NGHE - THẤY & SUY NGẪM 20:05, 24/02/2014 GMT+7

Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã đề ra yêu cầu: Đổi mới phương thức thi và công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) theo hướng giảm áp lực và tốn kém cho xã hội mà vẫn bảo đảm độ tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực học sinh... Thực hiện nghị quyết này, Bộ Giáo dục - Đào tạo vừa công bố phương án thi và công nhận tốt nghiệp THPT trong những năm tới, để lấy ý kiến đóng góp của nhân dân. So với quy định hiện hành, phương án thi và công nhận tốt nghiệp THPT trong những năm tới có nhiều điểm mới. 

Điểm mới đáng lưu ý nhất là ngoài các đối tượng được miễn thi theo quy chế hiện hành (người học khiếm thị; người học lớp 12 được tham gia kỳ thi chọn đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế, khu vực các môn văn hóa và được tuyển chọn tham gia các cuộc thi quốc tế hoặc khu vực về thể dục - thể thao, văn hóa - văn nghệ), các thí sinh (học sinh giáo dục THPT và học viên giáo dục thường xuyên) có kết quả học tập, rèn luyện tốt sẽ được miễn thi dựa theo các tiêu chí cơ bản sau: Kết quả học tập, rèn luyện của học sinh trong 3 năm học THPT; kết quả các kỳ thi chọn học sinh giỏi các cấp;  kết quả các kỳ thi sáng tạo khoa học - kỹ thuật, các cuộc thi trí tuệ dành cho học sinh THPT được tổ chức ở cấp quốc gia, quốc tế. Thí sinh miễn thi được xếp loại tốt nghiệp dựa theo điểm trung bình cả năm lớp 12. Thí sinh miễn thi vẫn được quyền đăng ký dự thi tốt nghiệp để được xét công nhận và xếp loại tốt nghiệp. Trong kỳ thi đầu tiên, tỷ lệ miễn thi chung cho mỗi sở GD-ĐT tối đa là 20%.

Tại sao lại miễn thi tốt nghiệp cho khoảng 20% học sinh? Theo lý giải của Bộ GD-ĐT thi chủ trương miễn thi cho một bộ phận học sinh xuất sắc là thực hiện định hướng của Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8, qua đó sẽ giảm tốn kém cho xã hội, tạo động lực để học sinh phấn đấu học tập, rèn luyện toàn diện trong quá trình học THPT, nhất là ở lớp 12 và phối hợp kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học. Những học sinh nếu miễn thi sẽ được xếp loại tốt nghiệp dựa theo kết quả học tập, rèn luyện cả năm lớp 12 nhưng vẫn được quyền đăng ký dự thi tốt nghiệp để được xét công nhận và xếp loại tốt nghiệp như đối với học sinh dự thi.

Đó là ý kiến của Bộ GD-ĐT, nhưng dư luận xã hội lại không đồng tình với quan điểm này. Bởi lẽ, trong điều kiện bệnh thành tích chưa được giải quyết triệt để và vấn đề kỷ cương, kỷ luật còn phải được tăng cường, nếu giao chỉ tiêu về tỷ lệ được miễn thi thì chắc chắn sẽ xuất hiện việc các trường buông lỏng kiểm tra, đánh giá để có nhiều học sinh được miễn thi không thực chất.

Hơn nữa, nếu căn cứ theo thành tích của mỗi trường để miễn thi thì các trường chuyên phải miễn như thế nào? Vì ở những trường này tỷ lệ học sinh loại giỏi rất cao, thậm chí có trường đạt 100%. Và như vậy thì ở cùng một địa phương, nhưng có trường tỷ lệ miễn tới 100%, có trường chỉ 19,9% và cũng có chỉ được 2 đến 5%. Chính điều này sẽ dẫn đến sự không bình thường giữa miền núi và đồng bằng, giữa công lập và dân lập. Đó là chưa nói đến việc chạy theo chỉ tiêu 20% miễn thi, sẽ xảy ra trường hợp có trường cố gắng phải miễn thật nhiều để tỷ lệ chung đạt 20%. Và như thế tiêu cực lại có đất để sống.

Và có một thực tế nữa là những năm gần đây, số học sinh lớp 12 liên tục giảm (do quy mô dân số giảm dần), nên không cần phải miễn thi 20% thì số lượng học sinh cũng giảm dần, đương nhiên số hội đồng thi tốt nghiệp cũng giảm dần. Do đó, lý do miễn thi 20% để tiết kiệm chi phí là không thuyết phục.                    

KN