Thời luận 05:52, 23/04/2024 GMT+7

Lý giải về vấn đề này, Bộ GD&ĐT cho biết, Luật Giáo dục hiện hành quy định giáo viên tiểu học, THCS và THPT phải có bằng cử nhân thuộc ngành đào tạo giáo viên trở lên. Trong khi đó, tình trạng thiếu giáo viên diễn ra phổ biến tại nhiều địa phương trên cả nước, nhất là giáo viên dạy các môn tích hợp (Lịch sử, Địa lý, Khoa học tự nhiên), môn học mang tính đặc thù (tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật). Ở các trường THPT, hầu hết chưa có giáo viên môn Nghệ thuật (Âm nhạc, Mỹ thuật) để học sinh lựa chọn môn học theo quy định trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Ở bậc THCS, số lượng giáo viên Âm nhạc, Mỹ thuật có trình độ đại học trở lên vẫn chưa đủ để bố trí giảng dạy. 

Nguyên nhân là do công tác đào tạo tại các cơ sở giáo dục đại học đối với ngành sư phạm Lịch sử, Địa lý, Khoa học tự nhiên, Âm nhạc, Mỹ thuật không đáp ứng nguồn tuyển dụng. Dự báo năm học 2024-2025, cấp tiểu học thiếu 6.621 giáo viên Tin học và 5.780 giáo viên Ngoại ngữ; cấp THCS thiếu 11.598 giáo viên môn Công nghệ, môn Khoa học tự nhiên thiếu 2.366 giáo viên, môn Nghệ thuật thiếu 4.321 giáo viên. Ngay sau khi công bố, dự thảo tờ trình đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận, nhất là các bậc phụ huynh và đông đảo thầy cô giáo. Trên các trang mạng xã hội đã và đang xuất hiện nhiều ý kiến trái chiều, trong đó có nhiều ý kiến đồng thuận, nhưng cũng không ít ý kiến tỏ rõ băn khoăn, lo lắng rằng chất lượng dạy học sẽ bị ảnh hưởng. Vì, chất lượng đội ngũ giáo viên là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục. 

Vẫn biết việc tuyển dụng giáo viên tốt nghiệp cao đẳng thay vì đại học là giải pháp tình thế, nhưng rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, tình trạng thiếu giáo viên ở nhiều bộ môn hiện nay xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó cơ bản không phải là các cơ sở đào tạo không đáp ứng nhu cầu, mà là do thu nhập, đãi ngộ đối với giáo viên còn thấp, trong khi áp lực công việc cao. Cùng với đó là hiện tượng tiêu cực trong tuyển dụng và cơ chế, chính sách của ngành giáo dục chưa phù hợp. Nhiều giáo viên phải dạy học liên môn trong khi họ được đào tạo chuyên ngành lại là các môn đơn lẻ. Vì thế, nếu chủ trương tuyển giáo viên trình độ cao đẳng được thông qua, dù chỉ là giải pháp tình thế, thì Bộ GD&ĐT cùng các địa phương phải có giải pháp kiểm soát chất lượng chặt chẽ.

Nếu thiếu giáo viên môn Lịch sử và Địa lý, địa phương được tuyển người có bằng tốt nghiệp cao đẳng thuộc ngành đào tạo về Địa lý hoặc Lịch sử hoặc ngành ghép các môn trong đó có môn Địa lý hoặc Lịch sử. Nếu thiếu giáo viên môn Khoa học tự nhiên, địa phương được tuyển người có bằng tốt nghiệp cao đẳng thuộc ngành đào tạo giáo viên về Vật lý hoặc Hóa học hay Sinh học, hoặc ngành ghép các môn, trong đó có một trong số các môn nêu trên và giải pháp tương tự cũng áp dụng ở các môn học khác. Sau khi tuyển dụng cần có thời gian thử thách xem có đủ năng lực, trình độ dạy học không, hay phải tiếp tục rèn luyện, bồi dưỡng để đạt chuẩn về trình độ đào tạo. Đối với cơ quan quản lý cần quy định rõ, nếu sau thời gian rèn luyện mà không đáp ứng yêu cầu đạt chuẩn, không đủ năng lực giảng dạy sẽ phải thay người khác. Đồng thời quyết liệt hơn trong việc triển khai các giải pháp nâng cao mức thu nhập cho giáo viên để họ thực sự sống được bằng nghề và yên tâm gắn bó với nghề.