Xã hội 13:37, 23/05/2015 GMT+7

Qua quá trình thực hiện BHYT toàn dân trên địa bàn tỉnh cho thấy, mặc dù đã được Nhà nước nâng mức hỗ trợ từ 50% lên 70% mức đóng BHYT cho người thuộc hộ cận nghèo từ 1-1-2012 (theo Quyết định số 797/QĐ-BHXH của Thủ tướng Chính phủ) nhưng tỷ lệ hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh tham gia BHYT còn quá ít. Tính đến cuối năm 2012, tỷ lệ hộ cận nghèo có thẻ BHYT chỉ đạt 1%. Nguyên nhân chủ yếu là do các hộ còn quá khó khăn về kinh tế. Theo chuẩn cận nghèo áp dụng cho giai đoạn 2011-2015, người thuộc hộ cận nghèo ở nông thôn có thu nhập bình quân hàng tháng từ 401-520 ngàn đồng và hộ cận nghèo ở thành thị có mức thu nhập bình quân từ 501-650 ngàn đồng. Khoảng cách thu nhập giữa người nghèo và cận nghèo không chênh lệch là mấy, trong khi nếu là đối tượng nghèo thì được Nhà nước hỗ trợ 100% chi phí mua BHYT, còn đối với người cận nghèo bằng 4,5% mức lương tối thiểu chung. Tính ra, trừ 70% phí hỗ trợ, mỗi người phải đóng thêm 170 ngàn đồng mới có thẻ BHYT. Đối với một hộ cận nghèo có từ 3 đến 4 nhân khẩu phải tốn 500-700 ngàn đồng. Số tiền này quá sức so với thu nhập của các hộ. Ở hầu hết các xã trong tỉnh, nhiều hộ không mua nổi BHYT cho tất cả thành viên trong gia đình, chỉ khi người trong gia đình bị ốm đau, bệnh tật mới cuống cuồng mua thẻ BHYT.

Ngày 8-5-2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 705/QĐ-TTg về việc nâng mức hỗ trợ 100% mức đóng BHYT cho một số nhóm đối tượng thuộc hộ cận nghèo như: người thuộc hộ cận nghèo mới thoát nghèo, thời gian 5 năm sau khi thoát nghèo (trường hợp người thuộc hộ cận nghèo đã thoát nghèo trước 1-1-2013 nhưng thời gian thoát nghèo tính đến 1-1-2013 chưa đủ 5 năm, thời gian còn lại được ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% mức đóng BHYT); người thuộc hộ cận nghèo đang sinh sống tại vùng thuộc huyện nghèo theo quy định của Chính phủ. Nhờ vậy, đến cuối năm 2013, số người cận nghèo toàn tỉnh có thẻ BHYT là 2.663 người, tăng gần 4 lần so với năm 2012. Tuy nhiên, con số này vẫn còn khá khiêm tốn, chỉ chiếm 7% so với số người cận nghèo.

Trước thực trạng trên, năm 2014 cùng với việc phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể có liên quan đẩy mạnh công tác tuyên truyền, ngành BHXH tỉnh đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo các địa phương tổ chức vận động các nhà hảo tâm ủng hộ hoặc trích từ các nguồn lực tiết kiệm hiện có của cơ sở để hỗ trợ phần kinh phí còn lại (30%) để mua thẻ BHYT cho người cận nghèo. Với sự vào cuộc tích cực, một số huyện, thị đã thực hiện tốt công tác vận động và hỗ trợ mua thẻ BHYT cho người cận nghèo đạt 100% như Đồng Phú, Đồng Xoài, Bù Đăng. Vì vậy đã góp phần nâng cao số người cận nghèo có thẻ BHYT trên địa bàn tỉnh (từ 7% vào năm 2013 lên 46,8% vào năm 2014). Việc hỗ trợ trên đã giúp người cận nghèo được hưởng công bằng trong khám chữa bệnh với những thuận lợi cơ bản khi tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế có chất lượng, giảm gánh nặng về tài chính khi chẳng may họ bị ốm đau, bệnh tật, giúp họ yên tâm trong việc khám chữa bệnh, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, so với bình quân chung của cả nước thì ở tỉnh số người cận nghèo tham gia BHYT còn thấp (năm 2014 cả nước có 62,7% người cận nghèo có thẻ BHYT). Một số huyện có tỷ lệ người cận nghèo tham gia BHYT đạt thấp như Bù Đốp 8%, Bù Gia Mập 25%, Hớn Quản 46%. Việc đối tượng cận nghèo không tham gia BHYT đang gây khó khăn không chỉ cho họ mà còn ảnh hưởng tới việc xóa đói giảm nghèo bền vững và ảnh hưởng đến việc đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn. Mặt khác, số hộ cận nghèo tham gia BHYT thấp cũng đồng nghĩa với việc chính sách của Nhà nước chưa đến được với người dân.

Bước sang năm 2015, nghị quyết HĐND tỉnh đề ra là độ bao phủ BHYT toàn dân trên địa bàn tỉnh phải đạt 70%. Muốn hoàn thành chỉ tiêu trên, một trong những biện pháp là phải phấn đấu 100% người cận nghèo tham gia BHYT. Để giải bài toán trên, thiết nghĩ, cùng với sự nỗ lực của ngành BHXH, các cấp chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể cần làm tốt công tác tuyên truyền, giúp người cận nghèo hiểu rõ quyền lợi mà họ được thụ hưởng mà tự giác tham gia. Bên cạnh đó, các huyện , thị có tỷ lệ tham gia BHYT còn thấp cần tích cực vận động các nhà hảo tâm ủng hộ hoặc huy động các nguồn lực tiết kiệm từ ngân sách để hỗ trợ 30% mức đóng BHYT còn lại cho hộ cận nghèo. Có như vậy chính sách BHYT của Đảng và Nhà nước mới đi vào cuộc sống, quyền lợi của người cận nghèo mới được đảm bảo, qua đó góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh và tiến tới BHYT toàn dân vào năm 2020.  

 Thúy Ái