NGHE - THẤY & SUY NGẪM 16:40, 04/12/2012 GMT+7

Đọc trên báo Bình Phước online, rằng Bình Phước sẽ có trường đại học trên cơ sở nâng cấp trường Cao đẳng Sư phạm, thấy vừa mừng vừa lo. Mừng bởi tỉnh ta sẽ có một trường đại học như nhiều tỉnh thành khác. Khi đó, con em Bình Phước sẽ có thêm nhiều cơ hội học tập, tìm kiếm tương lai, nhất là đối với học sinh nghèo. Từ đây, nhiều cán bộ do những hoàn cảnh đặc thù chưa đạt chuẩn về trình độ cũng sẽ có điều kiện để nâng cao trình độ mà không cần phải vất vả về thành phố học. Lo là liệu việc nâng cấp trường đại học ở tỉnh ta

có giống hàng loạt trường đại học tại các tỉnh mới được thành lập, nâng cấp trong mấy năm gần đây!?

Bây giờ, nếu ai đó đặt câu hỏi, Việt Nam hiện có bao nhiêu trường đại học sẽ khó có câu trả lời chính xác. Có người nói khoảng 460, người bảo 480 trường và có người bảo còn hơn thế. Thực ra, số trường đại học ở nước ta luôn biến động, bởi mỗi năm lại có thêm vài trường được thành lập. Nếu trước đây, các trường đại học tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ... thì khoảng mười năm trở lại đây, dường như chỉ một vài tỉnh mới thành lập là chưa có trường đại học (trong đó có Bình Phước), còn hầu như tỉnh thành nào cũng có. Thậm chí có tỉnh có tới ba, bốn trường. Có người đã ví, việc lập trường đại học những năm qua y như phong trào thành lập hợp tác xã nông nghiệp trước đây!

Hậu quả của việc thành lập trường đại học ồ ạt là hàng loạt trường không tuyển được sinh viên. Trường lập rồi, không có sinh viên thì không chỉ thầy cô mà người bỏ vốn lập trường cũng thua thiệt. Thế là xảy ra tình trạng cạnh tranh khốc liệt giữa các trường để giành giật sinh viên chỉ có ở Việt Nam. Nhiều trường mới được thành lập nâng cấp hoạt động trong hoàn cảnh “trường thuê, thầy mướn, trò vơ vét”. Chiêu “tặng điểm” như những năm trước dường như đã cũ. Năm học vừa qua, nhiều trường lên tiếng tặng học bổng “khủng”, tặng đồng phục, tặng tiền mặt để thu hút người đăng ký học. Thế nhưng hàng loạt ngành học ở các trường đại học, cao đẳng tại nhiều tỉnh thành vẫn phải ngưng đào tạo vì không tuyển được sinh viên. Ngay tại Bình Phước, trường nghề Tôn Đức Thắng có thời điểm số học viên ít hơn số thầy cô, dù học viên người dân tộc thiểu số vào học tại trường không chỉ được miễn hoàn toàn học phí mà còn được tặng học bổng.

Trở lại việc sẽ thành lập trường đại học ở tỉnh ta, sẽ là không công bằng, không khách quan nếu chỉ nhìn thấy màu xám của bức tranh đại học. Nhưng rõ ràng, những gì đã và đang diễn ra tại các trường đại học, nhất là dạng trường tại các tỉnh lẻ không thể không làm ta phải suy ngẫm.

L.T