Xã hội 06:02, 06/08/2015 GMT+7

NHỮNG THÔNG TIN TỪ NHÂN CHỨNG SỐNG

Trên cơ sở thông tin từ các nhân chứng và thư của ông Vũ Đình Luật, đoàn cựu chiến binh (CCB) tình nguyện huyện Bù Đăng (thư được Ban Chấp hành Hội CCB huyện Bù Đăng xác nhận thông tin), gửi Tỉnh ủy Bình Phước. Nội dung thư nêu rõ: Đề nghị tỉnh sớm có kế hoạch quy tập 134 hài cốt liệt sĩ là bộ đội Trung đoàn 88 đã hy sinh trong trận đánh Đồn Phước Quả, được chôn cất tại khu vực nghĩa địa gần sân bay Phước Bình. Ngày 1-12-2014, Thường trực Tỉnh ủy đã có Công văn số 2419-CV/TU, gửi Bộ chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội với yêu cầu sớm xem xét, xác định, quy tập các liệt sĩ theo quy định; báo cáo kết quả đến Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh.

Căn cứ thông tin trận đánh đêm 27-10-1967 của Trung đoàn 88, Sư đoàn 5 tấn công Đồn Phước Quả (Chi khu Phước Bình - Phước Long), thông tin do ông Vũ Đình Luật, đoàn CCB tình nguyện huyện Bù Đăng báo cáo và từ ông Hồ Dũng (ngụ xã Long Giang, thị xã Phước Long) là nhân chứng và nguyên là nhân viên bình định nông thôn của chế độ cũ, người trực tiếp chứng kiến sự kiện quân giải phóng tấn công Đồn Phước Quả thì địch gom xác bộ đội hy sinh về chôn tại khu vực nghĩa địa gần sân bay Phước Bình khoảng 134 liệt sĩ. Căn cứ kết quả khảo sát mộ liệt sĩ ngày 21-11-2014, tại khu vực sân bay Phước Bình do Đội K72 báo cáo và để có thêm thông tin chính xác, Phòng Chính trị Bộ CHQS tỉnh lập kế hoạch phối hợp, tổ chức khảo sát mộ liệt sĩ tại khu vực sân bay Phước Bình. Bộ CHQS tỉnh đã thành lập đoàn khảo sát gồm 11 người, do Đại tá Nguyễn Trọng Ánh, Phó chính ủy, Bộ CHQS tỉnh làm trưởng đoàn. Ngày 4-12-2014, Đại tá Nguyễn Phi Hùng, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh đã ký phê duyệt Kế hoạch số 845/KH- PCT “Kế hoạch Tổ chức khảo sát mộ liệt sĩ tại khu vực sân bay Phước Bình, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước”.

Chỉ sau 3 ngày nhận được công văn từ Tỉnh ủy, Bộ CHQS tỉnh đã khẩn trương đề ra các kế hoạch đáp ứng nhiệm vụ. Đây là việc làm mang tính cấp bách, thể hiện trách nhiệm đối với lịch sử và những người đã khuất...

HỘI NGHỊ ĐÁNH GIÁ KẾT LUẬN THÔNG TIN MỘ LIỆT SĨ

Qua hơn 6 tháng khảo sát từ ngày 9-12-2014 đến 23-6-2015, tại Ban CHQS thị xã Phước Long, Bộ CHQS tỉnh tổ chức hội nghị đánh giá kết luận thông tin mộ liệt sĩ tại khu vực sân bay Phước Bình. Tham dự hội nghị còn có Đại tá Vũ Văn Chản, Trưởng phòng Chính sách Quân khu 7; Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Võ Văn Mảng; Phó chủ tịch UBND thị xã Phước Long Đinh Ngọc Ngạn; lãnh đạo đại diện chỉ huy Trung đoàn 88, đại diện các đơn vị liên quan và 2 nhân chứng là ông Hồ Dũng và ông Nguyễn Văn Lượng, đều trú thị xã Phước Long.

Qua báo cáo kết quả tiếp nhận, khảo sát, xử lý thông tin ban đầu, Bộ CHQS tỉnh đã tóm tắt: Khu mộ liệt sĩ tập thể thuộc Trung đoàn 88 hy sinh trong trận chiến đấu tại Phước Quả đêm 26 rạng sáng 27-10-1967 do Mỹ - ngụy gom xác về, dùng xe ủi đường hào có kích thước rộng 3m, sâu 3m, dài 20m, chôn lấp tại khu vực sân bay Phước Bình (gần khu nghĩa địa của dân). Theo tài liệu của Mỹ số liệt sĩ hy sinh là 134 người. Theo nhân chứng Hồ Dũng và Nguyễn Văn Lượng thì khoảng 70-80 liệt sĩ hy sinh. Theo tài liệu lưu trữ tại Sư đoàn 302 cung cấp thì số liệt sĩ hy sinh tại Phước Quả - Phước Long, giai đoạn từ 1966-1968 là 90 người. Số còn lại là 35 liệt sĩ hy sinh năm 1966, 1967, 1968 vào các trận đánh khác và hy sinh trong các trường hợp: tham gia chiến đấu, bị tập kích và sốt rét ở Phước Quả, Phước Long. CCB Đỗ Duy San (Thanh Hóa), người bị bắt làm tù binh, nguyên là Tổ trưởng Tổ bộc phá ống, thuộc đơn vị C5, D2, E88, F5, trực tiếp tham gia trận đánh này cho biết: “Trận đánh này ta bị lộ nên bộ đội ta hy sinh nhiều”. Như vậy, trận chiến đấu đêm 26 rạng sáng 27-10-1967 là có thật, bộ đội ta hy sinh là có, tuy nhiên số lượng không như nhân chứng cung cấp...

Tại hội nghị, nhiều ý kiến phát biểu quá trình thi công khu hành chính, nhà thầu đã phát hiện và báo cáo chính quyền địa phương quy tập về nghĩa trang nhân dân 50 hài cốt gần khu vực xác định (trong đó có 1 hài cốt có di vật là đôi dép cao su và đầu đạn nằm trong hài cốt, nghi là liệt sĩ). Riêng Đội K72 đã tìm 1 hài cốt được xác định là 1 chiến sĩ đặc công. Theo đại diện Ban dự án công trình xây dựng trung tâm hành chính mới thị xã Phước Long thì khu nghĩa địa của dân lẫn hài cốt bộ đội, khẳng định địch ủi rộng và sâu, phía trên là khu mộ nhân dân, còn bộ đội bị chôn sâu ở dưới; trong quá trình thi công, móc sâu còn một số di vật như mảnh vải, nút áo, mảnh bi đông, hiện khu vực trên đã được khoanh vùng. Từ kết quả này xác định phạm vi khu nghĩa địa của dân là tương đối chính xác, từ đó xác định khu vực chôn mộ liệt sĩ tập thể khoảng 1,5 ha. Hiện nay, khu vực này đang san lấp để xây dựng khu trung tâm hành chính thị xã Phước Long, xung quanh khu vực này nhiều chỗ nhà thầu xây dựng đã đào sâu khoảng 2m để đặt cống thoát nước.

Chiều 26-6-2015, các đại biểu dự hội nghị đã đến kiểm tra thực địa tại khu vực sân bay Phước Bình, Đại tá Nguyễn Trọng Ánh và Đại tá Vũ Văn Chản cùng các thành viên dự hội nghị, thống nhất vị trí có hài cốt liệt sĩ. “Bộ CHQS tỉnh sẽ lên kế hoạch báo cáo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, thông báo nhà thầu tính toán thiệt hại để tiến hành khai quật...” - Đại tá Nguyễn Trọng Ánh cho biết.

Duy Hiến