Xã hội 13:14, 16/08/2016 GMT+7

>> Đồng Phú xuất hiện chùm bệnh lạ
>> Nhận biết dấu hiệu ban đầu bệnh bạch hầu
>> Phòng bệnh bạch hầu
>> Đã xác định “thủ phạm” của chùm bệnh lạ tại Đồng Phú
>> [Video] Họp báo công bố dịch bạch hầu
>> 149 người dân trong vùng ổ bệnh được tiêm phòng bệnh bạch hầu
>> Dịch vụ ăn theo bệnh bạch hầu

BP - Vừa qua, bệnh bạch hầu xảy ra tại một số xã trên địa bàn huyện Đồng Phú làm 3 người tử vong. Dù ngành y tế tỉnh đã chủ động ứng phó kịp thời để khống chế, không để dịch xảy ra trên diện rộng, song vụ việc cũng khiến nhiều người băn khoăn về công tác tiêm chủng, phòng và điều trị bệnh.

Phóng viên Báo Bình Phước đã phỏng vấn tiến sĩ - bác sĩ QUÁCH ÁI ĐỨC, Phó giám đốc Sở Y tế về vấn đề này.

Thưa ông, nhiều người dân vẫn chưa hiểu tại sao dù đã tiêm vắc-xin phòng bệnh bạch hầu trước đó nhưng vẫn có người mắc bệnh và tử vong?

Tiến sĩ - bác sĩ QUÁCH ÁI ĐỨC: Cá thể mắc bệnh bạch hầu mặc dù đã được tiêm ngừa vắc-xin vẫn có thể xảy ra do một số nguyên nhân sau đây: Khả năng đáp ứng miễn dịch của mỗi cá thể khác nhau. Mặc dù phần lớn các cá thể đều có đáp ứng miễn dịch đối với bạch hầu sau tiêm ngừa nhưng vẫn có một tỷ lệ nhất định chưa được đáp ứng. Đáp ứng của miễn dịch cũng giảm dần theo thời gian sau tiêm ngừa, vì vậy Tổ chức Y tế thế giới đã khuyến cáo: Nếu trẻ chỉ tiêm vắc-xin bạch hầu 3 mũi từ 2, 3 và 4 tháng, thời gian bảo vệ chỉ được đến khi 5 tuổi. Vì vậy, khi trẻ 6 tuổi phải tiếp tục tiêm mũi thứ tư và cứ 10 năm tiêm nhắc lại một lần. Chỉ như vậy mới tạo được miễn dịch cộng đồng vĩnh viễn.

Theo báo cáo của ngành chức năng, tỷ lệ tiêm chủng mở rộng hằng năm ở Bình Phước đạt mức cao. Vậy vì sao vừa qua dịch bạch hầu lại xuất hiện ở tỉnh, thưa ông?

Tiến sĩ - bác sĩ QUÁCH ÁI ĐỨC: Dịch bạch hầu xảy ra tại Bình Phước có thể do 3 nhóm nguyên nhân. Thứ nhất: Chương trình tiêm chủng mở rộng được thực hiện tại Việt Nam bắt đầu từ năm 1984 và tỷ lệ mắc bạch hầu giảm từ 4,1 ca/100.000 dân xuống 1,6 (năm 1989), đến 0,01 (năm 2009) và duy trì ở mức này cho đến năm 2015, tỷ lệ mắc giảm hơn 400 lần. Khi số ca bạch hầu giảm thì số người được miễn dịch tự nhiên trong cộng đồng cũng sẽ giảm và việc phòng bệnh chỉ có thể dựa vào tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch.

Thứ hai, lịch tiêm chủng vắc-xin bạch hầu trước năm 2010 được triển khai 3 mũi lúc trẻ dưới 1 tuổi. Với 3 mũi vắc-xin miễn dịch có thể kéo dài khoảng 4-8 năm. Do vậy, từ tháng 6-2010 trở đi, Bộ Y tế đã bổ sung lịch tiêm nhắc lại cho trẻ 18 tháng, nhằm kéo dài miễn dịch phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván lâu hơn. Tính đến nay, việc tiêm nhắc lại mũi thứ 4 đã được 6 năm. Ở các quốc gia tiên tiến, lịch tiêm chủng còn bổ sung tiêm nhắc vắc-xin uốn ván, bạch hầu cho trẻ 4-6 tuổi.

Thứ ba, tỷ lệ tiêm chủng vắc-xin 5 trong 1 của toàn tỉnh trong 3 năm trở lại đây được duy trì ở mức 94% dựa trên số trẻ quản lý được và đến trạm y tế tham gia tiêm chủng. Tuy nhiên, tại một số địa bàn vùng sâu, vùng xa, những xã có đồng bào S’tiêng sinh sống tập trung lại ít tham gia tiêm chủng. Giai đoạn trước đây 5 năm có những ấp khi điều tra tiêm chủng chỉ khoảng 20% số trẻ em dân tộc S’tiêng tiêm chủng, những đối tượng này tích lũy thành khối cảm nhiễm và sẽ dễ mắc bệnh khi có tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, vi rút xuất hiện.

Dịch bạch hầu xảy ra tại các xã của huyện Đồng Phú chủ yếu ở nhóm từ 6-26 tuổi hoặc những đối tượng chưa được tiêm chủng đầy đủ vắc-xin có thành phần vắc-xin bạch hầu. Việc mắc bệnh bạch hầu ở nhóm từ 6-26 tuổi chứng tỏ miễn dịch với bệnh bạch hầu ở trẻ nhỏ được duy trì tốt, tuy nhiên miễn dịch này có thể giảm theo thời gian, cần tiêm nhắc lại. Xu hướng xảy ra dịch bạch hầu sẽ xuất hiện rải rác ở một số địa phương có số đối tượng tham gia tiêm chủng thấp từ 5-6 năm trước đây.

Thưa ông, ngành y tế tỉnh rút ra bài học kinh nghiệm gì sau dịch bạch hầu? Ngành có khuyến cáo gì đối với nhân dân trong công tác tiêm chủng mở rộng, phòng chống dịch bệnh thời gian tới?

Tiến sĩ - bác sĩ QUÁCH ÁI ĐỨC: Bài học kinh nghiệm rút ra sau dịch bạch hầu ở Bình Phước là việc phát hiện sớm và điều trị, cách ly kịp thời các ca bệnh; hệ thống thông tin báo cáo kết nối giữa hệ điều trị và dự phòng phải chặt chẽ ngay từ đầu; huy động nguồn nhân lực và vật lực kịp thời để hạn chế sự lây lan và khống chế dịch; sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành dưới sự chỉ đạo của ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh các cấp; tranh thủ sự chỉ đạo về mặt chuyên môn kỹ thuật và hỗ trợ vật lực từ tuyến trên.

Người dân cần thực hiện tốt khuyến cáo của Cục Y tế dự phòng về phòng bệnh bạch hầu. Đó là phải đưa trẻ đi tiêm chủng vắc-xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu: Quinvaxem hoặc DTP, Td đầy đủ, đúng lịch. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng hằng ngày; hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng. Khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu phải được cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám, điều trị kịp thời. Người dân trong ổ dịch cần uống thuốc phòng và tiêm vắc-xin phòng bệnh theo chỉ định và yêu cầu của cơ quan y tế.

Xin cảm ơn ông!

Phương Dung (thực hiện)