Xã hội 13:25, 18/10/2015 GMT+7

Những câu chuyện thời kháng chiến

Bà Huỳnh Thị Minh Tuyết (nguyên Đội trưởng Đội biệt động núi Bà Rá) có thể kể vanh vách những cái tên, như chị Nguyễn Thị Liên, chị Trần Thị Hồng Điệp, chị Nguyễn Thị Lại, chị Lương Thị Hồng Điệp, chị Tám Láo... từng là niềm tự hào của dân tộc và gây “bạt vía kinh hồn” với giặc Mỹ. Nhắc đến mỗi người, bà Tuyết không kìm được xúc động bởi tên tuổi của họ gắn liền với những câu chuyện hết sức đau lòng, mà nếu không có sự hy sinh ấy, cuộc kháng chiến ở Phước Long sẽ không thể thành công. Bà Tuyết ngậm ngùi chia sẻ: Có chị vừa sinh con đã phải hành quân. Khi con khóc, vì không muốn làm ảnh hưởng đến mọi người nên đành đứt ruột để con lại bên bờ suối. Có chị là cán bộ hội phụ nữ, sau khi hy sinh xác bị địch đào lên, chặt đầu rồi cắm trên ngọn chông để làm lung lay ý chí của những chị em khác. Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thung lần lượt cho 4 người con ra chiến trường và gia đình có đến 4 liệt sĩ, trong đó 2 người hiện chưa tìm được hài cốt...

 Trước đây, bà Đoàn Thị Mia (công tác ở Tỉnh đoàn Phước Long cũ - phụ trách công tác thanh thiếu niên) làm nhiệm vụ vận động thanh niên lên đường tòng quân, kêu gọi nhân dân tham gia cách mạng, ngày làm rẫy, đêm phòng vệ, vót chông, giã gạo nuôi quân, tiếp lương cho bộ đội. Với bà Mia, những tháng ngày đó mãi mãi không bao giờ quên. Bởi bà chứng kiến nhiều câu chuyện xúc động về những tấm gương hy sinh của phụ nữ ở vùng kháng chiến. Bà kể, với người phụ nữ, chồng, con là núm ruột nhưng nhiều người sẵn sàng cống hiến cho cách mạng. Điển hình như ở Bù Rạt (nay thuộc xã Phước Tân, huyện Phú Riềng) có người chồng được cử làm giao liên cho bà Mia, trên đường làm nhiệm vụ chẳng may cả hai bị phục kích. Anh này bị địch bắn chết còn bà Mia lăn xuống cạnh bờ suối, nép vào khe đá tránh luồng đạn của địch. Ngày gặp lại, vợ người giao liên đã hỏi bà Mia về chồng mình, bà gạt nước mắt nói: “Anh Bảy đã mất nhưng chị còn chúng tôi”. Từ lòng căm thù giặc, người vợ này đã theo cách mạng và tự tay cầm súng bắn rơi máy bay địch.

Ông Nguyễn Minh Phụng, nguyên Phó bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Phước Long cũ cho rằng, trong kháng chiến, điều xúc động nhất là phụ nữ phải làm việc như nam giới. Trên người họ cũng có súng AK, 100 viên đạn, cơm vắt 3 ngày, 5 ống lồ ô và khi cần cũng đào hầm công sự như nam. Chuyện tế nhị của phụ nữ cũng thiệt thòi bởi ngày đó thiếu thốn mọi bề, không phải lúc nào cũng được tiếp tế. Có chị bị địch bắt, tra tấn đến không còn khả năng làm mẹ. Nhưng không vì vậy mà chị em suy giảm ý chí chiến đấu. Ông Phụng nhớ lại: “Trong trận đánh ở Phước Tín, khi tôi (ông Phụng nguyên là Chính trị viên trưởng Đại đội C3, K11, tỉnh Phước Long cũ) ra lệnh rút quân, có chị Hai Xuân (vợ đồng chí  Nguyễn Văn Lẹ, nguyên Bí thư Huyện ủy Phước Long) không chịu. Tôi buộc phải nắm tay kéo đi để tránh thương vong. Trong trận đánh ở Sơn Giang chúng tôi có 5 người thì 1 hy sinh, 1 bị thương. Tôi và chị Bảy Tuyết (bà Huỳnh Thị Minh Tuyết) phải khiêng thương binh xuyên đêm để lên núi cứu chữa”.

Trong câu chuyện kể về thời kháng chiến của mình, bà Trần Thị Tòa, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh luôn nhắc đến sự hy sinh thầm lặng của những người phụ nữ. Họ lặng lẽ làm tốt nhiệm vụ, thiên chức người mẹ trong hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, có người phải xé áo cũ để lót cho con. Có người vừa sinh con, địch đánh vào căn cứ phải gấp rút hành quân băng qua bưng, khi nhìn lại thấy máu loang mặt nước. Thế hệ những người con mà các chị nữ kháng chiến sinh ra trong mưa bom, bão đạn hiện có những người kế tiếp cha mẹ mình như Phùng Hiệp Quốc, Phó bí thư thường trực Huyện ủy Bù Gia Mập (con ông Phùng Văn Chèo, nguyên Huyện đội trưởng huyện Phước Long); Phạm Văn Trinh, Giám đốc Viễn thông Bình Phước (con ông Phạm Văn Khiêm, nguyên Phó bí thư, Chủ tịch UBND huyện Phước Long); Lê Trường Sơn, Phó giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (con bà Nguyễn Thị Tý); Lê Thành Dân, Trưởng phòng Tư pháp TX. Phước Long (con bà Đoàn Thị Mia)...

Gương mẫu trong thời bình

Ông Trần Đức Thủy, nguyên Chủ tịch UBND huyện Phước Long cũ cho biết: “Trong kháng chiến gian khổ, vai trò của phụ nữ rất quan trọng. Có những chị làm công tác dân vận rất khéo, như chị Nguyễn Thị Liên (nguyên Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Phước Long). Trong công tác binh địch vận, các chị Huỳnh Thị Minh Tuyết, Lưu Thị Dậu, Nguyễn Thị  Cò... bằng nhiều cách vận động đã kêu gọi binh sĩ đầu hàng trở về với cách mạng. Sau chiến tranh Phước Long là tỉnh thiếu đói. Lúc đó, Tỉnh ủy yêu cầu mỗi gia đình phải trồng 100 gốc mì, tỉa 1 lon bắp giống trong rẫy của nhà và tự túc lương thực. Nhờ các phong trào của phụ nữ lúc đó mà chỉ ít lâu sau Phước Long không chỉ đủ lương thực ăn mà còn có lúa, mì hỗ trợ tỉnh Sông Bé, điển hình như xã Đắk Ơ. Hòa bình nhiều nữ kháng chiến tiếp tục tham gia công tác trong hệ thống chính trị. Đáng trân trọng hơn là sự nhiệt tình, trách nhiệm của các mẹ, các chị không hề giảm qua thời gian, dù hoàn cảnh mỗi người mỗi khác”. Ông Nguyễn Hoàng Thái, Tỉnh ủy viên, Bí thư Thị ủy Phước Long khẳng định: Ngày nay, các chị nữ kháng chiến đã và đang phát huy phẩm chất cách mạng, là lực lượng nòng cốt trong tổ chức đảng, tổ chức chính trị xã hội ở khu dân cư. Các chị chẳng những gương mẫu mà còn giáo dục, động viên con cháu sống tốt và làm việc hiệu quả. Các chị còn là lực lượng nòng cốt của hội và là hình mẫu sống ở TX. Phước Long để thế hệ phụ nữ sau noi gương và tiếp bước.

Bà Phạm Thị Liễu, Chủ tịch Hội liên hiệp Phụ nữ TX. Phước Long bày tỏ: Với trách nhiệm và nghĩa tình sâu nặng, hội đã và đang làm những việc thiết thực để chăm lo, giúp đỡ, tri ân Mẹ Việt Nam anh hùng, nữ kháng chiến trên địa bàn thị xã, góp phần xoa dịu nỗi đau thương, mất mát của các mẹ, các chị. Chúng tôi mong các mẹ, các chị sống trường thọ cùng quê hương, là điểm tựa quan trọng cho các thế hệ phụ nữ noi theo. Nhiều năm nay, hội đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cho phụ nữ ngày nay tiếp nối truyền thống của các chị nữ kháng chiến trong học tập, lao động, phải sống xứng đáng với sự hy sinh, mất mát của các mẹ, các chị. Nhiệm kỳ 2010-2015, Hội LHPN TX. Phước Long đã xuất sắc hoàn thành nhiệm vụ đề ra; 3 năm liền được Tỉnh hội đánh giá cao, Trung ương Hội tặng bằng khen. Đơn vị 4 năm liền được UBND tỉnh tặng bằng khen, 3 năm liền nhất khối thi đua đoàn thể, năm 2014 được UBND tỉnh tặng cờ thi đua. Đạt được những thành tích ấy có sự đóng góp của các mẹ, các chị.   

P. Dung