ÔN CỐ TRI TÂN 08:59, 15/07/2015 GMT+7

BP- Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, vua Lê Thái Tông có tên thật là Lê Nguyên Long và là con của Thái tổ Lê Lợi. Thời Lê Thái Tông trị vì, bọn gian thần lộng hành, bày mưu hãm hại các bậc trung thần. Tháng 6-1437, Đại tư đồ Lê Sát bị giết hại. Con gái ông là Nguyên phi Lê Ngọc Dao (Ngô Thị Ngọc Dao) bị phế làm thường dân. Tháng 12-1437, Tể tướng Lê Ngân bị khép vào tội chết, con gái ông là Huệ phi Lê Nhật Lệ bị giáng xuống hàng Tu dung. Tháng 6-1439, bà Dương Thị Bí, sinh hoàng tử Lê Nghi Dân. Tháng 1-1440, Lê Nghi Dân được lập làm Thái tử, bà Dương Thị Bí được phong Hoàng hậu. Trong hậu cung, cuộc tranh giành ngôi vị cũng diễn ra quyết liệt. Thần phi Nguyễn Thị Anh mưu gian, tìm mọi cách hãm hại Dương Thị Bí và Ngô Thị Ngọc Dao.

Tháng 4-1441, Nguyễn Thị Anh xiểm nịnh Lê Thái Tông bỏ Chiêu nghi Dương Thị Bí và hoàng tử Nghi Dân. Chiêu nghi Dương Thị Bí bị giáng xuống hạng dân thường, ngôi thái tử chưa định liệu. Hậu cung chỉ còn lại hai người danh giá là Thần phi Nguyễn Thị Anh và Tiệp dư Ngô Thị Ngọc Dao. Tiệp dư Ngô Thị Ngọc Dao có thai và được Lê Thái Tông sủng ái. Nguyễn Thị Anh lập mưu vu cho Ngô Thị Ngọc Dao cầu Phật mà có mang, mưu hại Thái tử Bang Cơ, khép vào tội voi giày. Nhờ Nguyễn Trãi và phu nhân là Nguyễn Thị Lộ can gián, vua không khép tội nhưng sợ bè lũ Nguyễn Thị Anh ám hại, Nguyễn Trãi và phu nhân phải xin vua cho phép bí mật đưa Ngô Thị Ngọc Dao ra lánh ở chùa Ngọc Hồ và chùa Huy Văn, sau phải trốn ở trấn An Bang. Nguyễn Thị Anh rất căm tức, tìm mọi cơ hội trả thù.

Tháng 6-1441, Nguyễn Thị Anh sinh hoàng tử Lê Bang Cơ. Tháng 11-1441, Bang Cơ được lập làm Thái tử, Nguyễn Thị Anh được phong Hoàng hậu. Tháng 8-1442, vua Lê Thái Tông đột ngột qua đời, Nguyễn Thị Anh thừa dịp bày mưu dựng lên “vụ án Lệ Chi Viên” vu cho Nguyễn Trãi và phu nhân là Nguyễn Thị Lộ đầu độc vua, phải chịu án tru di thảm khốc. Thái tử Lê Bang Cơ lên ngôi (Lê Nhân Tông), Nguyễn Thị Anh được phong Thái hậu, buông rèm nhiếp chính, nắm mọi quyền lực tối cao. Tháng 10-1459, Lê Nghi Dân làm chính biến, giết chết cả vua Lê Nhân Tông và Thái hậu Nguyễn Thị Anh. Lê Nghi Dân tự lập làm vua, ở ngôi chưa đầy năm thì đến tháng 6-1460, cả triều thần và Hoàng tộc đồng lòng giết rồi tôn Lê Tư Thành lên ngôi, phong Ngô Thị Ngọc Dao làm Thái hậu. Tương truyền, khi các quan văn võ đến rước Lê Tư Thành về tôn lên ngôi vua, bà Ngô Thị Ngọc Dao đã bắt con quỳ xuống mà hỏi: Con có biết nhờ ai mà mẹ thoát chết để rồi sinh ra con và giờ đây con có may mắn được làm hoàng đế nước Đại Việt không?

- Thưa mẹ, đó là nhờ ơn đức ra tay cứu mạng của quan Thừa chỉ Nguyễn Trãi ạ.

- Vậy, nhân danh hoàng đế nước Đại Việt, con phải minh oan cho người, đừng để đấng trung thần nhân đức ấy phải ngậm hờn nuốt tủi mãi ở dưới suối vàng.       

- Vâng thưa mẹ!

- Vậy con có biết nhờ ai mà mẹ con ta có thể sống qua ngày đoạn tháng ở chốn bị đọa đày này không?

- Thưa mẹ, đó là nhờ những người dân nghèo ở xóm Văn Chương cạnh ngôi chùa này, những người giàu lòng nhân ái đã sẵn lòng nhường cơm sẻ áo cho hai mẹ con ta.

- Con biết đấy, thường chỉ có người nghèo mới là người tốt. Vậy, nhân danh hoàng đế nước Đại Việt, con hãy làm sao cho những người tốt bớt nghèo.

Lời bàn:

Sau khi lên ngôi, vua Lê Thánh Tông đã xuống chiếu minh oan cho Nguyễn Trãi, cho tìm con cháu Nguyễn Trãi còn sống sót về phục chức và ra lệnh sưu tầm thơ văn, di cảo Ức Trai. Lê Thánh Tông cũng đã ban hành nhiều chính sách tiến bộ, an dân, đưa nước Đại Việt ta trở thành quốc gia hùng cường, một thời đại phát triển rực rỡ về mọi mặt trong lịch sử dân tộc. Vì vậy, trong suốt 37 năm trị vì đất nước, Lê Thánh Tông được đánh giá là vị vua anh minh, quyết đoán, có tài thao lược, văn võ song toàn. Trước khi lên ngôi vua, ông đã phải sống rất cơ cực, lớn lên trong sự bảo bọc và dạy dỗ của người mẹ đầy lòng nhân hậu nên ông đã được thừa hưởng tư chất của bà Ngô Thị Ngọc Dao.

Vâng, quy luật ở đời là vậy, vinh hạnh cho những ai được sinh ra và lớn lên trong một gia đình có người cha thực sự là trụ cột gia đình, sống trung thực, giản dị và giàu lòng nhân nghĩa; lại có người mẹ đảm đang, hiền dịu và thủy chung. Một gia đình như thế chắc chắn con cái sẽ chăm ngoan, thành danh và ngược lại. Bởi từ ngàn xưa, cha ông ta đã có câu rằng “Cha nào con nấy; Mẹ nào con nấy”. Và nếu ai chưa tin xin hãy quan sát cuộc sống xung quanh mình thì sẽ rõ. Một bà mẹ nhỏ nhẹ, dịu dàng thì những đứa con sẽ lễ độ, khiêm tốn, dễ gần. Người nào xô bồ, bỗ bã và ăn uống nhồm nhoàm, tính khí nóng nảy sẽ khó mà dạy được con hai chữ từ tốn. Con cái ảnh hưởng phần lớn từ người mẹ, từ cách ăn mặc, phục sức cho tới nói năng, trang điểm, tính cách và nhân phẩm. Vâng, mẹ nào con nấy mà!                               

N.D