Xã hội 15:11, 09/04/2016 GMT+7

Chủ động thực hiện phương châm "4 tại chỗ"

Trước tình trạng khô hạn ngày càng diễn biến phức tạp, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương, các tỉnh Tây Nguyên đã và đang tích cực triển khai các giải pháp chống hạn nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại.

Theo ông Trương Thanh Tùng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đắc Nông: Ngay từ cuối năm 2015, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, xây dựng phương án cấp nước, nạo vét kênh mương, duy tu, sửa chữa các công trình thủy lợi, đồng thời xây dựng kế hoạch phòng, chống hạn hán, với phương châm sử dụng nước phải ưu tiên cho nước sinh hoạt, nước phục vụ cho chăn nuôi, nước tưới cho cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao; khuyến cáo nhân dân không trồng lúa ở những nơi có nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu nguồn nước. Hiện nay, toàn tỉnh đã chuyển đổi 1.100ha đất trồng lúa sang trồng các loại cây như: Bắp, khoai lang, đậu các loại… Ngoài ra, ngành nông nghiệp tỉnh Đắc Nông đã chỉ đạo các đơn vị liên quan nâng cấp 82 hồ chứa, đập dâng; sửa chữa, nạo vét 37 kênh, mương dẫn nước…

Tại tỉnh Đắc Lắc, cùng với triển khai đồng bộ các giải pháp chống hạn, các địa phương đã chủ động thực hiện phương châm "4 tại chỗ" trong công tác chống hạn; bố trí ngân sách dự phòng để hỗ trợ, huy động nguồn lực trong nhân dân chống hạn bảo vệ sản xuất, bảo đảm nước sinh hoạt. UBND các huyện: Ea H'leo, Krông Buk, Cư M’gar, Buôn Đôn, Lắc, Ea Kar đã tổ chức khoan giếng, lắp đặt máy bơm, bồn chứa để vận chuyển, cấp nước sinh hoạt cho nhân dân vùng hạn hán trọng điểm. UBND huyện Ea H'leo đã hỗ trợ nhân dân nạo vét lòng hồ để lấy nước tưới cho cà phê và hồ tiêu. Tại huyện Lắc, Công ty TNHH MTV quản lý công trình thủy lợi đã đắp cao đập dâng mực nước hồ Lắc, tăng dung tích trữ nước lên hàng chục triệu mét khối, cung cấp nguồn nước bơm tưới cho diện tích cây trồng bị hạn; nhân dân xã Đắc Liêng, Buôn Tría đã chủ động khoan 26 giếng khoan để lấy nước cứu lúa. Tại huyện Krông Năng, người dân tự khoan giếng để lấy nước sinh hoạt, sửa chữa một số công trình cấp nước tập trung tại xã Ea Hồ để cấp nước cho hơn 440 hộ dân…

Cần sớm triển khai các giải pháp dài hạn

Báo cáo của Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN&PTNT) cho biết, hiện nay mực nước tại các sông, hồ trên địa bàn Tây Nguyên đã hạ thấp. Lượng dòng chảy trên các sông, suối chính liên tục thiếu hụt từ 20-70%, có nơi lên đến 90%. Hiện tại, lượng nước tại các hồ chứa thủy lợi chỉ còn 30-40% dung tích thiết kế (DTTK), nhiều hồ thấp hơn cùng kỳ năm 2015. Hầu hết các hồ chứa nhỏ trên địa bàn Đắc Lắc đã cạn, trong đó có 115 hồ đã cạn kiệt, dự kiến cuối tháng 3 khoảng 250 hồ nhỏ sẽ hết nước. Các hồ chứa tại Gia Lai chỉ đạt 10-56% DTTK; các hồ trên địa bàn tỉnh Kon Tum chỉ đạt 30-50% DTTK, có 5 hồ đã cạn nước. Tại Đắc Nông, có 17 hồ chứa đã cạn nước; nếu trời tiếp tục không mưa, dự kiến trong tháng 4 khoảng 30 hồ chứa sẽ cạn. Phần lớn số hồ chứa nhỏ sẽ không đủ cung cấp nước cho giai đoạn cuối vụ đông xuân. Các hồ chứa thủy điện có lượng nước chỉ còn 30-40% DTTK. Hồ chứa Thủy điện Buôn Tua Shra bổ sung nước cho một số vùng thuộc các tỉnh Đắc Lắc, Đắc Nông hiện chỉ còn 356 triệu mét khối (đạt 59% DTTK). Dự báo, El Nino tiếp tục kéo dài đến giữa năm 2016, ngoài cường độ mạnh, đây là El Nino dài nhất trong lịch sử quan trắc ở nước ta. Như vậy, diễn biến khô hạn khu vực Tây Nguyên sẽ tiếp tục kéo dài và ảnh hưởng lớn đến đời sống, sản xuất của nhân dân trong vùng.

Mặc dù cấp ủy, chính quyền địa phương các tỉnh Tây Nguyên đã chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp chống hạn, song đây mới chỉ là những giải pháp tạm thời. Tây Nguyên là khu vực có diện tích sản xuất nông nghiệp lớn, đặc biệt là cây công nghiệp dài ngày có giá trị kinh tế cao như: Cà phê, hồ tiêu, điều, cao su... Vì vậy, để các tỉnh Tây Nguyên duy trì phát triển sản xuất bền vững, ứng phó hiệu quả trước ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, chính phủ và các bộ, ngành Trung ương cần triển khai quyết liệt, hiệu quả các dự án trồng rừng, quản lý bảo vệ rừng tự nhiên để bảo đảm nguồn sinh thủy, chống bồi lắng lòng hồ; đầu tư đồng bộ dự án xây dựng các công trình thủy lợi lớn, trọng điểm; nâng cấp các công trình thủy lợi vừa và nhỏ, hoàn thiện hệ thống kênh mương nhằm đáp ứng đủ nguồn nước phục vụ nhu cầu phát triển sản xuất của nhân dân trong vùng.

Bên cạnh đó, trước tình hình biến đổi khí hậu phức tạp, nguồn nước phục vụ nhu cầu sản xuất ngày càng thiếu hụt, các cơ quan chức năng cần có chính sách đầu tư cho các tỉnh Tây Nguyên áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm để bảo vệ nguồn nước, phục vụ sản xuất đạt hiệu quả và nghiên cứu chuyển đổi cơ cấu cây trồng hợp lý để hạn chế thiệt hại do hạn hán gây ra.

Nguồn QĐND