2022 GMT+7

Bài toán “thừa thầy, thiếu thợ” và “chìa khóa” phân luồng - Bài cuối

Vũ Thuyên

Thứ 3, 17/05/2022 | 14:04:00

GIẢI “CƠN KHÁT” NGUỒN NHÂN LỰC

BPO - Trái ngược với cảnh hàng trăm ngàn tấm bằng cử nhân, thạc sĩ phải “gác bếp” chọn ngã rẽ khác, làm không đúng chuyên ngành đào tạo, thậm chí đi làm công nhân, lao động tay chân thì phần lớn học viên tốt nghiệp trường nghề đều có việc làm ổn định, lương cao. Học nghề là xu hướng tất yếu, giải pháp hạn chế tối đa những thất thoát về thời gian, tiền của, đồng thời đáp ứng “cơn khát” về thị trường lao động hiện nay.

Chuyển mình để thu hút học viên

Bình Phước hiện có 4 cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN) gồm các trường: Cao đẳng Công nghiệp cao su, Cao đẳng Bình Phước, Trung cấp Việt - Hàn, Trung cấp công nghệ Bách Khoa; ngoài ra, lân cận còn có rất nhiều cơ sở GDNN của các tỉnh, thành. Những năm gần đây, các cơ sở đã đổi mới, chuyển mình mạnh mẽ để thích ứng nhu cầu xã hội, nhất là trong lĩnh vực lao động, việc làm. Những ngành nghề mà các trường đang đào tạo đều được trang bị máy móc hiện đại, giúp học viên nghiên cứu, thực hành tại chỗ, đáp ứng nhu cầu công việc ngay sau khi ra trường.

Hiện các doanh nghiệp trong tỉnh đang cần khoảng 20 ngàn lao động phổ thông và 700 lao động có tay nghề. Trong ảnh: Công nhân Khu công nghiệp Minh Hưng - Hàn Quốc trong giờ làm việc

Trường cao đẳng Công nghiệp cao su hiện có 21 ngành nghề đào tạo hệ cao đẳng và trung cấp. Chỉ cần tốt nghiệp THCS, các em có thể nộp hồ sơ vào trường theo học ngành nghề mà mình yêu thích. Tiến sĩ Bùi Đình Ninh, Phó hiệu trưởng trường cho biết, ngoài duy trì các ngành nghề như trước thì năm nay, trường mở thêm nhiều ngành nghề mới như nông nghiệp công nghệ cao, được Tổng cục GDNN cho phép tuyển sinh ngành công nghệ ôtô hệ cao đẳng (trước đây chỉ có hệ trung cấp) và một nghề mới với nhu cầu lao động rất cao là kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí.

Trường cao đẳng Bình Phước đang thực hiện đề án tái cấu trúc nâng cấp một số ngành nghề đạt chuẩn quốc gia, khu vực; đồng thời xây dựng cơ sở mới khang trang, hiện đại với mục tiêu đến năm 2025 sẽ là trung tâm thu hút đào tạo và dạy nghề cho tỉnh.

Tại Trường cao đẳng Bình Phước vẫn đang duy trì đào tạo các ngành nghề thu hút đông học viên học tập, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động như điện công nghiệp, điện tử công nghiệp, công nghệ ôtô. Ông Nguyễn Văn Cường, Trưởng khoa Kỹ thuật công nghệ cho biết, hiện nay nhu cầu lao động có tay nghề của tỉnh Bình Phước rất lớn, đặc biệt nghề mà các công ty, xí nghiệp đang cần là điện công nghiệp, cơ khí chế tạo. Những ngành nghề này khi ra trường có mức lương khởi điểm từ 9-17 triệu đồng/người/tháng.

Thu nhập ổn định ở tuổi “vị thành niên”

Trong khi các bạn cùng trang lứa đang phải “căng mình” ôn tập, luyện thi chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học, cao đẳng sắp tới thì Đỗ Nhất Hoàng (SN 2004, ngụ xã Long Hưng, huyện Phú Riềng) đã có việc làm ổn định. Sau khi tốt nghiệp THCS năm 2019, Hoàng quyết định nộp hồ sơ vào học trung cấp công nghệ ôtô tại Trường cao đẳng Công nghiệp cao su. Lý do được em đưa ra là hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn, chi phí học nghề ít, gần nhà, nhanh tìm được việc làm khi ra trường... Chỉ sau 2,5 năm học tập, cuối năm 2021, Hoàng đã hoàn thành nhiệm vụ kép là lấy được bằng nghề và tốt nghiệp THPT (hệ giáo dục thường xuyên). Hoàng cho biết, trong thời gian học, em được đi thực tập tại Hyundai Bình Phước 6 tháng và sau khi tốt nghiệp (năm 2022) thì được nhận vào làm kỹ thuật viên sơn khi chưa đủ 18 tuổi.

“Làm việc ở đây không bị áp lực, gò bó. Mới vào thử việc, em được đơn vị trả lương 4 triệu đồng/tháng, sau 2 tháng nâng lên 6 triệu đồng/tháng, cộng thêm tiền ăn và các khoản chi phí khác được gần 7 triệu đồng/tháng. Vài tháng nữa khi em đủ 18 tuổi thì đơn vị sử dụng lao động sẽ ký hợp đồng chính thức, lúc đó lương sẽ cao hơn” - Hoàng phấn khởi chia sẻ.

Tương tự, Ngô Thanh Vân (SN 2004, trú xã Thuận Phú, huyện Đồng Phú) cũng chỉ mất 2,5 năm học tập tại Trường cao đẳng Công nghiệp cao su thì đã có 2 tấm bằng là trung cấp nghề ôtô và THPT. Vân chia sẻ: Do học lực chỉ mức trung bình nên sau khi tốt nghiệp THCS, em đã chọn trường nghề theo học. Cuối năm 2021, em tốt nghiệp và được Hyundai Bình Phước nhận vào làm kỹ thuật viên sơn với tổng thu nhập 6,8 triệu đồng/tháng.

Theo thống kê của các trường nghề, tỷ lệ học sinh, sinh viên tốt nghiệp có việc làm đạt từ 80-90%. Để có kết quả đó, ngoài chất lượng đào tạo thì trong quá trình học tập, học viên được nhà trường giới thiệu đi thực tập cũng như làm việc tại các doanh nghiệp uy tín. Nếu học viên có nhu cầu đều được nhà trường giới thiệu, tư vấn đi du học, thực tập sinh, xuất khẩu lao động tại Hàn Quốc, Nhật Bản…

Đó là đối với trường hợp mới vào thử việc, còn lao động có trình độ, làm việc lâu năm thì mức lương cao hơn gấp nhiều lần. Sau khi tốt nghiệp THCS, năm 2007, anh Đỗ Thanh Đệ (trú xã Nghĩa Trung, huyện Bù Đăng) chọn lớp cắt gọt kim loại, Trường trung cấp nghề Tôn Đức Thắng (nay là Trường cao đẳng Bình Phước) theo học. Chỉ sau 30 tháng học tập, anh Đệ được cấp bằng nghề, bằng THPT và được tuyển vào Công ty TNHH Young In Tech Vina làm việc. Anh Đệ cho biết, năm 2009 mức thu nhập lao động phổ thông khoảng 2,5 triệu đồng/tháng nhưng có tay nghề như anh thì cao hơn gấp đôi. Có bằng nghề cùng với sự nhiệt huyết, trách nhiệm với công việc nên chỉ sau 3 năm anh được cân nhắc vị trí quản đốc nhà máy. Sau hơn 12 năm gắn bó với doanh nghiệp, đến nay thu nhập của anh Đệ đạt 25 triệu đồng/tháng.

“Khát” lao động

Bình Phước hiện có 13 khu công nghiệp và 8 cụm công nghiệp hoạt động, thu hút hơn 150 ngàn lao động, tuy nhiên tỷ lệ lấp đầy chỉ khoảng 70%. Đó là chưa kể trong 5 năm tới, tỉnh đã quy hoạch, bố trí 5.000 ha để xây thêm 1 khu công nghiệp và 10 cụm công nghiệp.

Hiện các doanh nghiệp đầu tư vào Bình Phước thuộc nhiều nhóm ngành nghề khác nhau như công nghệ thông tin, kỹ thuật phần mềm, trí tuệ nhân tạo, an toàn thông tin, truyền thông đa phương tiện, công nghệ cơ khí, tự động hóa, điện, điện tử, công nghệ dệt - sợi, công nghệ thực phẩm, công nghệ sinh học - hóa, kiến trúc, xây dựng, môi trường, khoa học vật liệu, thiết kế, mỹ thuật ứng dụng, du lịch và lữ hành, dịch vụ nhà hàng - khách sạn… Sự đa dạng ngành nghề cũng là cơ hội cho học sinh lựa chọn hướng đi phù hợp năng lực, sở trường bản thân. Ngoài thị trường trong tỉnh, sau khi tốt nghiệp nếu không chọn con đường học tập và làm việc trong nước thì có thể tiến thẳng sang nước ngoài làm việc thông qua du học, đi làm việc có thời hạn theo hợp đồng.

Bình Phước đang thiếu khoảng 20 ngàn lao động phổ thông và 700 lao động có tay nghề. Qua khảo sát, mức lương bình quân cho lao động phổ thông mới vào làm từ 5-7 triệu đồng/tháng, đối với lao động có tay nghề từ 7-10 triệu đồng/tháng, kèm theo các chế độ đãi ngộ như nhà ở, chi phí đi lại, phụ cấp chuyên cần, độc hại… và các khoản bảo hiểm theo quy định hiện hành.

Chị Nguyễn Thị Toan, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty Busung Vina, Khu công nghiệp Minh Hưng - Hàn Quốc (huyện Chơn Thành) chia sẻ, công việc chính của công ty là xi mạ, tuy nhiên, công nhân được tuyển vào phần lớn là lao động phổ thông nên phải học việc từ đầu với mức lương -5-7 triệu đồng/tháng. Còn nếu công nhân có bằng nghề xi mạ khi vào làm việc sẽ được cân nhắc lên vị trí quản lý với mức lương cao gấp đôi so với lao động phổ thông. “Tuy nhiên, hiện rất hiếm người có bằng nghề xi mạ mà chủ yếu chỉ học tập kinh nghiệm từ những bạn đi làm trước” - chị Toan nhìn nhận.

Với chính sách mời gọi thu hút đầu tư, ưu đãi như hiện nay của tỉnh Bình Phước sẽ nhân rộng các khu công nghiệp, đa dạng ngành nghề từ lao động phổ thông đến chuyên môn kỹ nghệ cao. Với đà phát triển nhanh, mạnh, bền vững, đến khoảng năm 2025 tỉnh Bình Phước sẽ rất “khát” lao động, nhất là lao động có tay nghề. Vì vậy, việc tìm kiếm và phân luồng học sinh ngay từ khi còn trên ghế nhà trường sẽ giúp cân đối cung - cầu lao động trên địa bàn tỉnh, đồng thời giải quyết bài toán “thừa thầy, thiếu thợ” như hiện nay.