Nhà nông làm giàu cùng An Nông 13:59, 17/09/2019 GMT+7

Kết quả bước đầu

Việt Nam là quốc gia có ngành thủy sản phát triển khá lâu đời, sở hữu nhiều chủng loại thủy sản, được phân bố dựa trên sự khác biệt về đặc điểm địa lý, khí hậu và trải dài từ Bắc đến Nam. Những năm qua, ngành thủy sản đã có nhiều đóng góp to lớn trong sự phát triển kinh tế của đất nước. Sự hiện diện của tàu thuyền đánh cá và ngư dân trên các vùng biển như những cột mốc, góp phần rất quan trọng giữ vững chủ quyền, an ninh vùng biển, đảo của Tổ quốc. Cả nước hiện có hàng trăm ngàn tàu cá khai thác trên biển, tạo việc làm cho hàng triệu lao động, cung cấp nguồn thực phẩm cho xã hội và xuất khẩu ra nước ngoài. Thủy sản Việt Nam đã trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, đạt tốc độ tăng trưởng cao, quy mô và giá trị sản xuất lớn; có nhiều sản phẩm xuất khẩu đạt kim ngạch hàng tỷ USD. Cơ cấu sản phẩm của kinh tế thủy sản được thay đổi theo hướng tăng tỷ trọng nuôi trồng và sản phẩm có giá trị cao, nhất là sản phẩm xuất khẩu. Khai thác hải sản đang từng bước chuyển dịch theo hướng trở thành một nghề cá cơ giới, tăng cường khai thác vùng biển xa bờ, khai thác hải sản có giá trị cao, đi đôi với bảo vệ và phát triển nguồn lợi, môi trường sinh thái. Hệ thống dịch vụ hậu cần nghề cá trên biển và đất liền đã được phát triển, hỗ trợ tối đa cho ngư dân trong sản xuất và tìm kiếm cứu nạn khi gặp rủi ro. Nuôi trồng, chế biến thủy sản cũng đang dần trở thành một ngành sản xuất hàng hóa tập trung, với trình độ kỹ thuật tiên tiến, phát triển ở tất cả thủy vực nước ngọt, nước lợ, nước mặn.

Ngư dân Bình Thuận bốc dỡ cá đánh bắt tại cảng cá Phan Thiết - Ảnh: K.B

Năm 2018, giá trị sản xuất thủy sản cả nước đạt gần 230 ngàn tỷ đồng. Tổng sản lượng đạt hơn 7,7 triệu tấn. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt hơn 9 tỷ USD. 3 mặt hàng xuất khẩu chủ lực của ngành thủy sản là tôm thẻ, tôm sú và cá tra. Số lượng các doanh nghiệp xuất khẩu, sản xuất, chế biến trong lĩnh vực thủy sản tăng nhanh, được đầu tư đổi mới công nghệ và quản trị. Giá trị xuất khẩu thủy sản trong 8 tháng đầu năm 2019 đạt 5,5 tỷ USD, giảm 1,2% so cùng kỳ năm 2018. Sản phẩm thủy sản Việt Nam đã có mặt tại hơn 147 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có những thị trường quNGưan trọng như EU, Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, Nga. Với những nỗ lực của ngành thủy sản và ngư dân, Việt Nam trở thành một trong 4 nước xuất khẩu thủy sản lớn nhất thế giới, giữ vai trò chủ đạo cung cấp thủy sản toàn cầu.

Những khó khăn

Tổ chức Nông lương thế giới (FAO) đã công bố đánh giá tác động của biến đổi khí hậu ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành đánh bắt và nuôi trồng thủy sản xa bờ. Việt Nam được đánh giá là một trong 27 quốc gia dễ tổn thương do biến đổi khí hậu nên ngành thủy sản đang phải đối mặt nhiều khó khăn, thách thức. Các hoạt động nuôi thủy sản ven bờ cũng chịu ảnh hưởng nặng nề của nước biển dâng, lũ lụt. Mỗi năm bình quân nước ta có hàng chục cơn bão đã gây thiệt hại lớn về người, tài sản cho ngư dân và các địa phương ven biển. Cùng với tác động khách quan, những khó khăn nội tại hiện vẫn chưa được tháo gỡ. Đó là tình trạng các cơ sở hậu cần nghề cá như cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão... dù đã được quy hoạch, đầu tư nhưng chưa đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất, vẫn còn tình trạng thiếu cảng để neo đậu và bốc dỡ sản phẩm khai thác. Ở nhiều vùng ven biển, môi trường bị suy thoái và nguồn lợi thủy sản đang bị suy giảm khá mạnh. Trên những con tàu đánh bắt xa bờ, trong những nhà máy chế biến thực phẩm biển đang thiếu nguồn nhân lực được đào tạo, có chất lượng cao. Việc thiếu lao động trong khai thác hải sản đã dẫn đến nhiều tàu cá phải nằm bờ do không có lao động đi biển. Cùng với đó là tình hình an ninh trật tự trên biển Đông ngày càng có những diễn biến phức tạp. Đã có nhiều vụ việc tàu cá Việt Nam bị kiểm soát, bắt giữ ở khu vực chồng lấn, ngư trường truyền thống Hoàng Sa, Trường Sa, thậm chí một số ngư dân còn bị bắn chết, tàu cá bị đâm chìm trên biển...

Thủy sản là ngành kinh tế quan trọng, có ý nghĩa to lớn về kinh tế, xã hội và góp phần bảo vệ chủ quyền vùng biển của đất nước. Từ bài học thực tế và những nội dung mà Nghị quyết số 36-NQ/TW của Đảng, ngành thủy sản đề ra nhiều giải pháp để phát triển bền vững. Theo đó, các địa phương sẽ tổ chức lại sản xuất khai thác hải sản trên biển, trên cơ sở cơ cấu lại tàu thuyền, nghề nghiệp phù hợp các vùng và tuyến biển. Tập trung chuyển dịch cơ cấu giữa khai thác với nuôi trồng và bảo vệ nguồn lợi thủy sản; tổ chức lại hệ thống dịch vụ hậu cần nghề cá; xây dựng và phát triển các mô hình liên kết, liên doanh, gắn sản xuất, bảo quản đến chế biến và tiêu thụ; đẩy mạnh khai thác xa bờ gắn với bảo vệ quốc phòng, an ninh.

Đức Hồng