NGHE - THẤY & SUY NGẪM 08:15, 24/02/2017 GMT+7

Bên cạnh đó, từ năm 2015 các trường đại học, cao đẳng đưa ra phương thức tuyển sinh bằng học bạ (đạt điểm trung bình 3 năm học phổ thông từ 6,0). Điều 33 trong quy chế tuyển sinh (cũ) còn cho phép các trường đại học ở Tây Nguyên, Tây Nam bộ và Tây Bắc tuyển sinh với mức chênh lệch điểm trúng tuyển giữa các khu vực được phép lớn hơn 0,5 nhưng không quá 1 điểm. Đó là những sự “hỗ trợ” cho thí sinh vào đại học ngày càng nhiều hơn, đồng nghĩa với việc khó... trượt đại học hơn. Quy chế, chính sách đang tạo cơ hội cho thí sinh học lên cao hay khiến chất lượng giáo dục đi xuống?

Trong thời đại lấy bằng đại học quá dễ như hiện nay đã làm cho những ai đậu đại học không còn thấy hãnh diện, tự hào. Số đông cũng đã không còn “nể” người tốt nghiệp đại học như trước, thay vì chỉ ngưỡng mộ số ít ở một số trường thuộc tốp đầu như: Bách khoa Hà Nội, Y Hà Nội, Sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh, Y dược TP. Hồ Chí Minh... Nếu so sánh với thời ông cử, bà tú của thế kỷ trước thì cảm giác được trọng vọng, ngưỡng mộ đã khác xa “một trời một vực”. Thời đó, trước kỳ thi tốt nghiệp THPT (tú tài) các sĩ tử đã phải mất ăn mất ngủ để ôn thi; các bà mẹ còn nấu thêm cho con nắm xôi đậu xanh ăn trước khi thi để mong con đạt được ước nguyện... Ngày nay, đậu tốt nghiệp THPT đã “nhỏ như muỗi”. Các trường THPT đều có tỷ lệ thí sinh đậu tốt nghiệp từ 99-100% thì thí sinh phải lo gì nữa? Giờ đến trượt đại học còn khó thì ai lo trượt tốt nghiệp THPT?

Với cơ chế đó, thí sinh thoải mái chọn trường, chưa trúng tuyển ở đợt đầu cũng sẽ trúng tuyển đợt sau; muốn học đại học (không cần đúng nguyện vọng) thì có thể đăng ký hàng loạt nguyện vọng khác để khi các trường sàng lọc kiểu gì chẳng “lọt sàng xuống nia”, không đỗ ngành này thì cũng đậu ngành khác, trường khác. Đã thế, thí sinh còn thêm cơ hội trúng tuyển đại học bằng học bạ THPT (?!). Nhưng học bạ không phản ánh đúng năng lực học sinh. Thực tế cũng sẽ có trường hợp học sinh học “làng nhàng” nhưng bằng cách này hay cách khác đã có những con số trên học bạ đẹp như vẽ và con số ấy đang giúp học sinh bước vào ngưỡng cửa đại học một cách dễ dàng. Đó là chưa kể hiện nay, có quá nhiều trường đại học dân lập “đua nở” nên nhiều trường dù lấy điểm thấp, hạ điểm chuẩn cũng không đủ chỉ tiêu nên luôn mở cửa hân hoan chờ đón thí sinh.

Việc dễ dàng vào đại học cũng đánh đồng học sinh giỏi với trung bình, thậm chí yếu, kém. Ngoài ra, sau 4-5 năm dùi mài kinh sử, số lượng “thầy”, “kỹ sư” ra trường nhan nhản không có công việc theo chuyên môn đào tạo lại chuyển sang làm thợ, lao động chân tay. “Chất xám” bấy lâu bỏ ra thành uổng phí. Trong số này có những “thầy” thật sự giỏi không có cơ hội kiếm việc làm đúng chuyên môn. Ngược lại, có những “ông cử rỏm”, hợp thức hóa bằng cấp kết hợp với “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” cũng trở thành là công chức, viên chức. Thế là lại sản sinh ra không ít cử nhân, kỹ sư “sáng cắp ô đi, tối cắp về” và “góp phần”... kéo xã hội đi xuống.

Việc nâng cao dân trí là điều tích cực. Tuy nhiên, học sinh vào đại học phải thực sự xứng đáng, đủ kiến thức để làm việc sau khi ra trường, để nhà nước bớt phải trả ngân sách chi lương cho những công chức chỉ có cái “mác” đại học.

An Nhiên