Xã hội 14:27, 25/04/2019 GMT+7

Niềm vui cho những gia đình có trẻ khuyết tật

Bình Phước là một trong 7 tỉnh được USAID ưu tiên triển khai hoạt động phát hiện và can thiệp sớm khuyết tật dành cho trẻ em dưới 6 tuổi. Với phụ huynh, gia đình của trẻ khuyết tật, đây là tin vui, là cơ hội để họ được hỗ trợ cách thức chăm sóc trẻ khuyết tật tại nhà một cách hữu ích, ít tốn kém và mang lại hiệu quả cao nhất.

Anh Lê Quang Dương, Giám đốc VietHealth cho biết: “Trước mắt, chúng tôi tổ chức tập huấn chuyên sâu và đa dạng cho các đối tượng chủ chốt nhằm tạo ra mạng lưới đội ngũ cán bộ phục hồi chức năng vững, chuyên nghiệp. Bên cạnh đó, người trong gia đình có trẻ khuyết tật cũng được tham gia tập huấn. Cán bộ dự án còn đến nhà can thiệp cho trẻ khuyết tật về phục hồi chức năng, giáo dục đặc biệt và trị liệu ngôn ngữ”.

Trẻ khuyết tật trí tuệ thường mắc một số khuyết tật như: Tự kỷ, tăng động, câm, điếc... Vì vậy, trẻ gặp khó khăn trong giao tiếp, ứng xử xã hội cũng như học tập. Để trẻ khuyết tật trí tuệ hòa nhập cộng đồng, được trang bị đầy đủ kỹ năng sống phục vụ sinh hoạt hằng ngày, Bộ GD-ĐT đã ban hành Quyết định số 23/2006/QĐ-BGDĐT quy định về giáo dục hòa nhập dành cho người tàn tật, khuyết tật; Bộ GD-ĐT, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính ban hành thông tư liên tịch quy định chính sách về giáo dục đối với người khuyết tật. Nhưng cụ thể hóa, gắn liền với lợi ích phụ huynh, trẻ khuyết tật thì Dự án “Tăng cường năng lực mạng lưới dịch vụ và trị liệu cho trẻ khuyết tật” là “luồng gió mát” dành cho họ.

Anh Nguyễn Trọng Đại ở ấp Sắc Xi, xã Tân Phước (Đồng Phú) có con trai là Nguyễn Trần Anh Hoàng (2010) vui mừng cho biết: “Sau khi khám sàng lọc, được bác sĩ hướng dẫn những thao tác cơ bản ban đầu, tôi từng bước dạy con trai nói, hoạt động đã có tiến triển khả quan. Cháu đã biết biểu lộ tình cảm thương yêu em bé, người thân trong gia đình. Đây mới chỉ là bước đầu nhưng tôi rất mừng và mong con sớm được can thiệp theo dự án, giúp cháu cải thiện tình hình học tập, tiếp thu kiến thức và thay đổi cuộc sống...”.

Qua “test” giúp các chuyên gia, bác sĩ đánh giá được loại khuyết tật của trẻ để có hướng hỗ trợ phù hợp

Bé Phan Nguyễn Gia Phúc và Phan Nguyễn Gia Hậu là 2 anh em sinh đôi năm 2012, đang sống tại xã Tân Lập (Đồng Phú), có vấn đề về ngôn ngữ. Đi học, 2 bé gặp rất nhiều khó khăn khi giao tiếp với các bạn, nhận diện con số, mặt chữ. Được sàng lọc và hướng dẫn cách giúp con thay đổi hành vi, chị Nguyễn Đài Trang - mẹ của 2 bé không giấu được cảm xúc vui mừng. Chị Trang cho biết: “Khi được bác sĩ hướng dẫn tôi đã về dạy 2 con thực hiện theo. Hiện 2 con đã có chuyển biến rất rõ. Tuy còn chậm tính toán và đọc, viết, nhưng nhận biết của con đã thay đổi nên tôi rất vui. Tôi rất mong được đi tập huấn và có sự hướng dẫn cụ thể của bác sĩ để con sớm khắc phục được khiếm khuyết của mình, hòa nhập cộng đồng tốt hơn”.

Hiện nay, VietHealth đang sử dụng phương pháp lấy gia đình trẻ khuyết tật làm trung tâm để cung cấp dịch vụ can thiệp sớm. Gia đình được hướng dẫn đơn giản hóa thủ tục, hỗ trợ về môi trường, kinh nghiệm... Nhờ đó, gia đình tiếp cận được hệ thống dịch vụ đạt kết quả khả quan nhưng không bị áp lực và việc liên kết, điều phối của dự án vẫn đảm bảo. VietHealth cũng tổ chức các khóa tập huấn tại địa điểm thuận tiện nhất cho trẻ khuyết tật và gia đình.

Anh Bùi Ất Hợi, cán bộ dự án tại Bình Phước cho biết: “Can thiệp phục hồi chức năng tại nhà được coi là cách can thiệp tốt nhất vì không ai có thể giúp đỡ trẻ tốt hơn cha mẹ, gia đình. Ngoài ra, đây cũng là phương án phù hợp nhất với từng gia đình, vì họ có thể chủ động trong việc sắp xếp lịch can thiệp cho con. Tập huấn, trang bị kiến thức, kỹ năng và các bài tập phục hồi chức năng để cha mẹ can thiệp cho con tại nhà nhằm giúp họ giảm bớt gánh nặng kinh tế, thời gian và người hỗ trợ...”.

Hướng tới yêu thương, bình đẳng

“Nếu không được phát hiện, hỗ trợ, can thiệp kịp thời về điều trị thì trẻ khuyết tật sẽ thụ động, thiếu kỹ năng sống, kiến thức cũng như khả năng hòa nhập cộng đồng. Đa số các em khuyết tật trở thành gánh nặng cho xã hội. Điều này kéo theo sự kỳ thị và phân biệt đối xử với trẻ khuyết tật. Giúp trẻ khuyết tật từng bước có cuộc sống bình thường như bao đứa trẻ chính là mang đến cho các em tình yêu thương, nụ cười và làm chủ cuộc đời mình” - anh Lê Quang Dương nhận định.

Tuy nhiên, hoạt động hỗ trợ trẻ khuyết tật gặp nhiều khó khăn vì đa số các gia đình sống ở vùng sâu, xa, vùng khó khăn; khả năng tiếp cận thông tin và các dịch vụ xã hội rất hạn chế; cán bộ tuyến xã thiếu kiến thức chuyên môn và kỹ năng hỗ trợ người khuyết tật... Thông qua sàng lọc, cán bộ VietHealth còn nhận thấy nhu cầu cần can thiệp về ngôn ngữ trị liệu với trẻ khuyết tật rất cao. “Từ đó, các khóa tập huấn được thiết kế, bổ sung thêm nội dung này để cung cấp cho phụ huynh kiến thức và kỹ năng can thiệp trị liệu ngôn ngữ cho con. Việc tập huấn do chuyên gia về ngôn ngữ trị liệu được đào tạo tại Úc hoặc các giảng viên giàu kinh nghiệm từ Đại học Phạm Ngọc Thạch, Y - Dược thành phố Hồ Chí Minh nên phụ huynh có thể tin tưởng” - anh Bùi Ất Hợi cho biết thêm.

Bên cạnh chuyên gia ngôn ngữ trị liệu, trẻ khuyết tật còn được hướng dẫn, tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng, chuyên gia vật lý trị liệu, tâm lý và giáo dục đặc biệt theo quy trình chuẩn của hoạt động khám, chẩn đoán và phân loại khuyết tật. Nếu trẻ bị khuyết tật vận động sẽ được lượng giá tình trạng và can thiệp bằng phương pháp vật lý trị liệu. Trẻ bị khuyết tật trí tuệ được chuyển tới chuyên gia tâm lý, giáo dục đặc biệt. Trẻ bị rối loạn ngôn ngữ hoặc các dạng khuyết tật khác chuyển đến chuyên gia ngôn ngữ trị liệu. Những trường hợp trẻ khuyết tật nặng, rất nặng, không thể đến khám tập trung được nhóm chuyên gia đến tận nơi để khám.

Việc phụ huynh phối hợp chặt chẽ với chuyên gia trong thực hiện trị liệu cho trẻ khuyết tật vừa đảm bảo thống nhất, tính chủ động, liên tục trong quá trình điều trị. Hiện bước đầu tỉnh mới thực hiện tại 2 huyện Hớn Quản và Đồng Phú. Sau thời gian thực hiện, sẽ tổ chức đánh giá dự án và khi có hiệu quả cao có thể nhân rộng ra các huyện, thị xã khác. Đặc biệt, dự án cần bổ sung thêm giáo viên mầm non tham gia tập huấn, để khi kết thúc dự án, trẻ khuyết tật vẫn có những cơ hội thay đổi bản thân, hòa nhập để có cuộc sống tốt hơn khi tham gia học tập tại các trường mầm non.

Ngọc Tú