Xã hội 14:19, 29/07/2018 GMT+7

BP - Hiện cả nước có trên 4.000 cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng (TPCN), thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Theo quy định của Luật An toàn thực phẩm, khi áp dụng đúng các tiêu chuẩn đạt yêu cầu “thực hành sản xuất tốt” (GMP) thì số đơn vị đủ điều kiện chỉ đạt khoảng trên 300 cơ sở. Vì thế, ngành chức năng cần phải thanh lọc để người tiêu dùng có những sản phẩm bảo vệ sức khỏe tốt nhất. Theo các chuyên gia, dù chỉ còn 300 cơ sở nhưng vẫn bảo đảm cung cấp đủ yêu cầu cho người tiêu dùng cả nước. Điều quan trọng là phải làm sao để có những loại TPCN chất lượng tốt nhất.

Những năm gần đây ở nước ta “bùng nổ” thị trường thực phẩm bảo vệ sức khỏe và TPCN. Chỉ tính riêng TPCN cho bệnh gút đã có hàng trăm loại. Bình Phước tuy không có cơ sở sản xuất TPCN nào nhưng cũng là địa phương tiêu thụ nhiều, với đủ chủng loại. Không có cửa hàng thuốc tây nào mà không bán các loại TPCN. Năm 2000 cả nước chỉ có khoảng vài chục mặt hàng thì hiện con số TPCN đang lưu hành cả nhập khẩu và sản xuất trong nước là hơn 10.000. Số lượng tiêu thụ TPCN tăng lên cho thấy xã hội đang phát triển, người dân đã có ý thức và điều kiện để đầu tư nhiều hơn cho sức khỏe. Nhu cầu tăng thì nguồn cung phải tăng theo quy luật thị trường. Nhưng do việc kiểm soát chưa tốt, dẫn đến thị trường TPCN rất bát nháo, vàng thau lẫn lộn, giá cả tùy tiện, kinh doanh kiểu đa cấp, hàng nhái, hàng giả sinh sôi nảy nở... Các vi phạm được hệ thống quản lý nhà nước phát hiện và xử lý tăng dần qua từng năm.

Theo quy định của Luật An toàn thực phẩm thì TPCN là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của cơ thể con người, tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh, bao gồm thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học. Dù không phải là thuốc, nhưng rất nhiều loại thực phẩm chức năng trên thị trường đều ghi thành phần giống như những bài thuốc cổ truyền (như hạ áp, giảm axít uric, cường dược, chống loãng xương,...). Thành phần trong sản phẩm là các loại cây, cỏ, cao động vật... giống như thành phần của thang thuốc đông y. Tuy vậy, hầu như không có nhà sản xuất TPCN nào khuyến cáo nên dùng sản phẩm bao lâu thì dừng lại và có cần đi khám bệnh hay không để biết kết quả sử dụng. Có lẽ nhà sản xuất muốn người ta dùng mãi như với thực phẩm hằng ngày, để họ có thể bán được nhiều hàng. Còn với người tiêu dùng khi đưa TPCN vào cơ thể một cách thường xuyên mà không thể biết rõ mức độ phù hợp và cũng không kiểm chứng được tác dụng phụ. Qua công tác kiểm tra cho thấy, một số cơ sở làm ăn không chân chính, vì chạy theo lợi nhuận đã cố tình vi phạm pháp luật, đặc biệt là vi phạm quy định về ghi nhãn và quảng cáo quá mức về TPCN. Người tiêu dùng không đủ điều kiện để phân biệt nhà sản xuất nào tử tế, sản phẩm nào chất lượng mà chủ yếu dựa vào quảng cáo trên bao bì sản phẩm.

Để xử lý những vi phạm trong sản xuất - kinh doanh TPCN, Bộ Y tế đang chuyển mạnh từ tiền kiểm tra sang hậu kiểm. Theo Nghị định số 15/2018/NĐ/CP hướng dẫn thi hành Luật An toàn thực phẩm, từ tháng 7-2018 Bộ Y tế sẽ cấp giấy chứng nhận “thực hành sản xuất tốt” cho các công ty sản xuất TPCN đủ điều kiện. Đây là việc làm cần thiết nhằm siết chặt quản lý chất lượng TPCN sản xuất trong nước. Người tiêu dùng hy vọng, với việc thực thi luật pháp nghiêm minh của ngành chức năng sẽ thanh lọc được thị trường TPCN vốn đang rất nhiễu loạn ở nước ta.

Thanh Hà