2015 GMT+7

Bất cập trong xử lý rác thải y tế (Bài 1)

Thứ 4, 09/09/2015 | 10:19:00

BP - Rác thải y tế là mối nguy hại không chỉ đối với con người mà cho cả môi trường. Ngoài bông băng, kim tiêm, chai nhựa, thủy tinh…, rác thải y tế còn bao gồm các loại bệnh phẩm chứa virus, vi khuẩn ở dạng mầm bệnh. Trong khi cơ chế thu gom và quản lý rác thải y tế còn nhiều bất cập, thiếu sự đầu tư bài bản, lâu dài. Do đó, việc quy hoạch xử lý rác thải y tế theo vùng trên địa bàn tỉnh là yêu cầu bức thiết trong việc bảo vệ môi trường và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Bài 1: Bài toán chưa có lời giải

Tuy đã được đầu tư lò đốt rác y tế và ký hợp đồng thu gom rác thải sinh hoạt với đơn vị chức năng nhưng tình trạng quá tải vẫn diễn ra tại Bệnh viện đa khoa tỉnh. Hố rác chứa các loại chai, lọ thủy tinh ngày càng phình to, trong khi hợp đồng thu gom, xử lý rác thải đã ký nhưng phải ngưng thực hiện vì chưa tìm được kinh phí chi trả.

Lò đốt rác “ngốn” tiền tỷ mỗi năm

Bệnh viện hiện có 29 khoa, phòng với 550 giường bệnh, trong đó 24 khoa, phòng chuyên môn có nguồn thải rác y tế với khối lượng trung bình 130kg/ngày. Hiện các loại rác đều được khoa, phòng, bộ phận phân ra ngay từ khi xả thải. Mỗi ngày, hộ lý thu gom 2 lần vào thời điểm sáng sớm và cuối giờ chiều để bảo đảm vệ sinh trong bệnh viện. Các loại chai, lọ thủy tinh được tập kết trong hố rác. Còn rác thải nguy hại, như bông băng, bệnh phẩm... được xử lý bằng lò đốt rác.

Bà Lê Thị Chiến, Phó khoa Chống nhiễm khuẩn của bệnh viện cho biết: Bệnh viện vừa được UBND tỉnh đầu tư lò đốt rác y tế LT-50, trị giá hơn 2,5 tỷ đồng, đốt bằng công nghệ nhiệt phân. Hệ thống bao gồm cụm lò đốt, cụm xử lý khí thải và cụm xử lý dung dịch tuần hoàn. Mỗi cụm có nhiều hạng mục, thiết bị khác nhau. Công nghệ đốt nhiệt phân tĩnh có hiệu quả phân hủy rất cao nhờ kiểm soát chặt chẽ lượng ôxy cấp cho 2 buồng lò trong quá trình đốt, đồng thời ít phát sinh bụi. Sau khi xử lý, các chỉ tiêu ô nhiễm trong khói thải ra đạt tiêu chuẩn Việt Nam theo QCVN02:2012/BTNMT, được phép xả ra môi trường.

Y sĩ Nguyễn Đăng Điệp bỏ rác thải y tế vào sọt rác có bịch nilon màu vàng - phân loại rác ngay sau khi băng bó vết thương cho bệnh nhân

“Lò đốt rác thải y tế nguy hại được nghiệm thu và đưa vào sử dụng ngày 29-6-2015 có công suất 50kg/giờ. Với lượng rác thải như hiện nay thì mỗi ngày bệnh viện phải đốt 3 lần, với thời gian đốt mỗi ngày từ 5-6 giờ” - ông Trần Quang, nhân viên Phòng Hành chính - Quản trị của bệnh viện cho biết.

Lợi thế từ lò đốt rác là giải quyết dứt điểm được số lượng rác thải nguy hại, không để tồn ứ. Nhưng lò đốt rác này “ngốn” rất nhiều kinh phí. Theo tính toán, để bảo đảm cho lò đốt rác hoạt động bình thường, mỗi ngày bệnh viện phải chi gần 2 triệu đồng mua dầu và hóa chất. Nếu tính cả lương nhân công, phí bảo trì... thì mỗi năm chi phí cho lò đốt hết khoảng 1 tỷ đồng. Về lâu dài, đây là gánh nặng rất lớn đối với bệnh viện!

Ùn ứ Rác

Nằm phía cuối khu đất của bệnh viện là một hố lớn đã ngập miệng rác thải rắn y tế. Các loại chai, lọ thủy tinh thải ra từ hoạt động khám, chữa bệnh trong nhiều năm qua đều được “tống” ra đây. Do thời điểm bệnh viện đi vào hoạt động gặp nhiều khó khăn về vốn đầu tư nên việc đào hố chứa các loại rác thải y tế này là giải pháp tạm thời. Nhưng qua bao nhiêu năm, hố rác này vẫn tồn tại cho đến nay và chưa có hướng giải quyết triệt để. Theo thống kê của bệnh viện, rác phát sinh từ chai, lọ thủy tinh trong hoạt động khám, chữa và điều trị bệnh mỗi tháng khoảng 300kg. Cao điểm, hố rác này chứa khoảng 6 tấn chai, lọ thủy tinh.

Tháng 7 vừa qua, bệnh viện đã ký hợp đồng với Công ty TNHH công nghệ môi trường Bình Phước Xanh (thị trấn Chơn Thành, huyện Chơn Thành) về việc thu gom, xử lý chất thải nguy hại. Theo đó, công ty đã thu gom được 2,3 tấn với tổng kinh phí 314,212 triệu đồng. Nhưng hợp đồng này đã phải dừng lại vì bệnh viện chưa tìm được nguồn chi trả. Theo tính toán của bệnh viện, để thu gom hết hố rác này phải có 900 triệu đồng. Trong khi ngân sách cấp cho bệnh viện chỉ đủ chi trả lương cho cán bộ, công nhân viên - lao động trong bệnh viện và hoạt động khám, chữa bệnh. Thời gian tới, bệnh viện sẽ làm tờ trình xin kinh phí của UBND tỉnh và xin tài trợ từ các công ty cung ứng thuốc liên quan đến chai, lọ thủy tinh để xử lý hố rác này, bà Phạm Thị Hiền, Trưởng phòng Hành chính - Quản trị của bệnh viện cho biết.

Đâu là giải pháp?

Bà Hiền cho biết thêm: Hiện kinh phí cấp cho 1 giường bệnh mới chỉ tính cho tiền hóa chất xử lý dụng cụ, hóa chất để các y, bác sĩ rửa tay... mà không bao gồm tiền mua sắm vật dụng chứa rác, hóa chất xử lý rác. Qua nhiều năm, chi phí phát sinh từ xử lý rác thải mà bệnh viện phải “gánh” là không hề nhỏ.

“Chỉ cần 1kg rác thải nguy hại đặt chung với hàng trăm ký rác thải sinh hoạt thì tất cả số rác này đều trở thành rác nguy hại dẫn đến chi phí xử lý sẽ “đội” lên rất nhiều. Vì vậy, để giảm thiểu tác động này, việc phân loại rác thải được bệnh viện thực hiện triệt để tại nơi phát sinh hoạt động khám chữa, điều trị bệnh” - bà Lê Thị Chiến nói.

Bác sĩ Nguyễn Thành Trương, Giám đốc bệnh viện cho biết: Mặc dù bệnh viện đã được tỉnh quan tâm, tạo điều kiện hỗ trợ nhiều trong việc xử lý rác thải y tế nhưng muốn giải quyết triệt để vẫn còn rất nhiều khó khăn. Bởi nguồn kinh phí cho xử lý rác hạn hẹp. Bệnh viện cũng đã nhiều lần được trang bị lò đốt rác y tế và qua thực tế cho thấy, chỉ sau một thời gian sử dụng lò đốt xuống cấp làm ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Trong khi bệnh viện lại nằm trong khu dân cư và khoảng cách từ lò đốt đến khu điều trị bệnh không xa. Về lâu dài, bệnh viện sẽ kiến nghị Sở Y tế tham mưu UBND tỉnh giao Xí nghiệp Công trình công cộng thị xã Đồng Xoài xây dựng đề án thu gom và xử lý rác thải y tế nguy hại và không nguy hại để bảo vệ môi trường bệnh viện và khu vực dân cư lân cận.

L.Phương - H.Châu