8 người già trẻ, lớn bé cùng tá túc trong một ngôi nhà xây chờ giải tỏa đã gần chục năm trống hoác, lở lói... Ai chứng kiến đều không khỏi chạnh lòng. Đó là nơi ở hiện nay của gia đình bà Nguyễn Thị Nô (1953) quê huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre, tạm trú khu phố Phú Tân, phường Tân Phú, thị xã Đồng Xoài.
THA PHƯƠNG CẦU THỰC
Là dân gốc Bến Tre nhưng khi chồng chết, một mình không thể nuôi nổi 5 người con ở miền quê nghèo nên năm 1997, bà Nô bồng bế các con về tỉnh Đồng Nai làm thuê sinh sống. Hai năm vất vưởng ở vùng đất mới, gia đình bà vẫn không thể vực dậy. Nghe tin tỉnh Bình Phước dễ kiếm sống nên một lần nữa, 6 mẹ con bà Nô lại dắt díu nhau phiêu bạt đến nơi này. Làm rẫy thuê ở ấp Năm Đô, xã Tân Phước (Đồng Phú) suốt từ năm 1999-2003 nhưng cái nghèo vẫn đeo bám. Cả nhà cùng làm thuê cũng chỉ đủ đắp đổi ăn mặc qua ngày...
Thời điểm này, cô con gái đầu Nguyễn Thị Phượng (1976) và cậu con trai thứ hai Nguyễn Văn Mộng (1982) đều có người yêu thương và nên duyên chồng vợ. Tuy nhiên, con dâu, con rể cũng đều chung cảnh ngộ như con bà nên về sống chung mà không cưới hỏi, đăng ký kết hôn.
4 đứa trẻ sống ngay tại thị xã Đồng Xoài vẫn chưa thể đến trường vì thiếu giấy tờ
Biết hoàn cảnh của mẹ con bà Nô, một người đã cho họ mượn căn nhà xây chờ giải tỏa tại khu phố Phú Tân, phường Tân Phú để ở. Tại nơi ở mới, năm 2004, hai đứa trẻ Nguyễn Thị Hiếu con anh Mộng và Nguyễn Thị Kim Ngân con chị Phượng cùng chào đời trong nỗi niềm mừng tủi của người lớn. Tuy nhiên, cha của Ngân không chịu nổi cuộc sống nghèo khổ, tạm bợ nên đã bỏ vợ con ra đi. Hai người con trai út và kế út của bà Nô cũng tách gia đình để đi làm thuê nơi khác.
Bà Nô kể bằng giọng nghèn nghẹn: “Có chị Thanh cho mượn tạm ngôi nhà che mưa nắng, tôi mừng lắm. Nhưng kể từ đó đến nay, tôi tuổi cao, mang nhiều bệnh: tiểu đường, huyết áp, mắt mờ... nên có chút tiền dư nào lại lo chữa bệnh cầm cự, làm gì có tiền về Bến Tre xác nhận giấy tờ nhập khẩu nơi ở mới. Các cháu cũng vì thế mà không có giấy tờ đi học, đi làm”.
Nguyễn Văn Tám (1986), con trai thứ ba của bà Nô tuy khỏe mạnh nhưng vì không có giấy tờ tùy thân nên cũng không thể kiếm công việc ổn định. Tám nói: “Em chỉ ao ước được làm công nhân để có tiền giúp đỡ mẹ, anh chị và các cháu. Nhưng em lại không có tiền để về Bến Tre làm giấy chứng minh nhân dân, hồ sơ...”.
NHỮNG ĐỨA TRẺ NGHÈO “KHÁT” CHỮ
Ngoài Hiếu và Ngân thì năm 2009 và 2010, Nguyễn Thị Thảo con anh Mộng và Nguyễn Thị Kim Nhã, con chị Phượng (với người chồng sau) lần lượt chào đời. Bốn đứa trẻ lớn lên tự nhiên như cây cỏ. Đến cái tên cũng chỉ là mẹ đặt cho chứ pháp luật chưa thừa nhận. Vì ba mẹ không kết hôn thì không thể làm giấy khai sinh cho chúng. Hiện 4 đứa trẻ đến tuổi đi học cũng chỉ quanh quẩn ở nhà chơi trò xúc cát, làm bếp...
Khi Nhã được 2 tuổi thì ba bỏ đi và chưa một lần về thăm. Mẹ của Thảo cũng bỏ đi không lời giã biệt khi em chừng 2 tuổi. Chán chường cảnh nghèo khó, anh Mộng lao vào rượu giải sầu. Đôi khi bức xúc, anh còn “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” với vợ. Đó cũng là căn nguyên để người phụ nữ đầu gối tay ấp của anh ra đi. Thêm buồn, anh Mộng càng ngập trong rượu rồi bỏ mặc con cái. Bà Nô kể: “Tôi nghe con dâu nói nó quê ở huyện Phước Long (cũ) nhưng mồ côi nên phải đi làm thuê. Biết vậy chứ tôi đâu có tiền bạc cưới hỏi đàng hoàng. Giờ nó bỏ con đi, tôi cũng không biết đâu mà dò hỏi, tìm kiếm”.
Trong một lần đi làm thuê, anh Tám nghe nói ở phường Tân Phú có mở lớp học tình thương ban đêm dành cho trẻ em nghèo, liền tìm đến xin cho các cháu của mình đi học. Cảm động trước tình cảm, sự chân chất của anh Tám, chị Đào Thị Xuân - Trưởng ban liên lạc lớp học đã sắp xếp cho các cháu cùng vào lớp 1. Chị Xuân cho biết, đến nay, các cháu đã học được gần 2 tháng.
Kim Nhã tuy mới 5 tuổi nhưng rất hiếu học. Em đòi mẹ cho đi học nhưng vì không có giấy khai sinh nên chị Phượng phải mua sách vở về tự dạy cho con. Hiện Nhã đã đọc thông, viết thạo bảng chữ cái. Các chị của Nhã cũng biết đọc bập bẹ từ “cô giáo Phượng” và bà. Khác với 3 chị rụt rè, luôn cúi mặt khi người lạ hỏi chuyện thì Nhã lại rất bạo dạn. Em đưa sách vở đã viết ra khoe với ánh mắt đầy tự hào.
Nhưng với cuộc sống nghèo khổ, không tấc đất cắm dùi, không giấy tờ để được hỗ trợ đi học... cuộc sống của 4 đứa trẻ rồi đây sẽ ra sao?
An Nhiên

Câu lạc bộ thơ tỉnh Bình Phước phấn đấu có 5 tác phẩm phổ nhạc
Chủ tịch nước Lương Cường: Với bộ máy hành chính mới, Hà Nội cần tiên phong đổi mới tư duy quản lý
Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm với nhân dân TPHCM và thông điệp gửi nhân dân cả nước
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Lễ công bố các nghị quyết, quyết định sáp nhập đơn vị hành chính
Sổ bảo hiểm xã hội điện tử được cấp chậm nhất là ngày 1-1-2026