NGHE - THẤY & SUY NGẪM 09:38, 25/07/2017 GMT+7

BP - Các hộ nuôi cá bằng lồng bè trên hồ Suối Giai, xã Tân Lập, huyện Đồng Phú “điếng người” khi chứng kiến vốn liếng, thành quả lao động của họ bao tháng trời bỗng dưng trôi theo những cơn mưa mấy ngày qua. Điều đáng bận tâm là nguyên nhân dẫn tới sự mất mát ấy không phải vì mưa to gió lớn gây bể bè hay bị sổ lồng, mà hàng tấn cá của mỗi hộ dân đã phơi trắng bụng sau khi nước đổ về hồ Suối Giai tăng lên. Vì sao cá lại chết đồng loạt khi nước đổ về, cơ quan chức năng làm gì trước, trong và sau đó?

Sau mỗi cơn mưa, thông thường loài vật nào cũng thấy khỏe khoắn hơn, cá trong ao hồ cũng vậy. Tuy nhiên, nếu ao hồ thông với cửa sông có độ mặn cao, nước mưa bất ngờ đổ về nhiều có thể dẫn tới độ mặn giảm đột ngột, ôxy trong nước giảm... thì điều “có thể” tiếp theo là cá nuôi trong bè bỏ ăn rồi chết. Đó là nguyên nhân thứ nhất, do “thiên tai” và xác suất rất thấp, hiếm khi xảy ra. Nguyên nhân thứ hai có thể do tác động của con người. Mưa lớn dẫn tới tràn các hồ chứa chất thải chưa qua xử lý của doanh nghiệp trong vùng hoặc doanh nghiệp lợi dụng trời mưa đã xả thải ra môi trường. Hậu quả là nước ô nhiễm, độc tố đổ về khiến cá chết hàng loạt. Đây là một số nguyên nhân có thể xảy ra trên lý thuyết, thực tế còn phải chờ.

Với giá bán như mọi khi khoảng 100 ngàn đồng/kg, gần 5 tấn cá lăng nuôi trên hồ Suối Giai chuẩn bị đến kỳ thu hoạch trị giá xấp xỉ 500 triệu đồng, nhưng gia đình ông Trần Văn Nhu, ấp 9, xã Tân Lập phải bán đổ 30-40 ngàn đồng/kg. Điều đó cho thấy người nuôi cá ở hồ Suối Giai bị thiệt hại đến mức nào. Vì thế, người nuôi cá cũng như cộng đồng trong vùng đang chờ đợi cơ quan chức năng có kết luận chính thức và chính xác nguyên nhân dẫn đến cá chết hàng loạt như vậy. Bởi lẽ:

Nếu cá chết do “thiên tai”, các hộ nuôi trồng thủy sản sẽ được xem xét hỗ trợ thiên tai. Đồng thời, Bình Phước với lượng mưa lớn và diễn ra 6 tháng/năm, cơ quan chức năng, cụ thể là ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn cần có thông báo chính thức, cụ thể, phổ biến rộng rãi những khu vực không thể nuôi cá lồng bè, khu vực có thể nuôi nhưng khuyến cáo hạn chế, khu vực môi trường thuận lợi, nuôi tốt...

Nếu do “nhân tai” như đã nêu, đây sẽ là vấn đề cần được các cơ quan chức năng nhanh chóng vào cuộc. Môi trường là ưu tiên hàng đầu và đã được các cấp lãnh đạo từ Trung ương đến lãnh đạo tỉnh Bình Phước nhiều lần khẳng định không đánh đổi để phát triển kinh tế. Hơn thế, càng không thể chấp nhận trường hợp cố tình trục lợi để lại hậu quả không chỉ ô nhiễm môi trường, mà còn ngay lập tức khiến người dân thiệt hại lớn về kinh tế. Gây ô nhiễm môi trường chung chung “không trúng vào ai” vốn đã phải xử lý nghiêm, gây thiệt hại trực tiếp cho dân phải xử lý nghiêm hơn.

Hồ Suối Giai được đưa vào sử dụng từ năm 1981 với diện tích mặt nước 420 ha, cung cấp nước tưới cho hàng ngàn héc ta và hàng ngàn hộ dân. Với thời gian hình thành, sử dụng và diện tích như vậy, hồ Suối Giai không dễ bị “thuốc” đến mức những ngày qua không chỉ cá lồng bè mà cá tự nhiên trong hồ cũng chết, mùi hôi tanh nồng nặc, mặt nước xuất hiện nhiều váng. Nếu không phải là một trong hai nguyên nhân như đã nêu, ngành chức năng chắc chắn sẽ có một đáp án khác.

Cơ quan chức năng được thành lập để phục vụ lại nhân dân. Vì thế, thêm một điều chắc chắn nữa: Người nuôi cá ở hồ Suối Giai cũng như các hồ khác trong tỉnh, rộng hơn là trong cả nước, sẽ không phải “tự bơi” trong cuộc mưu sinh của mình.

Trần Phương