Xã hội 11:07, 20/11/2015 GMT+7

Kết luận tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh về tình hình thực hiện các chính sách hỗ trợ trong vùng đồng bào DTTS ngày 13-11-2015, ông Trương Văn Tỵ, Vụ trưởng Vụ Dân tộc - Tôn giáo (Ban chỉ đạo Tây Nguyên) đề nghị Bình Phước xử lý nghiêm việc cầm cố, sang nhượng đất trong vùng đồng bào DTTS, ổn định dân di cư tự do; tìm giải pháp quản lý, khắc phục các công trình giếng nước tập trung; bố trí việc làm cho sinh viên cử tuyển sau khi tốt nghiệp...

Khi chính sách đi vào thực tiễn

Từ năm 2011 đến nay, Bình Phước có 14 chương trình, chính sách hỗ trợ vùng đồng bào DTTS đã và đang được triển khai thực hiện, mang lại kết quả tích cực về mọi mặt. 

Chương trình 135 với số vốn được phân bổ 124 tỷ 938 triệu đồng, tỉnh đã hỗ trợ phát triển sản xuất cho hàng ngàn hộ dân, xây dựng hàng chục công trình trường học; nâng cấp, sửa chữa, làm mới 13 công trình nhà văn hóa, 121 công trình đường giao thông nông thôn, giếng nước tập trung, 17 công trình điện... Bên cạnh đó, Bình Phước được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 12 dự án định canh định cư và hiện đã triển khai thực hiện được 8 dự án. Trong đó, 4 dự án cơ bản hoàn thành, góp phần ổn định cuộc sống cho 649 hộ dân, 4 dự án đang thực hiện. Thực hiện Quyết định số 1592/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh đã hỗ trợ đất sản xuất cho 258 hộ; mua sắm nông cụ, dụng cụ sản xuất cho 72 hộ; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 1.739 hộ; chuyển đổi ngành, nghề cho 217 hộ... Ngoài ra, tỉnh cũng đã giải quyết việc làm cho 31.381 lao động DTTS, chiếm 19,4%; cho 2.356 lao động DTTS vay vốn giải quyết việc làm, trung bình mỗi lao động vay 13-17 triệu đồng. Từ năm 2013 đến nay, tỉnh mua và phát 274.778 thẻ bảo hiểm y tế cho người DTTS với tổng kinh phí 157 tỷ 224,15 triệu đồng...

Ngoài những chính sách hỗ trợ của trung ương, từ thực tế địa phương, UBND tỉnh đã ban hành và triển khai thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ cho sinh viên; hỗ trợ thêm cho các hộ đồng bào DTTS thuộc các dự án định canh định cư; hỗ trợ kinh phí học tập (40% mức lương cơ bản/tháng, 10 tháng/năm học) cho sinh viên DTTS con hộ nghèo, cận nghèo không thuộc diện cử tuyển. Bình Phước cũng đã ban hành Chỉ thị số 14/2010/CT-UBND ngày 15-9-2010 về việc tăng cường biện pháp quản lý, ngăn chặn tình trạng bán điều non, cầm cố đất, bán đất trong vùng đồng bào DTTS; xây dựng đề án hợp nhất tổ chức hội đồng già làng và người có uy tín; tiếp công dân, giải quyết đơn thư tố cáo... Theo đó, đến nay, Ban Dân tộc tỉnh không còn đơn thư tồn đọng.

Với những chủ trương, chính sách nói trên, công tác xóa đói giảm nghèo trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Đến nay, 100% xã có đường ôtô đến trung tâm xã, 96% hộ được sử dụng điện, 86% hộ được dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, 100% xã đã xóa mù chữ, phổ cập tiểu học và có trạm y tế. Quốc phòng - an ninh và xây dựng hệ thống chính trị được củng cố, phát huy.

Tuy nhiên, theo đánh giá của một số huyện, thị xã, tỷ lệ hộ đồng bào DTTS nghèo còn cao, nhiều hộ thiếu đất sản xuất; bản sắc văn hóa và một số làng nghề truyền thống của đồng bào DTTS đang bị mai một; tình trạng khiếu nại, tố cáo vẫn còn; cơ sở hạ tầng trong vùng đồng bào còn nhiều khó khăn, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội; nhiều sinh viên cử tuyển ra trường không được bố trí việc làm, nhiều công trình giếng nước tập trung không phát huy hiệu quả...

Giải pháp tháo gỡ khó khăn

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bình Phước đang gặp khó khăn trong thực hiện cấp đất sản xuất theo Quyết định số 755/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, vì quỹ đất cấp cho người dân chủ yếu từ thu hồi đất xâm canh lấn chiếm hoặc từ những dự án chậm triển khai. Với quỹ đất này, địa phương phải thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng với kinh phí chi trả hàng trăm tỷ đồng. Nếu cấp đất không xâm canh thì lại xa nơi ở, hạn chế khả năng canh tác của người dân. 

Về sắp xếp việc làm cho sinh viên cử tuyển, ông Nguyễn Thành Chương, Giám đốc Sở Nội vụ cho biết: “UBND tỉnh luôn quan tâm đến sinh viên cử tuyển nhưng rất nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp không báo cáo, nên cơ quan thường trực của hội đồng cử tuyển không biết để sắp xếp việc làm. Tuy nhiên, từ năm 2013 đến nay, tỉnh đã bố trí việc làm cho 140 sinh viên sau khi tốt nghiệp. Chủ trương của tỉnh là huyện nào cử đi học thì huyện đó bố trí việc làm”.

Trong điều kiện quỹ đất ngày càng khó khăn nhưng số hộ nghèo thiếu đất sản xuất, đất ở ngày càng tăng do tách hộ. Ông Điểu Điều, Phó chủ tịch UBND huyện Bù Gia Mập cho rằng: “Song song với giải quyết đất ở, đất sản xuất, một bộ phận thiếu đất có thể chuyển sang hỗ trợ đào tạo nghề, giải quyết việc làm hoặc mua sắm nông cụ sản xuất. Với những hộ cầm cố, sang nhượng đất phải kiên quyết thu hồi. Với những hộ nghèo, thiếu đất sản xuất nhưng không có khả năng lao động thì không cấp, tránh tình trạng cầm cố, sang nhượng dẫn đến mất đất. Với những hộ có đất sản xuất nhưng vẫn nghèo thì không nên hỗ trợ. Ngoài ra, ông Điều đề nghị UBND tỉnh xem xét có giải pháp tạo điều kiện cho đồng bào DTTS có nhiều cơ hội tiếp cận vốn vay ngân hàng để phát triển sản xuất...”.

 Minh Luận