Xã hội 07:30, 05/08/2016 GMT+7

BP - Bộ Y tế vừa công bố lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ y tế từ tháng 8-2016 đến tháng 1-2017. Đây là một trong những giải pháp của ngành trong thực hiện đổi mới cơ chế tài chính theo hướng tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế, giảm dần việc cấp ngân sách nhà nước cho các cơ sở y tế và chuyển sang hỗ trợ mức đóng cho người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) nhằm thúc đẩy các cơ sở y tế nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Qua khảo sát của Bộ Y tế sau đợt tăng giá 1.900 dịch vụ kỹ thuật y tế, chất lượng khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế có tăng lên, tỷ lệ hài lòng của người bệnh cũng cao hơn trước. Tuy nhiên, đợt điều chỉnh này có quy mô rộng hơn (tại các cơ sở y tế ở tất cả tỉnh, thành phố trong cả nước) và đối tượng áp dụng là cả người có thẻ BHYT và người chưa có thẻ. Vì vậy, trong xã hội xuất hiện nhiều ý kiến băn khoăn.

Lộ trình tăng giá dịch vụ y tế...

Theo lộ trình của Bộ Y tế, giá dịch vụ y tế sẽ được điều chỉnh vào cuối tháng 8-2016, với mức tăng khoảng 50% so với trước tháng 3-2016. Đợt đầu tiên sẽ được thực hiện vào cuối tháng 8-2016 tại các địa phương có dân số tham gia BHYT khoảng 95%. Tiếp đến, đợt 2 được thực hiện tháng 10-2016 tại các địa phương có tỷ lệ BHYT khoảng 90% và có mức tác động chỉ số giá tiêu dùng (CPI) thấp. Đợt 3 được thực hiện vào tháng 11-2016 tại các địa phương có tỷ lệ BHYT bao phủ 85% dân số. Đợt 4, thực hiện vào tháng 12-2016 ở các tỉnh có tỷ lệ BHYT trên 80%. Đến đầu tháng 1-2017 sẽ áp dụng điều chỉnh giá dịch vụ y tế với các tỉnh còn lại. Cũng theo lộ trình của Bộ Y tế, các bệnh viện thuộc Trung ương đóng tại địa bàn tỉnh, thành phố nào thì sẽ điều chỉnh cùng thời điểm điều chỉnh giá dịch vụ y tế tại địa phương đó. Ngày 1-3-2016, liên Bộ Y tế - Tài chính đã điều chỉnh gần 1.900 dịch vụ kỹ thuật y tế với mức tăng bình quân khoảng 30% và chỉ áp dụng cho bệnh nhân có BHYT. Dự kiến, thời điểm thực hiện giá viện phí tính cả tiền lương bác sĩ sẽ tính chung cho cả người có BHYT và người không có BHYT.

Việc thực hiện lộ trình tăng viện phí và cả tăng tiền lương, các bệnh viện phải đảm bảo chấm dứt tình trạng thu các khoản cao hơn quy định hoặc thu các khoản không có trong quy định. Tuyệt đối không được thu thêm của người bệnh chi phí đã tính trong giá (trừ chi phí vật tư, hóa chất chưa tính vào giá phần đồng chi trả theo quy định của người có BHYT, hoặc phần chênh lệch giữa thanh toán với cơ quan bảo hiểm xã hội và giá khám chữa bệnh theo yêu cầu). Đồng thời cần phải dành tối thiểu 5% từ nguồn thu để nâng cấp, cải tạo cơ sở khám chữa bệnh ngoại, nội trú, tăng giường bệnh, mua bổ sung, thay mới chăn, ga, gối, đệm, quạt... để nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh. Bên cạnh đó, với giá dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu, các bệnh viện cũng phải tính toán xây dựng mức giá một cách đầy đủ, đúng hướng dẫn, không xây dựng theo mức dự kiến thu của dịch vụ. Tuy nhiên, trong giai đoạn điều chỉnh giá viện phí này, các dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu, từ nguồn xã hội hóa vẫn thực hiện theo mức giá cũ hiện hành, các bệnh viện không được điều chỉnh giá các dịch vụ này khi chưa được cho phép.

...Và những băn khoăn

Việc đổi mới cơ chế tài chính theo hướng tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế, không những nhằm giảm dần việc cấp ngân sách nhà nước cho các cơ sở y tế và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, mà còn có ý nghĩa đảm bảo tính công bằng giữa các cơ sở y tế trên cả nước, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho người có thẻ BHYT. Việc thực hiện đồng giá các dịch vụ (trừ tiền ngày giường, tiền khám) giúp người dân mọi vùng miền được hưởng chất lượng dịch vụ như nhau. Giá dịch vụ y tế tăng giúp người bệnh được hưởng dịch vụ chất lượng hơn, đỡ túi tiền hơn.

Tuy nhiên, theo lộ trình này, sau khi giá dịch vụ y tế tăng cho đối tượng có BHYT thì Bộ Y tế cũng sẽ đề xuất tăng giá dịch vụ y tế đối với đối tượng chưa có BHYT. Thời gian tới, còn tính thêm 3 trong 7 yếu tố cấu thành giá dịch vụ y tế còn lại bao gồm: Chi phí khấu hao trang thiết bị y tế, chi phí khấu hao cơ sở hạ tầng, chi phí đào tạo nghiên cứu khoa học. Với mức tăng giá dịch vụ y tế như vậy, nếu người dân không có BHYT sẽ gặp khó khăn rất lớn khi ốm đau. Hiện nay, cả nước còn tới hơn 23,5% số dân chưa tham gia BHYT. Với Bình Phước, con số này là 31%. Do đó, thời gian tới, nếu không có những biện pháp tuyên truyền mạnh mẽ để người dân hiểu được lợi ích thiết thực của BHYT và tích cực tham gia, thì sẽ có không ít hộ rơi vào bẫy đói nghèo. Thậm chí sẽ có không ít hộ dân nếu không tham gia BHYT thì khi bị tai nạn, ốm đau hay bị cấp cứu đột xuất có thể sẽ không chịu nổi gánh nặng giá dịch vụ y tế.

Từ ngày 1-3-2016, liên Bộ Y tế - Bộ Tài chính đã điều chỉnh gần 1.900 dịch vụ y tế và chỉ áp dụng đối với bệnh nhân có thẻ BHYT. Giá điều chỉnh lần này mới chỉ cộng thêm phụ cấp trực ngày giường và phụ cấp phẫu thuật, thủ thuật. Còn đợt điều chỉnh giá lần sắp tới sẽ đưa cả chi phí tiền lương của nhân viên y tế vào giá dịch vụ y tế. Do đó, giá dịch vụ y tế sẽ có tác động mạnh đến chỉ số giá tiêu dùng - CPI từ nay đến cuối năm. Nói cách khác, nếu lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ y tế theo cách tính đúng, tính đủ trên diện rộng chưa phù hợp và không đúng thời điểm sẽ là nguyên nhân chính dẫn đến chỉ số lạm phát sẽ tăng cao.

Vì vậy, dư luận xã hội mong rằng Bộ Y tế cần có sự khảo sát cụ thể, chính xác để có quyết định tăng giá dịch vụ y tế đúng thời điểm. Đồng thời, việc tính đúng, tích đủ giá dịch vụ y tế là việc phải làm, nhưng cần có lộ trình tăng dần cho phù hợp với thực tế của người dân, nhất là đối với những hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở các vùng sâu, vùng xa. Có như vậy thì các chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước ta, trong đó có BHYT mới thực sự phát huy tác dụng.

N.D