Thời luận 10:08, 19/08/2015 GMT+7

Lại một vụ thảm sát giết hại cả một gia đình làm rúng động xã hội! Ngày 12-8-2015, bốn người trong một gia đình ở thôn 16, xã Lâm Giang, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái bị giết hại một cách dã man. Nghi phạm là một thanh niên mới 26 tuổi cùng trú tại thôn. Cũng trong tuần qua, Công an tỉnh Bình Phước đã bắt thêm một nghi phạm trong vụ thảm sát một gia đình tại xã Minh Hưng, huyện Chơn Thành và dựng lại hiện trường vụ án. Hung thủ thực hiện lại các hành vi phạm tội một cách lạnh lùng, cho thấy chúng không ăn năn, run sợ, lương tâm không hề cắn rứt. Liên tục những vụ án mạng lớn đau lòng xảy ra, chưa kể đến những vụ án nhỏ hơn hằng ngày được báo chí đưa tin, làm cho ai cũng phải suy nghĩ và đặt câu hỏi: “Cái ác bắt nguồn từ đâu?”.

Không phải bây giờ mà từ lâu, trên các diễn đàn, tại các cuộc hội thảo, chúng ta đã phân tích, mổ xẻ và đi tìm những nguyên nhân của cái ác trong một số người, nhưng có lẽ vẫn chưa “chẩn đúng bệnh”. Năm 2015 này, hình như những vụ trọng án xảy ra với mật độ dày hơn, mà tiêu biểu là ba vụ thảm sát ở Bình Phước, Nghệ An và Yên Bái. Có người khẳng định, hiện một bộ phận người trong xã hội “nhân cách có vấn đề”. Đó là sự lạnh lùng vô cảm, là sự chỉ quan tâm đến mình, co mình trong cái tôi; là những mâu thuẫn khốc liệt giữa hành xử thiện - ác, tốt - xấu...

Con người chịu tác động của ba môi trường: Gia đình, nhà trường và xã hội. Vậy thì trong 3 môi trường sống này đâu là nơi có tác động lớn nhất đến nhân cách con người? Nếu như một gia đình luôn có sự giáo dục nghiêm khắc, dành thời gian quan tâm đến con, chia sẻ, động viên, giúp con tháo gỡ những vấn đề còn bế tắc thì làm sao chúng có thể bước vào con đường sai trái. Điều đáng buồn là hiện nhiều gia đình trách nhiệm giữa cha mẹ và con cái chỉ còn là vai trò nuôi dưỡng. Cha mẹ bỏ tiền, phó mặc con cho ôsin, đạo đức thì trăm sự nhờ nhà trường. Chính vì thế, tâm lý, hành vi của con phát triển theo chiều hướng nào cha mẹ cũng không biết. Với nhà trường, hiện nay đang buộc các em học quá nhiều môn, mà lại quên đi việc giáo dục nhân cách làm người cho học sinh. Với xã hội, kinh tế thị trường thời hội nhập đã kéo theo biết bao loại hình văn hóa độc hại. Đó là lối sống thực dụng, là internet với game, phim bạo lực... đã ảnh hưởng rất lớn đến từng con người, nhất là lớp trẻ. Trước đây, khi phạm tội, kẻ gây tội ác cảm thấy rất ăn năn, hối lỗi, run sợ, lương tâm bị cắn xé đến ăn không ngon, ngủ không yên. Họ thực sự thấy rằng, việc làm tổn thương người khác, vi phạm đạo đức là xấu xa và rất sợ bị pháp luật trừng trị. Nhưng gần đây, đa số kẻ phạm tội lại không ăn năn, thậm chí tỏ ra coi thường luật pháp.

Từ những phân tích trên cho thấy, cả 3 môi trường gia đình, nhà trường và xã hội đang “có vấn đề”. Muốn diệt trừ cái ác, rõ ràng là phải cần rất nhiều biện pháp. Trước hết là trong từng gia đình, cha mẹ phải làm gì; với nhà trường thì dạy dỗ học sinh thế nào về đạo làm người... Với xã hội, ngoài việc pháp luật phải nghiêm minh, nghiêm khắc thì từ thôn ấp, làng xã cần có một mạng lưới cán bộ xã hội để giúp đỡ những thanh, thiếu niên bị tổn thương về tâm lý, những đối tượng nguy cơ cao phạm tội để “chữa trị”, ngăn chặn cái ác ngay từ trong trứng nước, tránh để “bệnh” chúng trở nên nặng hơn.

Thanh Hà