Xã hội 07:25, 27/06/2015 GMT+7

BP - “Ám sát ác ôn, treo cờ Tổ quốc, rải truyền đơn, ném lựu đạn, phá rối, đốt các kho tàng trữ lương thực, vũ khí của địch… là nhiệm vụ chính của tôi” - cựu chiến binh Nguyễn Quang Đông ở ấp Phố Lố, xã An Phú (Hớn Quản) nói về nhiệm vụ chiến sĩ cảm tử quân của mình. Từng trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, ông tham gia nhiều trận đánh với những nhiệm vụ nguy hiểm mà chính ông không biết qua mỗi trận đánh liệu mình có còn cơ hội sống để nhận nhiệm vụ tiếp theo hay không.

Chúng tôi tìm đến nhà cựu chiến binh Nguyễn Quang Đông, một trong số ít người đã trải qua 2 cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc còn sống. Dù đã tuổi 85 nhưng cụ vẫn rất minh mẫn kể cho chúng tôi nghe về cuộc đời chiến đấu của một cảm tử quân.

CHO TỔ QUỐC QUYẾT SINH

Cụ Đông sinh năm 1930 tại xã Hải Thanh (Hải Hậu, Nam Định). 15 tuổi, cụ vào Sài Gòn làm thợ đóng giày. Tháng 1-1947, cụ tham gia Ban ấn loát dân quân ở nội thành và đến giữa năm, công đoàn thợ giày giới thiệu cụ vào hoạt động trong Ban công tác đô thành Sài Gòn - Chợ Lớn với nhiệm vụ ám sát ác ôn, rải truyền đơn, treo cờ Tổ quốc, đốt nhà kho, phá bãi hàng... với bí danh Thanh Sơn. Cùng hoạt động với cụ đa phần là những nam nữ mới lớn được giác ngộ lý tưởng cách mạng. Nhiệm vụ được giao hết sức nguy hiểm nên mỗi khi ra trận các chiến sĩ cảm tử quân đều thực hiện nghi thức truy điệu sống với lời thề “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.

Cụ Đông cho biết: “Nghề đóng giày giúp tôi thuận lợi trong hoạt động cách mạng. Tôi chọn địa điểm để đóng giày gần những nơi địch đóng quân để thăm dò tình hình địch. Nhiệm vụ tôi tham gia đầu tiên là rải truyền đơn ở đường 20, treo cờ thành Ô Ma 2 lần, nay thuộc quận 10. Lúc này Pháp rất sợ Việt Minh. Vì cứ sau một đêm lại thấy truyền đơn rải khắp đường và cờ đỏ sao vàng, cờ búa liềm treo khắp nơi. Người dân thấy lá cờ Đảng là thấy hồn Tổ quốc. Việc treo cờ nhằm khơi dậy lòng yêu nước và đã làm kẻ địch hoang mang”.

Cụ Đông nhớ lại, tháng 12-1949, cụ được phân công về đội quyết tử 950 do đồng chí Xuân Thanh làm tiểu đoàn trưởng, đồng chí Ngọc Lộc làm chính trị viên tiểu đoàn. Đến tháng 3-1950 thì bị bắt trong khi thực hiện nhiệm vụ ở khu vực quận 4 và bị giam cầm, tra tấn ở nhiều nhà lao. Theo cụ Đông, việc cụ bị bắt là do có kẻ phản bội chỉ điểm. Sau 3 năm bị tù đày, tra khảo nhưng địch không kết tội được cụ nên phải phóng thích. Ra tù, cụ về Phú An, Bến Cát là cơ sở của đại đội 3018 và được chuyển qua bộ phận công binh. Cuối năm 1953, cụ được chuyển về tiểu đoàn chủ lực D 303 làm nhiệm vụ trinh sát và liên lạc tại vùng Thủ Biên.

CUỘC ĐỜI ĐẸP NHẤT LÀ TRÊN TRẬN TUYẾN ĐÁNH QUÂN THÙ

Lần theo dòng ký ức, cụ Đông kể về những trận đánh khi cụ đã là người của tiểu đoàn chủ lực D 303, trong đó có trận công đồn Chơn Thành. Dù đã qua hơn nửa thế kỷ nhưng cụ vẫn nhớ từng người bạn cùng đánh trận với mình.

“Năm 1953, tôi tham gia trận đánh xe lửa tại Chơn Thành cùng đồng chí Hoàng Văn Thám (du kích). Tôi vác quả mìn 10kg, đồng chí Thám mang xà beng cùng một số du kích khác cảnh giới để chúng tôi đào chôn dây điện và mìn ở đường ray xe lửa. Đến 8 giờ sáng, xe lửa chạy từ Lộc Ninh đi Sài Gòn, chúng tôi châm ngòi cho mìn nổ. Khi mìn nổ, bọn giặc rất hoảng loạn, chúng bắn như vãi đạn, nhưng chúng tôi đã rút về an toàn. Tháng 7-1954, tôi tập kết ra Bắc, đến tháng 8-1958 chuyển ngành về làm công nhân mỏ Cromit Cổ Định, Thanh Hóa và làm Tiểu đoàn phó huấn luyện dân quân tự vệ. Năm 2000, tôi đưa gia đình vào ấp Phố Lố, xã An Phú sinh sống. Tôi được lãnh đạo xã và đồng đội quan tâm hỗ trợ nhiều mặt. Căn nhà vợ chồng tôi đang ở là ngôi nhà “Nghĩa tình Điện Biên” mà các cấp, ngành của tỉnh trao tặng” - cụ Đông cho hay.

Cụ Đông có 5 người con, đều đang sống tại Bình Phước. Những dịp gia đình sum họp, cụ thường kể cho con cháu nghe về một thời cả nước cùng ra trận, cả dân tộc quyết tử vì Tổ quốc... để giáo dục truyền thống cho con cháu.

Ngọc Bích