cạnh những người vui mừng vì biết sẽ được thưởng một khoản khá thì nhiều người lại ngậm ngùi vì có thể năm nay cũng chẳng được là bao. Theo thông tin trên các báo, mức thưởng tết Nguyên đán cao nhất tại thành phố Hồ Chí Minh thuộc về một doanh nghiệp trong nước, với 855 triệu đồng/người. Còn ở Bình Phước, tiền thưởng tết Dương lịch cao nhất hơn 64 triệu đồng/người (Công ty cổ phần gỗ MDF VRG Dongwha, Khu công nghiệp Minh Hưng III, xã Minh Hưng, huyện Chơn Thành); tiền thưởng thấp nhất là 100 ngàn đồng/người (Công ty TNHH dệt C&S, Khu công nghiệp Minh Hưng - Hàn Quốc, xã Minh Hưng, huyện Chơn Thành). Giữa “cao nhất” và “thấp nhất” có khoảng chênh lệch rất lớn, có thể làm nản lòng người lao động.

Với người Việt Nam, tết là thời điểm quan trọng nhất trong năm. Vào dịp này, bất cứ ai cũng cần tiền để sắm sửa, trang hoàng nhà cửa, mừng tuổi người già, lì xì trẻ nhỏ, hay đơn giản là đi chơi, tự thưởng cho mình sau 1 năm lao động vất vả. Đó là chưa nói cứ đến dịp cuối năm giá cả hàng hóa lại tự động leo thang. Vì vậy, với những người lao động có mức lương trung bình, tiền thưởng là nguồn tài chính quan trọng để lo tết. Thực tế cho thấy, ở những doanh nghiệp quan tâm đến đời sống người lao động, ngay cả khi mới thành lập hoặc chưa có nhiều lợi nhuận, nhân viên vẫn có thưởng tết, vì khoản này sẽ được hạch toán vào chi phí. Hơn nữa, xét cho cùng, thưởng tết không phải là khoản tiền của công ty, đơn vị cho không người lao động, mà là sự đánh giá, ghi nhận những nỗ lực của nhân viên trong suốt 1 năm làm việc. Ngoài ra, khi chi trả tiền thưởng tết, nhiều doanh nghiệp căn cứ vào thời gian làm việc tại công ty của từng người để quyết định số tiền. Họ giải thích, thưởng tết là phần tiền được ngầm trích ra từ lương hằng tháng của người lao động. Như vậy, thưởng tết là việc người lao động nhận lại tiền của chính mình sau 1 năm làm việc tích lũy từ công ty. Đặc biệt, từ ngày 1-1-2018, việc thưởng tết đã được pháp luật quy định rõ ràng, nếu vi phạm có thể bị phạt tù. Theo Điều 162 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017), nếu người sử dụng lao động đuổi việc người lao động để né thưởng tết âm lịch 2018 nói riêng và sa thải người lao động một cách trái pháp luật nói chung thì tùy vào mức độ vi phạm mà bị phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 3 năm. Ngoài mức phạt nêu trên, người sử dụng lao động phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1-5 năm.

Chăm lo, đảm bảo đời sống cho người lao động là tiêu chí phát triển chung của các công ty, doanh nghiệp. Chỉ khi đời sống được đảm bảo, người lao động mới có sự gắn kết lâu dài với các doanh nghiệp. Thưởng tết, xét về mặt tinh thần, giống như một món quà mà người sử dụng lao động dành tặng người lao động sau 1 năm làm việc. Về mặt vật chất, dù ít nhiều, đây thường là khoản tiền mà người lao động chờ đợi nhất trong năm. Ở khía cạnh văn hóa, thưởng tết có thể coi là một nét đẹp trong văn hóa kinh doanh, một dịp để cảm ơn người lao động đã đóng góp xây dựng cho đơn vị trong suốt 1 năm qua. Vì vậy, quan tâm đến tiền lương, tiền thưởng, đặc biệt là tiền thưởng trong dịp tết đối với người lao động là rất cần thiết. Đây sẽ là nguồn động viên rất lớn đối với người lao động, qua đó sẽ tạo niềm tin, sự hứng khởi và là động lực để họ nỗ lực sáng tạo, vượt qua khó khăn, thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp, công ty, đơn vị.

Thanh Hà