Tòa soạn và Bạn đọc 21:08, 16/06/2022 GMT+7

Tác giả (bên trái) với trò là trợ lý cùng ê kip BPTV tác nghiệp tại lễ khánh thành Cụm công trình hành trình cứu nước của Thủ tướng Campuchia Hunsen tại huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước

Tôi chưa có dịp được học các khóa đào tạo: thư ký, trợ lý, chủ nhiệm như các anh chị đồng nghiệp khác, mà chỉ học được từ quá trình làm việc tại BPTV. Ban đầu tôi được cho đi theo “ké” ê kip quay hình bằng xe màu tại TP. Hồ Chí Minh. Đó là các chương trình văn nghệ mà bên đối tác dàn dựng sẵn, ê kip xe màu ghi hình lại, sau đó cắt dựng, biên tập cho phù hợp để phát sóng. Những tưởng đơn giản nhưng từ những ngày tháng đó, tôi đã học rất nhiều điều. Tôi đứng phía sau đạo diễn bấm máy và cô thư ký, tôi học được cách nhắc đạo diễn về mọi điều diễn ra trên khuôn hình. Ví dụ: góc máy nào bị mất nét, ánh sáng chưa đảm bảo, hay quay phim bị tác động bởi hiện trường làm máy bị rung,… Từ đó, tôi học hỏi và ghi lại từng time code có những lỗi đó để về dựng hậu kỳ được thuận tiện hơn.

Sau những chương trình đó, tôi được giao nhiệm vụ là thư ký trong các chương trình sản xuất với tầm khó hơn. Đó là các chương trình do BPTV tự sản xuất như phim ca nhạc tiếng dân tộc để tham gia dự thi Liên hoan truyền hình toàn quốc. Nếu người đạo diễn là người quyết định tất cả trong suốt quá trình sản xuất chương trình thì thư ký là người luôn theo sát để nhắc đạo diễn về tất cả vấn đề. Nào là cảnh nào quay trước, cảnh nào quay sau, rồi đến trang phục, đạo cụ, âm nhạc và góc máy,… Đôi lúc thư ký kiêm thêm vai trò chủ nhiệm là liên hệ chỗ quay, phụ trách khâu ăn uống, nơi nghỉ ngơi cho cả ê kip. Sau những ngày lăn lộn tại hiện trường, dựng hậu kỳ là khâu vô cùng quan trọng. Bởi thư ký là người chịu trách nhiệm giữ toàn bộ tư liệu hình ảnh trong quá trình thực hiện. Để đạo diễn và kỹ thuật viên thuận lợi trong quá trình dựng hình thì thư ký phải viết lại kịch bản dựng hình, ghi chú băng quay hình một cách cẩn thận và có mặt cùng đạo diễn, kỹ thuật viên trong quá trình dựng. Nhớ những đêm cùng anh em thức trắng để kịp hoàn thành tác phẩm, những ổ bánh mì, những ly cà phê ban đêm để các anh “phiêu” cùng tác phẩm là những kỷ niệm đáng nhớ. Hạnh phúc là sau những đợt Liên hoan truyền hình toàn quốc, ê kip nhận về những thành quả đáng quý, ai cũng tự hào. Tôi đã học được những bài học làm trợ lý, thư ký và chủ nhiệm từ những lần như thế. Khi đó, tôi chỉ mong muốn cơ quan tạo điều kiện để chúng tôi có thể thực hiện được nhiều chương trình như thế để chúng tôi được nâng cao tay nghề và BPTV tự hào khi có nhiều chương trình do chính ê kip BPTV thực hiện.

Mỗi lần dời cảnh là phải dời tất cả thiết bị, đặc biệt là phải “nâng niu” đạo cụ bởi đạo cụ đóng vai trò hết sức quan trọng trong mỗi lần quay hình

Bên cạnh những chương trình sản xuất và dàn dựng thì các chương trình truyền hình trực tiếp không thể thiếu vai trò của thư ký. Tôi may mắn được cọ xát trong các chương trình này để cho bản thân có những bài học quý. Phải nói là làm truyền hình trực tiếp thì ai cũng áp lực, không mong muốn xảy ra bất cứ một sai sót nào, đặc biệt là các chương trình có các lãnh đạo cấp cao tham dự. Từ giám đốc sản xuất cho đến đạo diễn, dẫn chương trình, quay phim, kỹ thuật truyền dẫn,… ai cũng chung lòng để chương trình diễn ra hoàn hảo nhất. Điều khó khăn đối với bản thân tôi và ê kip là những vấn đề phát sinh so với kịch bản. Bởi trước khi chương trình diễn ra thì kịch bản được góp ý chỉnh sửa có thể cả chục lần và sẽ có bản duyệt cuối cùng của Giám đốc - Tổng biên tập. Nhưng khi ra hiện trường thì vẫn có những thay đổi như: thay đổi về thành phần khách mời tham dự, thay đổi đại biểu khách mời phát biểu, hoặc ca sĩ đến muộn phải thay đổi thứ tự tiết mục văn nghệ… đòi hỏi cả ê kip phải có sự linh hoạt thông báo cho nhau bằng bộ đàm. Qua những lần “thử thách” đó, tôi và ê kip cũng dần quen với những thay đổi bất ngờ đó để xử lý một cách khéo kéo.

Công việc làm thư ký đã gắn với tôi và cảm ơn công việc này đã cho tôi những kiến thức bổ ích. Sau này, trong một số chương trình do tôi biên tập do không có người phụ trách thư ký nên bản thân kiêm luôn công việc này. Cũng vì thiếu người nên có những lần tôi kiêm luôn làm thư ký cho các chương trình truyền hình bóng đá do BPTV thực hiện. Ở một lĩnh vực mới, tôi lại học và cố gắng hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Làm thư ký, trợ lý hay làm chủ nhiệm có thể khán giả sẽ không biết đến nhiều như công việc của đạo diễn, biên tập, dẫn chương trình, quay phim, thậm chí thù lao cũng thấp hơn nhưng đó là công việc đem lại cho bản thân tôi những bài học từ thực tế, là hành trang để tôi có thể thực hiện được các vai trò khác tốt hơn. Công việc thầm lặng mà mang lại những điều ý nghĩa.