NGHE - THẤY & SUY NGẪM 06:18, 08/11/2016 GMT+7

BP - Không còn là dịp cuối năm, hiện tình trạng buôn bán, vận chuyển thuốc lá lậu đang có chiều hướng gia tăng, đặc biệt là các tỉnh biên giới phía Bắc, Tây Nam bộ và miền Trung. Trong nội địa, thuốc lá nhập lậu đang được bày bán công khai, nhất là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đường đi của các gói thuốc lá này chủ yếu qua biên giới thâm nhập vào nội địa, với nhiều hình thức tinh vi, cả công khai lẫn lén lút. 
Theo thống kê, từ ngày 1-10-2014 đến 30-6-2016, lực lượng chức năng tại các địa bàn ở phía Nam đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 15.363 vụ buôn lậu thuốc lá với hơn 11,3 triệu gói; khởi tố hình sự 372 vụ với 471 đối tượng... Dù Bình Phước không nằm trong địa bàn trọng điểm về buôn lậu thuốc lá, nhưng thời gian gần đây, lực lượng công an, bộ đội biên phòng, hải quan... của tỉnh liên tục phát hiện, bắt giữ các vụ vận chuyển thuốc lá lậu từ Campuchia vào nội địa. Như Báo Bình Phước đã đưa tin, ngày 1-11, tại khu vực nhà nghỉ Mỹ Thuận, thuộc ấp 3, xã Hưng Phước (Bù Đốp), Đội chống buôn lậu tỉnh phối hợp với Đồn biên phòng cửa khẩu Hoàng Diệu, Công an huyện Bù Đốp kiểm tra, bắt quả tang 3 đối tượng buôn lậu thuốc lá. Tang vật thu giữ gồm 1.500 gói thuốc lá ngoại. Trước đó, 20 giờ 30 phút ngày 11-10-2016, tại ấp 1, xã Tân Khai, Công an huyện Hớn Quản phối hợp với Phòng PC46 Công an tỉnh kiểm tra bắt giữ xe ôtô biển số 61A-245.66 đang vận chuyển 5.490 gói thuốc lá nhập lậu hiệu Jet và Hero...

Đánh giá tại hội nghị chuyên đề về tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu thuốc lá tổ chức mới đây tại TP. Hồ Chí Minh cho thấy, kết quả nêu trên chưa phản ánh đúng thực chất tình trạng buôn lậu thuốc lá hiện nay, nghĩa là số lượng và số vụ còn nhiều hơn thực tế. Nguyên nhân thì nhiều, chủ yếu vẫn là: Sự phối hợp giữa các lực lượng chức năng chưa chặt chẽ, kịp thời. Việc thanh tra, kiểm tra về trách nhiệm của người đứng đầu ở địa phương và các lực lượng chức năng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả chưa thường xuyên, quyết liệt. Có những cán bộ, công chức thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực thi công vụ, thậm chí còn có trường hợp bao che, tiếp tay cho buôn lậu...

Hiện lợi nhuận từ việc nhập lậu thuốc lá rất cao (thuốc lá nhập lậu rẻ hơn thuốc lá trong nước từ 5.000-15.000 đồng/gói). Trong khi đời sống của nhân dân ở khu vực biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn, nhận thức về pháp luật hạn chế đã tiếp tay cho nạn buôn lậu thuốc lá gia tăng. Tuy nhiên, điều mà dư luận đặc biệt quan tâm là dù Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá được Quốc hội khóa XIII thông qua đã gần 5 năm, nhưng trên thực tế chưa làm giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá của người dân. Bên cạnh đó, sự phối hợp chưa thật sự đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả của các ngành chức năng và những kẽ hở, vướng mắc trong chế tài xử lý hành vi vi phạm đang là “mảnh đất tốt” cho nạn buôn lậu và tiêu thụ thuốc lá lậu. 

Chính vì vậy, địa phương nào để xảy ra tình trạng buôn lậu phức tạp, kéo dài, nhức nhối, xảy ra sự việc nghiêm trọng thì người đứng đầu chính quyền địa phương và người đứng đầu các lực lượng chức năng trên địa bàn phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ như ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình tại hội nghị chuyên đề về tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu thuốc lá. Hơn cả, chính tự mỗi người cần hạn chế, tới từ bỏ loại thuốc mà Cơ quan quốc tế nghiên cứu về ung thư (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào các chất gây ung thư bậc 1 hiện nay. Kiên quyết chặn nguồn “cung” và hạn chế được “cầu” ắt sẽ đẩy lùi được tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, trong đó có buôn lậu thuốc lá.