Pháp luật 13:03, 03/07/2015 GMT+7

Để tạo chuyển biến căn bản, không để xảy ra oan, sai và bảo đảm bồi thường cho người bị thiệt hại trong hoạt động tố tụng hình sự, trong nghị quyết này, Quốc hội đã giao Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao thực hiện tốt một số nhiệm vụ, biện pháp cụ thể: Chỉ đạo cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án các cấp tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, quán triệt sâu sắc các nghị quyết của Đảng, của Quốc hội về công tác tư pháp, các quy định của Hiến pháp về quyền con người, quyền công dân, bảo đảm quyền bào chữa của người bị buộc tội và tranh tụng trong xét xử; chấp hành nghiêm pháp luật trong hoạt động tố tụng hình sự.

Quốc hội cũng yêu cầu khi đã xác định có oan, sai thì các cơ quan liên quan phải kịp thời minh oan cho người bị oan, bồi thường cho người bị thiệt hại theo quy định của pháp luật, xử lý nghiêm minh và xem xét trách nhiệm hoàn trả theo Luật Trách nhiệm bồi thường nhà nước đối với người mắc sai phạm, xử lý trách nhiệm liên đới của người đứng đầu cơ quan gây nên oan, sai, để xảy ra bức cung, dùng nhục hình. Đồng thời, nhanh chóng chỉ đạo cơ quan điều tra các cấp chủ động, tích cực điều tra, khám phá kịp thời các loại tội phạm; áp dụng các biện pháp ngăn chặn chính xác để giảm tối đa các trường hợp bắt, tạm giữ hình sự sau đó chuyển xử lý hành chính; không để xảy ra bức cung, dùng nhục hình; không để xảy ra các trường hợp chết do tự sát, chết do can phạm đánh nhau tại cơ sở giam giữ... Bên cạnh đó, phải làm rõ trách nhiệm của cán bộ trực tiếp quản lý và người đứng đầu cơ sở này.

Nghị quyết cũng yêu cầu khắc phục tình trạng bỏ lọt tội phạm do hành chính hóa các quan hệ hình sự, nâng cao chất lượng điều tra các vụ án thuộc thẩm quyền, bảo đảm không để xảy ra oan, sai. Bên cạnh đó, các cơ quan tố tụng phải khắc phục việc làm oan người vô tội do hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế; chấn chỉnh việc đình chỉ điều tra không đúng pháp luật để tránh oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm; tạo điều kiện thuận lợi cho luật sư tham gia các vụ án theo quy định pháp luật.

Đối với Bộ Công an, Quốc hội yêu cầu sớm hoàn thiện, ban hành hướng dẫn cụ thể về quy trình điều tra các loại án, về khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi và triển khai có hiệu quả các biện pháp chống bức cung, dùng nhục hình. Trong nhiệm vụ của viện kiểm sát các cấp, Quốc hội yêu cầu khắc phục tình trạng buông lỏng trách nhiệm, thống nhất một chiều với cơ quan điều tra trong phân loại, xử lý vụ án, kịp thời giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là đơn kêu oan, đơn tố cáo bức cung, nhục hình. Đối với tòa án các cấp, bên cạnh không để xảy ra trường hợp kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm còn là kiên quyết tuyên bị cáo vô tội trong trường hợp không có căn cứ kết tội. Chấn chỉnh, khắc phục việc xử phạt bị cáo quá nặng hoặc quá nhẹ, cho bị cáo hưởng án treo không đúng pháp luật, nhất là đối với các bị cáo phạm tội về kinh tế, chức vụ, tham nhũng.

Với việc ban hành nghị quyết này, không những Quốc hội đẩy mạnh việc lập lại trật tự, kỷ cương phép nước trong hoạt động tố tụng, mà còn đáp ứng niềm mong muốn của nhân dân trong việc hạn chế đến mức thấp nhất án oan sai.

N.V