Góc nhìn thẳng 11:02, 21/03/2022 GMT+7

Theo đó, ngày 15-3-2022, trên trang facebook của các đài BBC, RFA, VOA, RFI và rất nhiều trang mạng xã hội có máy chủ ở nước ngoài đã đồng loạt đưa tin về việc ngày 14-3-2021, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tổ chức khá ồn ào về cái gọi lễ trao giải “Phụ nữ can đảm Quốc tế” cho bà Phạm Thị Đoan Trang và 11 người khác trên thế giới. Theo các đài nêu trên, trong ASEAN, có 2 người được trao giải là bà Phạm Đoan Trang, công dân Việt Nam, đang bị chế độ xã hội chủ nghĩa cầm tù và bà Ei Thinzar Muang của Myanmar, người từng bị xử tù năm 2015 vì hoạt động cho quyền phụ nữ thời kỳ phe dân chủ nước này còn là lực lượng đối lập. Ngoài ra, họ còn là các phụ nữ ở Iraq, Liberia, Libya, Romania, Nam Phi, Moldova, Colombia, Brazil, Nepal và Bangladesh. Cũng theo các đài nêu trên, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken là người chủ trì buổi lễ, ngoài ra đệ nhất phu nhân Jill Biden cũng có bài phát biểu.

Được biết, đây là giải thưởng do Bộ Ngoại giao Mỹ đặt ra và thực hiện từ tháng 3-2007. Đến nay, giải này đã được trao cho hơn 170 phụ nữ từ hơn 80 quốc gia. Phạm Thị Đoan Trang là phụ nữ thứ 3 ở Việt Nam được trao, sau Tạ Phong Tần (năm 2013) và Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (năm 2017). Cả 3 phụ nữ được “vinh danh” này đều có điểm chung là bị tòa án nhân dân các cấp xét xử về tội “Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”. Thế nhưng trớ trêu thay, trước khi trao giải cho Phạm Thị Đoan Trang, ông Blinken đã nói rằng: Bà Trang có công trong việc “vận động cho hòa bình, công lý, nhân quyền”. Chưa hết, ông ta còn ngang ngược đưa ra yêu cầu đòi Việt Nam phải thả ngay đối tượng này: “Chúng tôi lên án sự giam cầm bất công đối với bà. Chúng tôi kêu gọi phóng thích cho bà ngay lập tức”. Ăn theo phát biểu này, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper đã phát ngôn theo kiểu “kẻ cả” rằng: Việt Nam chỉ có thể phát triển “mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập” nếu tôn vinh công việc của bà Trang.

Trước đó, ngày 14-12-2021, trên trang facebook của Đại sứ quán và Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price đã đưa ra cái gọi là thông cáo báo chí với nội dung hết sức khó hiểu vì vừa vô lý vừa phi ngoại giao: Hoa Kỳ lên án việc kết tội và tuyên án 9 năm tù đối với tác giả, nhà báo Phạm Thị Đoan Trang, người không làm gì hơn ngoài việc bày tỏ ý kiến của mình một cách ôn hòa. Chúng tôi cũng ghi nhận ý kiến gần đây của Nhóm công tác của Liên hợp quốc về giam giữ tùy tiện, cho thấy việc giam giữ bà Trang là tùy tiện và vi phạm các cam kết và nghĩa vụ quốc tế của Việt Nam về nhân quyền. Hoa Kỳ kêu gọi chính phủ Việt Nam trả tự do cho bà Trang, người đã được quốc tế công nhận về nỗ lực thúc đẩy nhân quyền và quản trị tốt ở Việt Nam, đồng thời cho phép tất cả cá nhân ở Việt Nam tự do bày tỏ quan điểm của mình mà không lo sợ bị trả thù…

Thật hết sức phi lý, vì trên thế giới này chẳng một quốc gia, dân tộc nào lại dung dưỡng những kẻ phản bội lại Tổ quốc của chính mình. Hơn nữa, luật pháp quốc tế cũng như Việt Nam đều thừa nhận rằng, mọi công dân đều có quyền bình đẳng trước pháp luật, mọi người đều có quyền tự do ngôn luận và tiếp cận thông tin. Tuy nhiên, quyền ấy phải được thực thi trong khuôn khổ của pháp luật và không ảnh hưởng tới quyền cũng như lợi ích hợp pháp của mọi cá nhân, tổ chức. Như vậy, việc làm cũng như phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ không những vô cùng phi lý, mà còn vừa khôi hài vừa nực cười. Bằng chứng là trong phần mô tả về người đàn bà được vinh danh có tên là Trang, trên trang web của Bộ Ngoại giao Mỹ đã viết rằng, nhà báo đang bị cầm tù này được cho là đã “can đảm viết về những vấn đề xã hội không được truyền thông Việt Nam đả động đến”. Đây chính là sự khôi hài và nực cười, bởi lẽ tất cả điều mà người đàn bà này viết ra đều là xuyên tạc, bịa đặt, suy diễn, quy chụp và đi ngược lại nguyện vọng của nhân dân Việt Nam, trong đó có cả cha mẹ, người thân, bạn bè của bà ta.

Chính vì thế, tại cuộc họp báo thường kỳ chiều 17-3-2022, trả lời câu hỏi của phóng viên về vấn đề này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã khẳng định: “Chính sách nhất quán của Việt Nam là luôn bảo vệ và thúc đẩy quyền của người dân, trong đó có quyền của phụ nữ. Các nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong việc không ngừng bảo đảm và cải thiện quyền con người trong thời gian qua đã được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Việt Nam cho rằng việc Bộ Ngoại giao Mỹ trao giải thưởng cho Phạm Thị Đoan Trang, một cá nhân đã bị đưa ra xét xử, đang chịu án tù là việc không phù hợp, không khách quan, không có lợi cho quan hệ hai nước”. Và sau sự việc khôi hài này, không ít người dân Việt Nam đã đặt câu hỏi rằng: Ông Blinken và Bộ Ngoại giao Mỹ muốn gì khi vinh danh kẻ vi phạm pháp luật Việt Nam? Nếu ở Mỹ có những kẻ thực hiện âm mưu khủng bố, hoạt động cực đoan chống phá, lật đổ chính quyền của Tổng thống Joe Biden thì ông sẽ hành động như thế nào? Và nếu Việt Nam cũng vinh danh những kẻ chống phá đòi lật đổ chính quyền của Hoa Kỳ thì ông sẽ nghĩ gì và phản ứng ra sao?

Bởi thế, từ sự việc này, người dân Việt Nam càng nhận thức rõ hơn, đó là dù nước Mỹ có trao bao nhiêu giải thưởng cho người đàn bà này, cũng như những kẻ cùng hội cùng thuyền và cùng bản chất với bà ta, thì cũng không thể phủ nhận thực tế Việt Nam đã, đang là một đất nước có thực lực vững mạnh, độc lập, với đường lối đối ngoại rõ ràng, đề cao đa phương hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ quốc tế. Hơn nữa, người dân Việt Nam ngày nay đã quá hiểu biết rằng, đây không phải lần đầu tiên Mỹ cũng như các nước phương Tây “tặng” không những giải thưởng liên quan đến vấn đề “dân chủ”, “nhân quyền”, “tự do ngôn luận”, “tự do báo chí” cho những kẻ điên cuồng hoạt động chống phá Việt Nam một cách cực đoan. 

Như vậy, việc trao giải thưởng này là một hoạt động phi lý, thiếu khách quan nhưng đây lại là cơ sở để chúng ta hiểu rõ hơn về nước Mỹ. Đó là nơi yêu hòa bình nhưng lại rất chuộng chiến tranh; đây là vương quốc của lẽ phải nhưng lại rất thích tạo dựng những điều giả dối; là thiên đường của tự do, dân chủ, nhân quyền nhưng cũng lại là lãnh địa của hoạt động bảo kê, chống lưng, cổ xúy cho những kẻ vi phạm nhân quyền và thường xuyên cổ vũ cho những kẻ phạm pháp.