2016 GMT+7

Người say mê dệt thổ cẩm

Chủ nhật, 24/01/2016 | 13:03:00

BP - Từ bao đời nay, thổ cẩm đã trở thành biểu tượng, nét đẹp văn hóa cổ truyền và không thể thiếu trong đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số. Đối với chị Thị Có, SN1966, ấp Thuận Tiến, xã Thuận Lợi, huyện Đồng Phú, dệt thổ cẩm truyền thống không chỉ là nghề mà còn là niềm đam mê. Chị luôn mong dệt thổ cẩm được bảo tồn và phát triển ngay trên quê hương mình.

Chị Thị Có sắp xếp lại những tấm dệt thổ cẩm

Năm 10 tuổi, chị Thị Có đã được bà, mẹ dạy cho cách dệt vải. Đối với người S’tiêng, nếu ai dệt được bộ váy áo đẹp thì được dân làng đánh giá là người con gái giỏi giang và sẽ có nhiều chàng trai để mắt tới. Đó là thước đo giá trị tinh thần mà trước đây người con gái S’tiêng luôn phấn đấu, còn người con trai xem là tiêu chí để chọn bạn gái. Đến tuổi lấy chồng, người con gái phải tự tay dệt được bộ váy áo thật đẹp để mặc trong ngày cưới. Chị Thị Có cho biết: “Năm 19 tuổi, tôi lập gia đình. Lúc lấy nhau về, chồng làm tặng tôi cái khung dệt. Đến nay đã mấy chục năm rồi, khung dệt vẫn dùng tốt”.

Sau việc nương rẫy, cứ có thời gian là chị lại miệt mài bên khung dệt, tỉ mỉ từng đường kim, mũi chỉ để làm nên những bộ khố áo, tấm chăn đẹp. Hơn 30 năm gắn bó với khung cửi, chị đã dệt biết bao bộ váy áo, tấm đắp, cái khăn, cái túi... Dệt thổ cẩm trải qua nhiều công đoạn như quay sợi, mắc khung, tạo hoa văn, dệt. Nghề này đòi hỏi sự kiên trì, đôi tay khéo léo, sự sáng tạo của người phụ nữ. Dệt thổ cẩm khó nhất là công đoạn tạo hoa văn, có hoa văn phải mất nhiều ngày mới tạo thành. Vừa nói chị Có vừa thoăn thoắt mắc khung, rồi dệt, thoáng chốc đã tạo thành những hoa văn độc đáo trên tấm thổ cẩm. Để dệt được một bộ váy áo trung bình mất 15-20 ngày, tùy hoa văn đơn giản hay phức tạp. Chị cũng luôn tìm tòi, sáng tạo ra mẫu hoa văn mới. Mỗi khi có dịp đi du lịch ở các tỉnh Tây Nguyên, chị tìm mua những mẫu áo váy, khăn về học hỏi cách dệt để có thể đa dạng hóa màu sắc, mẫu mã sản phẩm của mình. Chị dệt theo yêu cầu của khách đặt hàng. Trung bình một bộ váy áo bán với giá 800 ngàn đồng, còn dệt chăn thì đắt hơn. Mỗi khi trong ấp hay xã có liên hoan, biểu diễn văn nghệ, chị còn cho mượn váy áo không lấy tiền thuê.

Hiện nay, trong ấp Thuận Tiến, phụ nữ biết dệt thổ cẩm rất ít, đa phần họ đã quên nghề. Nguyên nhân do những năm gần đây, đời sống kinh tế khá hơn nên đồng bào dần thay sản phẩm thổ cẩm truyền thống bằng những bộ trang phục hiện đại như quần tây, quần jean, áo sơ mi... Chị Thị Có luôn trăn trở trước nguy cơ nghề dệt bị mai một. Vì vậy, mỗi khi có người muốn truyền dạy nghề dệt, chị luôn nhiệt tình hướng dẫn. Với chị, dệt thổ cẩm đã trở thành niềm đam mê. Chị muốn gìn giữ nghề truyền thống của gia đình, cũng như góp phần lưu giữ nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Cẩm Nhung