NGHE - THẤY & SUY NGẪM 13:58, 08/01/2015 GMT+7

BP - Việc cử nhân làm công nhân, tiếp viên, tiếp thị thời vụ... không còn hiếm nếu không muốn nói “chuyện thường ở huyện”. Con số thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tính hết năm 2014 cả nước có gần 200.000 người trình độ đại học và trên đại học thất nghiệp. Đó là chưa kể 750.000 lao động học đại học để làm việc thấp hơn hoặc khác với ngành nghề đào tạo. Liệu trong số đó có bao nhiêu sinh viên nghèo đã từng “sất bất sang bang” lo học để mong cuộc sống khá hơn, nhưng giờ vẫn... thất nghiệp? Điều đó là do nhu cầu nhân lực đại học đã bão hòa hay bằng đại học đang mất giá? Cái cảnh “thừa thầy thiếu thợ” khiến “thầy” phải sang làm “thợ” để sống là điều tất yếu trong tình cảnh hiện nay!

Nghịch lý ở chỗ, sinh viên ra trường thất nghiệp nhan nhản thì lại không ít người đã yên vị từ... bằng giả. Nóng nhất là ngay trong những ngày đầu năm 2015, Đài truyền hình Việt Nam đã phải đưa tin không hay: 6 tháng cuối năm 2014, 2 tỉnh Phú Yên và Bình Định liên tiếp phát hiện 30 trường hợp sử dụng bằng giả.

Ở huyện Hải Hậu (Nam Định), 4 giáo viên tốt nghiệp trung cấp đã mua bằng cao đẳng giả; ở Bố Trạch (Quảng Bình) cũng có 28 giáo viên tại 15 trường mầm non sử dụng bằng giả buộc thôi việc. Điều đáng nói, họ chỉ phải trả 1-12 triệu đồng/bằng. Nếu tính kinh phí giữa mua bằng và học thật để có bằng thì những người này “lời lớn” !? Nhưng không phải vấn đề bằng cấp, trình độ mà từ lúc này, người thầy này đã không có đức, dối trá thì làm sao dạy học sinh nên người?

Ở nhiều ngành vốn được xem là “đỉnh”, chỉ học sinh khá, giỏi mới dám mơ thì bằng tốt nghiệp vẫn bị mua với giá rất bèo. Khổng Văn Thắng ở Vĩnh Phúc mua bằng tốt nghiệp đại học ngành kỹ sư ngành điện - tự động hóa hệ chính quy chỉ 8 triệu đồng. “Thạc sĩ rởm” Nguyễn Thế Tình (Nam Định) cũng chỉ mất 8 triệu đồng để mua bằng thạc sĩ Đại học Bách khoa Hà Nội giả. Kỳ quái hơn, Phạm Đức Hiệp (huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk) còn tự tạo ra bằng thạc sĩ cho mình để trở thành giảng viên dạy Vật lý tại trường Đại học Tây Nguyên. May mắn là Hiệp đã bị đơn vị phát hiện, buộc thôi việc.

Tuy nhiên, con số đó chẳng thấm vào đâu nếu chỉ 1 cơ sở ở Cần Thơ bị phát hiện “sản xuất” hơn 500 bằng giả đã tung ra thị trường. Liệu bao nhiêu trong số đó đã yên vị trong các cơ quan nhà nước? Vì quả như Bộ trưởng Giáo dục - Đào tạo Phạm Vũ Luận từng nói: “Thực tế những người có bằng giả hay bằng thật nhưng chất lượng giả chỉ có thể “chui” vào hệ thống công chức nhà nước chứ không thể vào được các doanh nghiệp tư nhân”. Minh chứng là Giám đốc Sở Công thương Gia Lai, Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật - Sở Tài nguyên và Môi trường Gia Lai, cán bộ Sở Giáo dục - Đào tạo Đắk Nông, cán bộ thanh tra Sở Y tế Bình Phước... đã leo lên từ bằng giả...

Thời gian qua, theo phản ánh từ báo chí cũng đã không thể kể hết số cán bộ cấp xã sử dụng bằng giả để “xin” làm nô bộc cho dân. (huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang kỷ luật 17 cán bộ cấp xã sử dụng bằng THPT giả; xã Tiến Lộc (huyện Hậu Lộc) hay Quảng Châu (huyện Quảng Xương) ở Thanh Hóa; Phó bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND xã Tân Thuận (huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau) cũng nằm trong số cán bộ trên... là con số bề nổi rất nhỏ so với tảng băng chìm chưa thể phơi bày ra ánh sáng.                     

Ngọc Tú