NGHE - THẤY & SUY NGẪM 15:59, 11/09/2012 GMT+7

Năm nào cũng vậy, cứ gần đến ngày tựu trường của năm học mới là thời điểm nhiều phụ huynh ăn không ngon ngủ không yên vì lo chuyện chạy trường, chọn lớp cho con, rồi tiền học phí, tiền sách giáo khoa, tiền xây dựng trường lớp, tiền đồng phục, tiền bảo hiểm các loại… Điều làm cho các bậc phụ huynh lo ngại nhất là khoản tiền xây dựng cơ sở vật chất trường lớp. Vì, với khoản tiền này không trường nào thu giống nhau và mỗi năm mỗi tăng, thậm chí có trường với mức thu đến hàng triệu đồng.

Điều đáng nói là nhà nước không quy định khoản thu này, mà chỉ quy định về khoản thu học phí. Theo đó, học phí là khoản phí thuộc danh mục phí ban hành kèm theo Pháp lệnh Phí và lệ phí và đây là khoản thu thuộc ngân sách nhà nước. Việc thu và sử dụng học phí được quy định tại Nghị định số 49/2010/NĐ-CP ngày 14-5-2010 của Chính phủ quy định về miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập và cơ chế thu, sử dụng học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân từ năm học 2010-2011 đến năm học 2014-2015.

Còn đối với các khoản thu ngoài phí trong các trường học, đây là khoản thu tự nguyện phải có sự nhất trí của cha mẹ học sinh và thực hiện theo đúng quy định hiện hành. Để tăng cường các biện pháp chấn chỉnh tình trạng lạm thu trong các cơ sở giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT ngày 22-11-2011, thay thế Quyết định số 11/2008/QĐ-BGDĐT ngày 28-3-2008 về việc ban hành điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh. Trong Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT đã quy định rõ hơn trách nhiệm, quyền hạn và các khoản mà Ban đại diện cha mẹ học sinh không được vận động quyên góp của phụ huynh học sinh và có các văn bản hướng dẫn, đồng thời đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý, sử dụng các khoản đóng góp tự nguyện trong các cơ sở giáo dục và đào tạo và các khoản thu này phải được công khai đến từng phụ huynh học sinh.

Quy định là vậy, nhưng thực tế ở các địa phương, các trường lại hoàn toàn khác. Năm nay, ở Đồng Xoài, hầu như trường tiểu học nào cũng thu khoản xây dựng trường lớp. Điều đáng nói ở đây là có trường xây dựng đã hàng chục năm nay và theo quy định của nhà nước về khấu hao tài sản thì cũng đã hết, nhưng nhà trường vẫn cứ thu. Hơn nữa, phụ huynh học sinh lại chẳng bao giờ biết được khoản tiền này sẽ được sử dụng vào việc gì, vì chẳng có trường nào công khai. Ví dụ như ở trường tiểu học Tân Phú A, năm nay một học sinh lớp 1 phải đóng tất cả các khoản với số tiền lên đến 2,6 triệu đồng. Với số thu đầu năm của một học sinh lớp 1 như vậy thì đến người “giàu cũng choáng”. Và như vậy thì việc phổ cập giáo dục tiểu học và công tác huy động trẻ em đi học chắc chắn sẽ gặp không ít khó khăn.

Bình Phước là tỉnh nghèo và đông đảo phụ huynh học sinh còn nhiều khó khăn, nhưng mức thu đầu năm so với các tỉnh, thành phố trong khu vực lại quá lớn. Cụ thể như ở TP. HCM, ngày 20-8, ông Lê Hồng Sơn, Giám đốc Sở GD-ĐT đã có văn bản chỉ đạo cho các trường học phải công khai các khoản thu đến từng phụ huynh. Đồng thời, văn bản này cũng cho biết năm 2012, các trường học ở TP. HCM sẽ không thu tiền cơ sở vật chất và học phí vẫn giữ nguyên mức thu cũ là: Nhà trẻ (nội thành thu 50.000 đồng/HS, ngoại thành thu 30.000 đồng/HS); Mẫu giáo (40.000 đồng, 20.000 đồng), tiểu học (không thu); THCS (15.000 đồng, 10.000 đồng), THPT (30.000 đồng, 25.000 đồng); Bổ túc THCS (45.000 đồng, 35.000 đồng); Bổ túc THPT (65.000 đồng, 45.000 đồng). Các trường THPT: Lê Quý Đôn, Nguyễn Hiền, Nguyễn Du thu theo mô hình xu thế hội nhập.

Đối với các khoản thu: học phẩm, học cụ, đồ dùng dạy học, tổ chức học 2 buổi, học phí tăng cường ngoại ngữ, tin học thu theo quy định. Đối với các khoản thu hộ - chi hộ mua sắm phục vụ trực tiếp cho học sinh học tập, sinh hoạt (quần áo đồng phục, quần áo thể dục thể thao…) với mức thu đảm bảo thu đủ bù chi và sử dụng đúng mục đích thu. Các khoản thu tổ chức phục vụ bán trú, vệ sinh bán trú, cơ sở vật chất phục vụ bán trú, ăn uống, học môn năng khiếu, môn tự chọn là những khoản đóng góp được thỏa thuận giữa nhà trường và cha mẹ học sinh. Các phòng giáo dục trình UBND quận, huyện phê duyệt mức thu cụ thể trước khi thực hiện. Tất cả các khoản thu phải công khai bằng văn bản đến từng phụ huynh học sinh và cấp biên lai khi thu tiền.

Đây thực sự là một chính sách khoan thư sức dân và khuyến học một cách hữu hiệu của thành phố Hồ Chí Minh. Trông người lại ngẫm đến ta, khi được đọc nội dung văn bản của Giám đốc Sở GD-ĐT TP. HCM đăng trên Báo Saigon Online, không ít phụ huynh ở Bình Phước chỉ còn biết thở dài…

ĐT