NGHE - THẤY & SUY NGẪM 09:06, 01/06/2017 GMT+7

BP - Thông tin gây sốt dư luận thời gian qua là việc Bộ Tài chính đã xây dựng và hoàn thiện dự thảo Luật Thuế bảo vệ môi trường sửa đổi. Dự thảo luật này đang được Chính phủ chuẩn bị trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 tới. Nếu được Quốc hội thông qua thì khung thuế bảo vệ môi trường trong một lít xăng sẽ là 8.000 đồng, tăng gấp đôi so với khung thuế môi trường hiện tại. Thông tin trên đã vấp phải sự phản ứng quyết liệt từ các bộ, ngành, đến các doanh nghiệp và người tiêu dùng trong cả nước. Dư luận đặt câu hỏi, lý do nâng khung thuế môi trường là để đảm bảo lợi ích quốc gia mà Bộ Tài chính đưa ra liệu có xác đáng?

Theo Bộ Tài chính, giá xăng ở nước ta hiện nay thấp hơn 136 nước, tỷ lệ thu thuế trên giá bán xăng dầu cũng thấp hơn nhiều nước. Vì vậy, Bộ Tài chính đã đưa vào dự thảo Luật Thuế bảo vệ môi trường 8.000 đồng tiền thuế môi trường trên mỗi lít xăng nhằm đảm bảo nguồn thu cho quốc gia. Hiện nay, mỗi lít xăng đang phải “cõng” khoảng 46% thuế, phí, nếu khung thuế đề xuất 8.000 đồng tỷ lệ này có thể tăng lên gần 60% bao gồm các khoản thuế, phí... Tuy nhiên, số tiền chi cho công tác bảo vệ môi trường quá ít so với con số thực thu đã làm dư luận đặt nhiều câu hỏi về hiệu quả sử dụng tiền thuế này có thực sự để phục vụ mục đích bảo vệ môi trường hay không? Bởi năm 2012, số thu thuế bảo vệ môi trường từ xăng là 11.160 tỷ đồng, đến năm 2016 con số này đã là 42.393 tỷ đồng. Thế nhưng, số chi trong khoản thu này cho sự nghiệp bảo vệ môi trường của năm 2012 chỉ là 9.000 tỷ đồng và trong năm 2016 là 12.290/42.393 tỷ đồng thực thu. Từ những số liệu trên, nhiều ý kiến cho rằng, việc tăng thuế cao không hẳn sẽ làm cho môi trường sạch hơn. Bởi môi trường bị ô nhiễm không chỉ do động cơ chạy bằng xăng hay do kinh doanh xăng dầu gây ra mà do nhiều nguyên nhân, nhiều nguồn khác nhau. Trong khi đó, xăng là nguyên liệu chiến lược cho các hoạt động sản xuất - kinh doanh của nền kinh tế. Việc tăng khung thuế môi trường đồng nghĩa với việc tăng giá xăng và sẽ gây ra những rào cản lớn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp bởi chi phí đầu vào phát sinh. Vì vậy, nếu tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu thì tất cả các ngành kinh tế đều bị tác động về chi phí sản xuất, làm tăng giá thành sản phẩm. Và người tiêu dùng phải gánh chịu tất cả những thiệt thòi do việc tăng giá xăng gây ra.

Bình Phước đang trên đà công nghiệp hóa, hiện đại hóa sản xuất nông nghiệp. Các hộ dân đã trang bị những thiết bị sản xuất hiện đại nhằm nâng cao năng suất lao động. Tuy nhiên, nếu giá xăng tăng cao theo khung thuế môi trường như Bộ Tài chính xây dựng sẽ làm giảm động cơ mua sắm, cơ giới hóa vào hoạt động sản xuất vì chi phí nhiên liệu tăng dẫn tới giá thành sản phẩm tăng. Bên cạnh đó, giá xăng tăng sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ tới chính sách thu hút đầu tư của tỉnh. Bởi Bình Phước là tỉnh xa cảng biển, xa sân bay, không có đường sắt nên chi phí nhiên liệu và vận tải chiếm tỷ trọng lớn trong sản xuất của các doanh nghiệp. Do đó, nếu tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu tuy có góp vào ngân sách nhà nước một khoản tiền không đáng kể nhưng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất của toàn bộ nền kinh tế nói chung và người tiêu dùng nói riêng. Vì vậy, việc tăng mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia là lý do chưa được xã hội đồng thuận cao.

Tấn Phong