Xã hội 13:31, 27/03/2016 GMT+7

Đang vào vụ thu hoạch điều, tại Bình Phước không khí trở lên tất bật hơn. Ngoài tận dụng nhân công tại chỗ, nhiều gia đình có diện tích điều lớn phải “chiêu mộ” nhân công ở các tỉnh miền Bắc, miền Trung như Thái Bình, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Trị... Họ được trả công theo hình thức khoán sản phẩm hoặc trả công ngày.

Thu nhập chính của gia đình nghèo

Như những năm trước, sau tết Nguyên đán, 3 chị em bà Quách Thị Lài ở huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa lại gác việc đồng áng ở quê, mua vé xe vào Bình Phước lượm điều thuê. “Những năm trước, điều được mùa nên chị em tôi lượm tính ký. Lượm nhanh cũng được 150kg/người/ngày. Mỗi ngày cũng kiếm được 200 ngàn đồng. Năm nay, điều mất mùa, chủ thuê lượm tính theo ngày công. Bình quân mỗi ngày trả 150 ngàn đồng, bao cơm ăn và chỗ ở. Mặc dù vất vả nhưng so với ở quê, thu nhập như vậy là khá. Gia đình tôi có 3 sào lúa nuôi 5 miệng ăn, năm nào cũng thiếu ăn. Trước kia chưa có người quen giới thiệu vào đây, hết vụ lúa tôi ra Hà Nội để rửa bát thuê, mỗi tháng cũng được 2 triệu đồng mà phải làm từ sáng tới khuya, chân tay ngâm nước nhiều nên lở loét” - bà Lài trải lòng.

Qua tìm hiểu tại các vườn điều có thuê nhân công, phần lớn lao động thuộc diện nghèo, không có việc làm ổn định. Tranh thủ vài tháng mùa điều, họ kiếm thêm thu nhập lo cho con cái ăn học. Làm buổi sáng, buổi chiều chị Bùi Thị Diễn ở tỉnh Thanh Hóa tranh thủ ra ngân hàng gửi tiền về quê cho gia đình. Vào Nam hơn một tháng, chị Diễn tiết kiệm được 5 triệu đồng. Ở nhà có mẹ già và 2 con nhỏ, chồng chị cũng đi làm phụ hồ xa nên mọi sinh hoạt trong gia đình đều trông chờ vào tiền lượm điều thuê của chị. Nhờ khoản thu nhập này mà chị Diễn có tiền chữa bệnh cho mẹ và nuôi các con ăn học.

Chị Vũ Thị Quyên, chủ vườn điều ở thôn 2, xã Long Tân (Phú Riềng) cho biết: Những năm trước, 9 ha điều tôi thuê 8 người lượm nhưng năm nay chỉ thuê 5. Các chị đều là “mối quen” ngoài quê nên cứ đến vụ điều tôi gọi điện vào làm. Tiền công sòng phẳng, đúng hẹn nên các chị rất phấn khởi. Hằng năm sau vụ điều, ngoài thanh toán đầy đủ tiền công, tôi còn thưởng thêm một nửa vé tàu, xe về quê. Năm nay sản lượng điều chỉ đạt nửa năm trước nhưng tiền công tôi vẫn trả đủ để giữ chân lao động cho năm tới”.

Nghĩa tình chủ - thợ

Vào vụ thu hoạch rộ, bữa cơm được dọn ăn tại rẫy và nghỉ trưa dưới tán điều để “gác”, tránh kẻ gian tranh thủ vào vườn lấy trộm hạt điều. Muốn có những “hợp đồng” lâu bền với các chủ vườn, những người lượm điều thuê phải đảm bảo làm ăn uy tín. Những người đến lượm điều đều được chủ vườn bao ăn, ở và đăng ký tạm trú nên không ảnh hưởng tới an ninh trật tự. 

“Mùa này ngoài quê, chúng tôi cũng vừa làm xong việc đồng áng, tranh thủ khoảng thời gian nhàn hạ vào đây kiếm thêm thu nhập. Tôi hy vọng lượm điều thuê vài tháng dành dụm được khoảng 5-7 triệu đồng để về quê trang trải cuộc sống. Với người nghèo ở quê vài triệu đồng là quý lắm, có thể làm được nhiều chuyện, có khi thoát nghèo” - chị Trần Thị Lan, đến từ tỉnh Nghệ An cho biết.

Năm đầu tiên theo chị gái vào xã Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập lượm điều thuê, chưa quen với việc cả ngày lom khom dưới tán điều nên chị Nguyễn Thị Hải thấy đau lưng, đau bắp đùi và dị ứng với nhựa điều. Thế nhưng nụ cười không tắt trên khuôn mặt chị khi được chủ nhà vườn trả thù lao “hậu hĩnh”. “Dù vất vả nhưng chỉ cần nghỉ ngơi thì hôm sau sức khỏe trở lại bình thường. Ai cũng muốn mùa điều kéo dài để chúng tôi có thêm thu nhập gửi về quê lo cho gia đình” - chị Hải chia sẻ.

Anh Nguyễn Văn Quý, chủ rẫy điều ở xã Thống Nhất (Bù Đăng) nói: “7 nhân công thu hoạch điều cho gia đình có cả nam và nữ đều rất nhiệt tình, làm việc trách nhiệm. Nhiều hôm tôi không vào rẫy được, họ vẫn chăm chỉ làm việc. Có hôm trời tối nhưng công việc còn dang dở, họ cũng gắng làm xong mới nghỉ. Đổi lại, thỉnh thoảng gia đình tôi lại bồi dưỡng cho họ con gà hoặc cho thêm tiền xe về quê. Do đó, cứ đến mùa thu hoạch họ lại khăn gói vào giúp gia đình tôi”. Đó chính là cái tình, cái nghĩa của chủ vườn dành cho những người nghèo đã khăn gói vào mảnh đất miền Đông Nam bộ làm thuê, lo cho cuộc sống gia đình. 

Ngân Hà