Xã hội 13:11, 29/01/2016 GMT+7

BP - Từ năm 2016, chuẩn nghèo được xác định dựa trên nhiều tiêu chí (chuẩn nghèo đa chiều), gồm thu nhập, y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh và tiếp cận thông tin. Chuẩn nghèo đa chiều không chỉ tác động đến người nghèo mà còn là cơ sở để các cấp chính quyền xây dựng đề án giảm nghèo cho từng địa phương, khu vực... Tại Bình Phước, cuộc tổng điều tra hộ nghèo, cận nghèo theo phương pháp tiếp cận đa chiều đã và đang được triển khai thực hiện. Để hiểu rõ hơn về phương pháp tiếp cận đa chiều trong xác định hộ nghèo, phóng viên Báo Bình Phước đã có cuộc trao đổi với ông Lê Văn Mãi, Phó giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

Việc tổng điều tra hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn tỉnh theo phương pháp tiếp cận đa chiều đã và đang triển khai thực hiện thế nào, thưa ông?

Ông Lê Văn Mãi: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 231/KH-UBND ngày 9-11-2015 về tổng điều tra hộ nghèo và cận nghèo theo phương pháp tiếp cận đa chiều. Theo đó, sở, ban, ngành, mặt trận, đoàn thể các cấp căn cứ chức năng, nhiệm vụ của mình phối hợp triển khai thực hiện. Về lực lượng tổng điều tra, Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo giai đoạn 2011-2015 các cấp làm Ban chỉ đạo tổng điều tra; đồng thời thành lập tổ giám sát, tổ điều tra đảm bảo đúng các tiêu chí quy định để tổ chức thực hiện. Tính đến nay, tất cả giám sát viên, điều tra viên trên 11 huyện, thị xã đã được tập huấn nghiệp vụ tổng điều tra, rà soát hộ nghèo, cận nghèo theo phương pháp tiếp cận đa chiều. Các huyện, thị xã đã và đang tiến hành tổng điều tra, rà soát.

Theo ông, phương pháp đo lường này có gì mới?

Ông Lê Văn Mãi: Phương pháp xác định hộ nghèo, cận nghèo theo hướng đa chiều sẽ góp phần nhận diện hộ nghèo toàn diện, cụ thể và rõ ràng hơn. Bởi đo lường hộ nghèo đa chiều không chỉ dựa vào thu nhập mà còn căn cứ vào mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.

Theo quy định của Chính phủ, hộ nghèo khu vực nông thôn là hộ có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ 700 ngàn đồng trở xuống; hoặc là hộ có thu nhập từ trên 700 ngàn đồng đến 1 triệu đồng và thiếu hụt từ 3 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản trở lên. Hộ nghèo khu vực thành thị là hộ có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ 900 ngàn đồng trở xuống; hoặc là hộ có thu nhập từ trên 900 ngàn đồng đến 1,3 triệu đồng và thiếu hụt từ 3 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản trở lên.

Hộ cận nghèo khu vực nông thôn là hộ có thu nhập từ trên 700 ngàn đồng đến 1 triệu đồng và thiếu hụt dưới 3 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Hộ cận nghèo khu vực thành thị là hộ có thu nhập bình quân đầu người/tháng trên 900 ngàn đồng đến 1,3 triệu đồng và thiếu hụt dưới 3 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.

Ngoài ra, điểm mới của phương pháp đo lường hộ nghèo giai đoạn 2016-2020 còn ở chỗ, người dân thấy gia đình mình đáp ứng các tiêu chuẩn thì có quyền đăng ký để được điều tra, bình xét. Hoặc cán bộ thôn ấp nhận diện một số hộ có khả năng nghèo, cận nghèo theo chuẩn mới nhưng không đăng ký thì có thể bổ sung vào danh sách đăng ký để tiến hành rà soát. Nghĩa là người dân được tham gia vào cuộc tổng điều tra ngay từ đầu, qua đó phát huy tính dân chủ, tránh nguy cơ xảy ra xung đột giữa điều tra viên với người dân và không bỏ sót đối tượng được hưởng.

Trên cơ sở đo lường, giám sát mức độ thiếu hụt về thu nhập và tiếp cận các dịch vụ cơ bản của người dân, các cấp chính quyền sẽ đánh giá được sự thay đổi, tiến bộ xã hội hằng năm và cả giai đoạn, từ đó không ngừng cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Đây cũng là cơ sở để xây dựng đề án giảm nghèo cho từng vùng, khu vực và mỗi địa phương, đảm bảo các chính sách được thực hiện và phát huy hiệu quả.

Quy trình điều tra hộ nghèo, cận nghèo theo phương pháp tiếp cận đa chiều được thực hiện như thế nào, thưa ông?

Ông Lê Văn Mãi: Việc điều tra hộ nghèo được thực hiện theo 5 bước. Trong đó bước 1: Tuyên truyền, xây dựng kế hoạch, tổ chức lực lượng và tập huấn tổng điều tra. Bước 2: Tiến hành điều tra. Trước khi điều tra, lập danh sách các hộ dân thuộc diện điều tra, sau đó trên cơ sở ước lượng thu nhập và xác định mức thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản của hộ gia đình, phân loại số lượng hộ chắc chắn nghèo; cận nghèo; không nghèo; hộ có khả năng nghèo, cận nghèo cần phải lấy ý kiến người dân để bổ sung vào danh sách hộ nghèo. Bước 3: Tổ chức họp xếp hạng các hộ có khả năng nghèo, cận nghèo thông qua việc lấy ý kiến của người dân trên địa bàn. Bước 4: Niêm yết công khai danh sách hộ nghèo, cận nghèo ở những nơi dân dễ tiếp xúc nhất. Trong thời hạn 7 ngày, nếu không có ý kiến khiếu nại của người dân, chủ tịch UBND các xã, phường tổng hợp danh sách theo từng thôn, ấp và báo cáo ban chỉ đạo cấp huyện về kết quả điều tra. Bước 5: Sau khi có quyết định phê duyệt của chủ tịch UBND huyện, thị xã làm thủ tục công nhận hộ nghèo, cận nghèo và chỉ đạo thu thập đặc điểm, thông tin về hộ nghèo, cận nghèo để xây dựng dữ liệu.

Để cuộc điều tra được diễn ra công khai, minh bạch, chính xác, người dân cần phải làm những gì, thưa ông?

Ông Lê Văn Mãi: Người dân cần đăng ký tham gia điều tra với trưởng thôn, ấp, khu phố tại địa bàn sinh sống; trung thực kê khai đúng các tiêu chí theo quy định tại phiếu điều tra cho điều tra viên; tham gia đầy đủ các cuộc họp dân bình xét, mạnh dạn đóng góp ý kiến nếu phát hiện sai phạm, tiêu cực trong quá trình bình xét nếu có.

Xin cảm ơn ông!

Minh Luận (thực hiện)