Thời luận 05:30, 26/06/2021 GMT+7

Những năm qua, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng ở nước ta đã có bước tiến mạnh, nhiều vụ án lớn đã đưa ra xét xử trên nguyên tắc “không có ngoại lệ, không có vùng cấm”. Các đối tượng, tội phạm tham nhũng đã bị pháp luật trừng trị thích đáng. Từ năm 2013 đến hết năm 2020, cả nước có hơn 11.700 vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế được điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm; trong đó có 1.900 vụ án tham nhũng, với gần 4.400 bị cáo.

Tuy quyết liệt trong việc điều tra xử lý, nhưng công tác thu hồi tài sản cho Nhà nước do phạm tội tham nhũng, kinh tế gây ra của cả giai đoạn này rất thấp, chỉ đạt 32,04%. Đặc biệt, nhiều đại án như vụ Dương Chí Dũng, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Vinalines và đồng phạm phải bồi thường 110 tỷ đồng, nhưng đến nay chỉ thi hành được trên 21 tỷ đồng. Hay vụ Huỳnh Thị Huyền Như bị tuyên án phải sung công 9.000 tỷ đồng, nhưng chỉ thu được 500 tỷ đồng. Hoặc liên quan đến các vụ án tham nhũng, Trịnh Xuân Thanh phải bồi thường 122 tỷ đồng cho Nhà nước, nhưng đến nay mới chỉ thi hành án được 31 tỷ đồng…

Theo đánh giá, có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới việc thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế đạt thấp. Trong đó có yếu tố tẩu tán tài sản nên khi bị điều tra, xử lý thì hầu như đối tượng, người phạm tội đã không còn tài sản để thi hành án. Bởi, đối tượng tham nhũng đã chủ động, sớm chuyển sang đứng tên cho người thân, thậm chí còn chuyển tiền, tài sản ra nước ngoài trước khi bị phát hiện. Đây là thách thức lớn đặt ra không chỉ đối với các cơ quan tiến hành tố tụng, mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả, uy tín trong hoạt động đấu tranh phòng, chống tham nhũng và các vụ án kinh tế, chức vụ… ở nước ta trong thời gian qua. Yếu tố thứ hai là cơ chế, chính sách về thu hồi tài sản do tham nhũng mà có vẫn còn nhiều bất cập, kéo dài đã tạo khe hở cho đối tượng đối phó, tẩu tán tài sản. Thứ nữa là năng lực, phẩm chất của một bộ phận không nhỏ đội ngũ cán bộ làm công tác thi hành án dân sự chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Ngoài ra, hoạt động hợp tác quốc tế trong thu hồi tài sản tham nhũng bị tẩu tán ra nước ngoài còn khó khăn, vướng mắc… Đây nguyên nhân dẫn tới tỷ lệ thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế và tham nhũng đạt thấp.

Để khắc phục tình trạng nêu trên, Ban Bí thư đưa ra các nhiệm vụ và giải pháp rất cụ thể. Trong đó, đặc biệt chú trọng việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, địa phương, cơ quan, đơn vị về công tác thu hồi tài sản tham nhũng tại cơ quan, đơn vị, địa phương mình. Đồng thời, tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung, xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật, đội ngũ cán bộ;… Thực hiện nghiêm Chỉ thị số 04-CT/TW sẽ triệt tiêu được những bàn tay “nhúm chàm”, xóa bỏ tư tưởng “hy sinh đời bố, củng cố đời con” để hết đường… tham nhũng.