Xã hội 08:08, 23/04/2016 GMT+7

BP - Theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014 thì người lao động làm việc dưới 3 tháng (lao động thời vụ) là đối tượng không phải tham gia BHXH bắt buộc (quy định này còn hiệu lực đến năm 2018). Lợi dụng điều này, nhiều doanh nghiệp đã “lách luật” bằng cách chỉ ký hợp đồng lao động có thời hạn dưới 3 tháng để trốn tránh nghĩa vụ đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc đối với người lao động. Tuy nhiên, đa số trường hợp này người lao động không thấy bị thiệt thòi mà đôi khi còn đồng tình với chủ doanh nghiệp để đối phó cơ quan chức năng. 

ĐỐI PHÓ VỚI LUẬT

Cuối năm 2015, BHXH thị xã Phước Long tổ chức đoàn kiểm tra việc chấp hành các quy định về Luật BHXH, Luật BHYT tại Công ty TNHH Song Hỷ (phường Thác Mơ). Tại thời điểm kiểm tra, tổng số lao động do Công ty Song Hỷ quản lý 103 người nhưng số người được đóng BHXH chỉ 17. Nguyên nhân do 86 lao động còn lại được công ty ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng và mỗi tháng đều được trích BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trực tiếp vào lương. Theo thống kê của BHXH thị xã Phước Long, tính đến ngày 31-3-2016, toàn thị xã có 64/368 doanh nghiệp tham gia BHXH, BHYT, BHTN với 640 lao động. Con số này rất ít so với số lượng lao động thực tế trên địa bàn có nhiều người nhập cư như thị xã Phước Long. Ông Đoàn Đình Hải, Giám đốc BHXH thị xã Phước Long cho biết: Số doanh nghiệp “chấp hành luật” như Công ty Song Hỷ trên địa bàn thị xã không phải ít. Có trường hợp doanh nghiệp đăng ký tham gia BHXH cho người lao động để làm hồ sơ đấu thầu, xong việc thì ngừng tham gia. Thậm chí có công ty khi thông báo kiểm tra thì ngày đó cho lao động nghỉ việc. Chưa kể có những doanh nghiệp hoạt động theo kiểu hộ gia đình, thuê lao động qua các “đầu mối”, “phần việc”, hợp đồng với nhau bằng miệng nên rất khó phát hiện và xử lý.

Trong 4 năm, anh Phan Văn Thua ở Trà Vinh đưa cả gia đình gồm 4 người vào làm công nhân tại Công ty TNHH Long Hải (khu phố 2, phường Thác Mơ). Cả gia đình anh hiện mỗi tháng thu nhập từ 18-20 triệu đồng, được chủ doanh nghiệp miễn phí phòng trọ; thưởng nhân dịp lễ, tết, cuối năm và một chuyến đi du lịch. Thấy việc làm ổn định, thu nhập cao nên anh Thua rủ thêm 3 người họ hàng vào công ty làm. Tuy cuộc sống tạm ổn định nhưng anh Thua chưa bao giờ nghĩ mình sẽ tham gia các khoản bảo hiểm để đảm bảo cuộc sống sau này. Anh Thua cho biết: “Gia đình tôi hiện đã tiết kiệm được hơn 200 triệu đồng. Sau này sức khỏe kém, tôi sẽ về quê lấy đó làm vốn phát triển kinh tế”. Được hỏi về hợp đồng lao động, BHXH, BHYT... anh Thua lắc đầu nói không biết và cho rằng: “Mình may mắn gặp được chủ tốt, có việc làm thường xuyên, trả lương đầy đủ hằng tháng là tốt rồi, không quan tâm đến chính sách đó!”.   

CHÂY Ỳ KHÔNG ĐÓNG BHXH

Để đảm bảo thực hiện đầy đủ các chế độ cho người lao động, BHXH thị xã Phước Long thường xuyên đôn đốc các doanh nghiệp trích nộp BHXH, BHYT, BHTN đúng quy định. Nhưng một số đơn vị vẫn chây ỳ, chiếm dụng tiền đóng BHXH và không thực hiện trích nộp kịp thời cho người lao động. Tính đến cuối tháng 3-2016, toàn thị xã Phước Long có 22 đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài từ 3 tháng trở lên với 135 lao động, 116 tháng, tổng số tiền gần 500 triệu đồng. Trong đó có một số doanh nghiệp nợ đọng BHXH thời gian dài, khó thu hồi như: Công ty TNHH xây dựng Tân Đạt, Doanh nghiệp tư nhân Anh Trọng, Công ty TNHH MTV Ngân Ngọc. BHXH thị xã Phước Long đã kiểm tra và báo cáo tình hình nợ đọng, trốn đóng BHXH với cơ quan quản lý lao động nhưng các doanh nghiệp vẫn không chấp hành đúng quy định. Ông Đoàn Đình Hải cho biết thêm: “Các đơn vị chây ỳ chủ yếu là doanh nghiệp trích nộp BHXH, BHYT... không đủ số lao động hiện có, không đúng thời gian quy định, nợ đọng kéo dài. Chúng tôi đã nhiều lần đôn đốc, thành lập đoàn đến tận nơi đối chiếu công nợ và lập biên bản yêu cầu cam kết trả nợ nhưng doanh nghiệp vẫn không thực hiện. Hiện BHXH thị xã Phước Long đang tiếp tục kiến nghị Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội để tham mưu UBND có biện pháp xử lý doanh nghiệp vi phạm chế độ trích nộp BHXH đúng quy định”.

Để chính sách BHXH, BHYT đến gần hơn với người dân, thời gian tới, BHXH thị xã Phước Long tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền giúp nhân dân nâng cao nhận thức; Nâng cao chất lượng hoạt động theo cơ chế “một cửa”, đẩy mạnh cải cách hành chính nhằm giải quyết kịp thời, nhanh chóng, chính xác chế độ BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động và nhân dân; tiếp nhận, xử lý những đóng góp, kiến nghị của tổ chức, cá nhân để quy trình, thủ tục hành chính ngày càng thiết thực.     

P. Dung