Xã hội 14:39, 02/01/2016 GMT+7

KÝ ỨC VỀ ĐẠI ĐỘI THÀNH LẬP NĂM MẬU THÂN 1968

Trong kháng chiến chống Mỹ, làng Hai có 75 nóc nhà thì 50 nhà có người trực tiếp tham gia cách mạng. Nhà nào cũng có hầm trú ẩn nuôi giấu cán bộ và trồng rau, lương thực phục vụ kháng chiến. Ngày 26-4-1968, tại suối Ba Ra thuộc làng Hai, Đại đội C31 được thành lập. Cũng từ đó, địa bàn này nhiều lần làm quân thù khiếp vía vì “muốn chết thì đến làng Hai”.

Thương binh Nguyễn Văn Thanh (ấp 1, xã Lộc Thuận) - một trong 5 người còn lại của Đại đội C31 trở về sau ngày giải phóng kể lại: “Tôi trở thành chiến sĩ trinh sát của Huyện đội Lộc Ninh, thuộc Đại đội C31 từ ngày 17-3-1971. Tôi vẫn nhớ như in trận đánh du kích ác liệt tại Dốc 31 vào ngày 5-4-1972. Khi đó, đơn vị gồm 25 người nhận nhiệm vụ đánh Đồn Ngu Lơ (nay thuộc xã Lộc Khánh) từ trong đánh ra, phối hợp với bộ đội chủ lực của Chi khu huyện Lộc Ninh từ ngoài đánh vào. Địch đầu hàng nhưng 11 đồng chí của ta đã hy sinh, 14 người còn lại đều bị thương. Mặc cho máu ở chân chảy nhưng tôi vẫn cõng được thương binh Nguyễn Văn Hạnh (ở làng Hai) và đeo 3 cây súng cùng đồng chí Hạnh và Lâm Bun (xã Lộc Hưng) vào trạm xá trong rừng thuộc xã Lộc Tấn trị thương. Thiếu thuốc, cơn đau đang hành hạ cơ thể nhưng ngày 7-4-1972, khi nghe Điểu Sương (sóc Bù Nâu, xã Lộc Thuận) la lên “Lộc Ninh giải phóng rồi”, trạm xá hơn 60 thương binh vỡ òa hạnh phúc, đồng loạt hô to “Các đồng chí ơi, giải phóng rồi!”. Dù vết thương nặng, nhẹ khác nhau nhưng ai cũng muốn về thăm làng Hai ngay. 3 ngày sau tôi trở về làng gặp lại mẹ Nguyễn Thị Nhỡ. Tôi ôm lấy mẹ và nói “Con về rồi, giải phóng rồi”. Đến tận giờ, tôi vẫn còn nhớ cảm giác sung sướng khi đó”.

Ông Đinh Văn Mùi thuộc Đại đội C31, hiện sống ở làng Hai kể: Sau giải phóng Lộc Ninh, Đại đội C31 làm nhiệm vụ bảo vệ huyện Lộc Ninh và kết hợp các đơn vị khác đánh Đồn An Lộc (Bình Long). Năm 1975, Đại đội C31 gồm 24 đồng chí kết hợp các đơn vị khác đánh ở sân bay Chơn Thành. Trong trận đánh ác liệt này, 4 đồng chí đã hy sinh, 14 người bị thương, còn lại 6 đồng chí lành lặn tiếp tục hành quân đánh căn cứ Lai Khê (Bến Cát, Bình Dương), tiến về Sài Gòn, cùng quân, dân cả nước tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng miền Nam.

Nhớ về những đồng đội đã hy sinh trong chiến tranh và cả những người đã mất trong thời bình do vết thương cũ và bệnh sốt rét, ông Mùi nghẹn ngào: Chiến tranh gian khổ, ai cũng trải qua cảnh đói cơm, lạt muối nhưng luôn thương yêu, gắn bó với nhau. Bị phục kích bất ngờ, có đồng chí anh dũng lấy thân mình che chắn cho anh em, hứng nguyên luồng đạn của địch. Nay được sống trong hòa bình, nếu không chung sức, đồng lòng xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp thì thật hổ thẹn với người đã ngã xuống.

ĐỒNG LÒNG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

3 căn nhà cổ, vết tích của làng Công tra do thực dân Pháp xây dựng vẫn được giữ lại bên cạnh những căn nhà xây khang trang để lưu giữ kỷ niệm về người thân từng sống, chiến đấu trên mảnh đất làng Hai. Bà Lê Thị Hoa (ấp 2, xã Lộc Thuận) cho biết: Không riêng gì gia đình tôi, ở đây có nhiều gia đình 4-5 thế hệ từng làm công nhân cao su. Tôi giữ lại căn nhà cổ với mong muốn các thế hệ sau hiểu về thời gian khổ mà phấn đấu lao động tốt để làm giàu cho gia đình và xã hội.

Làng Hai mang đặc thù chung của xã Lộc Thuận không có nhiều đất sản xuất. Cả xã chỉ có khoảng 1.000 ha đất sản xuất. Mỗi hộ trung bình có vài sào đất trồng cao su, hồ tiêu, còn lại 70% lao động làm công nhân cao su. Giá mủ xuống thấp, thu nhập bình quân đầu người năm 2015 không bằng những năm trước nhưng phong trào làm đường giao thông nông thôn và xây dựng nông thôn mới lại diễn ra rộng khắp, đạt nhiều kết quả.

Các đồng chí thuộc Đại đội C31 từ cuộc chiến trở về làng Hai sinh sống hiện còn lại 5 người: Ông Nguyễn Văn Thanh (SN 1954), Đinh Văn Mão (SN 1952), Trần Văn Khuôn (SN 1947), Đặng Văn Lợi (SN 1954), Nguyễn Văn Mùi (SN 1955). Ông Mùi 40 năm tuổi đảng, cùng các đồng chí tham gia kháng chiến năm xưa, nay lại đi đầu trong phong trào xây dựng nông thôn mới. Song song đó, Hội cựu chiến binh xã, Hội người cao tuổi phối hợp các hội, đoàn thể thường xuyên tuyên truyền để người dân trong xã hiểu, dần thay đổi nhận thức về xây dựng nông thôn mới.

Năm 2012, giao thông nông thôn trong xã chủ yếu là đường sỏi đỏ. Cuối năm 2014, khi có chủ trương làm đường do tỉnh cấp xi măng, huyện cấp đá, cát, người dân góp công, mỗi hộ trong ấp 2 đã góp 1,1 triệu đồng, tổng cộng được 191 triệu đồng làm hai tuyến đường bê tông dài 1,5km hoàn thành năm 2015. Riêng ấp 1, năm 2014, mỗi hộ trong ấp đã góp 1,5 triệu đồng, tổng cộng được 224 triệu đồng làm 2 tuyến đường bê tông dài 3,6km hoàn thành vào năm 2015. Hiện ấp 1 chỉ còn 1,5km đường sỏi đỏ, năm 2015, người dân đã góp được 234 triệu đồng, dự kiến đến năm 2016 sẽ thi công tuyến đường còn lại của ấp 1, hoàn thành tiêu chí giao thông.

Chủ tịch UBND xã Lộc Thuận Hoàng Thế Nam cho biết: Lộc Thuận không phải là xã điểm thực hiện chương trình nông thôn mới giai đoạn 2011-2015 nhưng để tạo tiền đề cho giai đoạn 2016-2020, xã đã huy động nguồn lực của toàn hệ thống chính trị và nhân dân với phương châm dễ làm trước, khó làm sau. Đến nay, xã đã hoàn thành 8 tiêu chí. Tỷ lệ lao động có việc làm sau đào tạo đạt 95%; tỷ lệ hộ nghèo trong xã còn 4,4%. Tiêu chí giao thông khó thực hiện nhưng với nhiều cách làm hay, từ năm 2014 đến nay xã đã làm mới 17km đường bê tông, trung bình người dân góp 130 triệu đồng/km. Dự kiến đến năm 2018, toàn xã sẽ làm xong 11km đường còn lại, hoàn thành tiêu chí giao thông.

Làng Hai năm xưa với vị thế chiến lược, là “địa chỉ đỏ” ở Lộc Ninh, cũng vì thế trở thành tâm điểm của những cuộc càn quét và là “túi bom đạn” của giặc. Khu vực Dốc 31, một trong những nơi giao tranh ác liệt trong kháng chiến chống Mỹ được xây dựng Bia chiến thắng và Đài tưởng niệm vào năm 2010. Hằng ngày, ông Nguyễn Văn Thanh tình nguyện trông coi, quét dọn, cắt cỏ quanh khu tưởng niệm, sẵn sàng kể lại ký ức hào hùng của người lính năm xưa cùng những đau thương, mất mát để thế hệ trẻ hôm nay trân trọng và góp sức xây dựng quê hương, đất nước. Suối Ba Ra vẫn chảy, mang theo bao câu chuyện thăng trầm của làng Hai đến tận mai sau.

Tuyết Ly