NGHE - THẤY & SUY NGẪM 08:38, 27/06/2017 GMT+7

Năm nay, các sở GD-ĐT được giao chủ trì tổ chức kỳ thi tại địa phương mình; trường ĐH, CĐ chỉ làm nhiệm vụ phối hợp; học sinh thi tại các trường THPT trên địa bàn. Kỳ thi năm 2016, sở GD-ĐT và trường ĐH, CĐ cùng chủ trì; học sinh thi tại địa phương mình nhưng được gom lại mỗi tỉnh, thành có hai, ba khu vực thi. Năm 2015, thí sinh chỉ thi lấy điểm xét tốt nghiệp có thể lựa chọn thi tại tỉnh và do sở GD-ĐT chủ trì, còn thi lấy cả điểm xét tốt nghiệp và ĐH, CĐ thì thi tại các trường ĐH, CĐ. Có thể thấy, qua thời gian, vai trò của sở GD-ĐT trong các kỳ thi THPT quốc gia ngày một lớn hơn. Sở GD-ĐT dần giữ vai trò chủ chốt, quyết định đối với kỳ thi. Bên cạnh đó, đề thi là đề chung của cả nước, một bài thi phải đảm bảo nhiều yêu cầu, như phân loại tốt nghiệp, phân loại học sinh khá, phân loại học sinh giỏi để tuyển sinh ĐH, CĐ... nên số câu hỏi dành cho phân loại khá, giỏi tương đối ít, chỉ chiếm khoảng 20-25%. Vì thế, dường như kỳ thi THPT quốc gia đã không còn khác một kỳ thi tốt nghiệp THPT là bao.

Về kết quả, ngược thời gian, năm 2012, 2013, tỷ lệ đậu tốt nghiệp hệ THPT bình quân trong cả nước đạt trên 97%, thậm chí năm 2014 đạt 99%, năm 2015 đạt 93,42%... Hiếm có năm nào đạt dưới 90%, năm nay dự báo cũng sẽ không dưới 90%. Ở góc độ tuyển sinh, nhiều trường ĐH đã không đạt được mục đích khi điểm “xêm xêm nhau” và số em đạt điểm cao chiếm tỷ lệ quá lớn. Nhiều khoa, trường tuyển sinh từ 29/30 điểm tối đa trở lên vẫn không loại hết hồ sơ. Còn học sinh, hầu như chỉ cần đủ điểm sàn là có thể đậu vào một trường nào đó.

Giáo dục nước ta đã phổ cập THCS và đang hướng tới phổ cập THPT. Kể từ khi tổ chức kỳ thi quốc gia đến nay, thí sinh dự thi chỉ để xét tốt nghiệp chỉ khoảng từ 25-35%, còn lại lấy điểm xét tuyển ĐH, CĐ. Vì thế, có cần thiết tổ chức một kỳ thi để phân loại khoảng 5% số học sinh chưa đủ điều kiện tốt nghiệp mà tốn kém bao tiền ngân sách với cả trăm ngàn cán bộ, giáo viên “vào cuộc”, đó là chưa kể tới áp lực đối với tất cả những ai liên quan?

Vì vậy, đã đến lúc bỏ kỳ thi THPT quốc gia. Thay vào đó, áp dụng như ở các nước có nền giáo dục tiên tiến, học sinh bậc THPT chỉ phải học những kiến thức “phổ thông” mà các em cần và các em thích. Hết chương trình, các em được nhà trường xét cấp giấy chứng nhận. Đây là “giấy thông hành” để các em bước vào đời khi 18 tuổi. Tham gia tuyển sinh ĐH, CĐ hay không là do các em quyết định và phải tự lo kinh phí đi học. Hình thức tuyển sinh như thế nào trường ĐH, CĐ quyết định, có thể tổ chức 1 kỳ thi, có thể xét tuyển hồ sơ, có thể qua giấy giới thiệu của hiệu trưởng trường THPT, qua phỏng vấn trực tiếp... Như thế sẽ giảm chi phí cho xã hội, đặc biệt là sẽ nâng cao chất lượng giáo dục ĐH, CĐ khi sinh viên hiểu rõ hơn giá trị của những ngày ngồi trên ghế nhà trường. Ngược lại, nếu việc học ĐH, CĐ vẫn tiếp tục dựa dẫm vào “bầu sữa” của cha mẹ, khó có thể trách các em không biết quý giá thời gian, tiền bạc, tri thức.

Trần Phương