2015 GMT+7

Đề án trồng cây lâm nghiệp phân tán vì sao đạt thấp?

Thứ 4, 20/05/2015 | 11:15:00

BP - Đề án trồng cây lâm nghiệp phân tán ở Bình Phước được thực hiện từ năm 2008-2020. Thế nhưng, sau 5 năm chương trình chỉ trồng được 5,13% số cây theo kế hoạch của giai đoạn 1 (2008-2013). Phóng viên Báo Bình Phước phỏng vấn ông Vũ Đình Trúc, Phó chi cục Kiểm lâm - đơn vị được giao trực tiếp triển khai - về những nguyên nhân đạt thấp và kế hoạch thực hiện đề án trong thời gian tới.

Báo cáo của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN&PTNT) cho thấy, kết quả thực hiện đề án trồng cây lâm nghiệp phân tán trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2008-2013 đạt 5,13% chỉ tiêu đặt ra. Xin ông cho biết, vì sao sau 5 năm thực hiện, đề án, đạt mức thấp như vậy?

Ông Vũ Đình Trúc: Chi cục Kiểm lâm và các đơn vị liên quan đã tổ chức tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đề án thông qua các trưởng thôn, ấp, khu phố và thông báo trên hệ thống loa phát thanh của xã. Tuy nhiên chỉ có một bộ phận người dân trên địa bàn tỉnh có nhu cầu trồng cây lâm nghiệp phân tán.

Cụ thể, 2008 là năm đầu thực hiện đề án, cũng chỉ trồng được 256.030 cây, đạt 6,4% so với chỉ tiêu của đề án. Năm 2009 trồng nhiều nhất, được 517.768 cây, trong đó cây keo lai - cây gỗ nhỏ là 187.900 cây, đạt 12,9% so với chỉ tiêu.

Năm 2010, có 277 tổ chức, 934 hộ gia đình trên địa bàn 352 thôn, ấp, khu phố thuộc 88 xã, phường, thị trấn của 10 huyện, thị xã đăng ký nhận cây, nhưng chỉ trồng được 324.210 cây các loại. Tổng cộng cả giai đoạn 1 trồng được 1.233.920 cây.

Từ năm 2011, đề án triển khai trồng cây lâm nghiệp trong trụ sở, ven đường (ảnh lớn).

Ông Nguyễn Hoàng Phong, cán bộ Trung tâm Giống nông - lâm nghiệp kiểm tra cây gáo vàng sẽ được đề án triển khai trồng từ năm 2016 (ảnh nhỏ)

Qua kiểm tra thực tế, Chi cục Kiểm lâm nhận thấy người dân nhận cây lâm nghiệp phân tán chủ yếu để trồng hàng ranh (bảo vệ cây trồng chính như cao su, tiêu, điều hoặc cây nông nghiệp ngắn ngày), bờ mương hoặc những khu vực ngập nước, dốc mà không trồng các loại cây khác được. Điều này chứng tỏ người dân vẫn coi nhẹ cây lâm nghiệp. Vì đất đai ở Bình Phước màu mỡ, phù hợp để trồng các loại cây như cao su, tiêu, điều hoặc cây nông nghiệp ngắn ngày cho giá trị kinh tế cao và thu hồi vốn nhanh.

Đề án “trồng cây phân tán”, nên đất trống để trồng phải có diện tích dưới 0,5 ha. Vì vậy, một số trường hợp hộ gia đình hoặc tổ chức đăng ký trồng tập trung với diện tích và số lượng cây lớn nhưng Chi cục Kiểm lâm không thể cấp cây vì không đúng quy định. Ngoài ra, có một số diện tích đất chưa có chủ quản lý cụ thể, rõ ràng cũng không được cấp cây để trồng. Đây là nguyên nhân dẫn đến số lượng cây trồng phân tán hàng năm thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu của đề án.

Trong những năm đầu triển khai, đề án chọn một số loài cây như keo lai, tre điền trúc và dó bầu; quy cách cây nhỏ, giá thành thấp nên số lượng cây trồng được nhiều, nhưng khi trồng thì tỷ lệ cây sống rất thấp. Từ năm 2011 trở về sau, Chi cục Kiểm lâm đã chọn một số loài cây có khả năng thích nghi cao như sao, dầu, xà cừ và quy cách lớn (chiều cao 2m; đường kính gốc 2cm) nhằm đảm bảo tỷ lệ sống cao và theo đúng quy định của đề án để cấp cho các tổ chức trồng cây ven đường, trồng trong khuôn viên trụ sở tạo cảnh quan, bóng mát... nên giá thành cây cao, số lượng cây ít đi.

Khi xây dựng đề án, ngành nông nghiệp đã tính đến những yếu tố nào để đặt ra mục tiêu trong giai đoạn 1, thưa ông?

Ông Vũ Đình Trúc: Sở NN&PTNT đã tính đến tình hình thực tế ở địa phương thông qua việc đánh giá tiềm năng đất đai ở Bình Phước. Cụ thể: Theo quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 và kết quả rà soát quy hoạch 3 loại rừng giai đoạn 2007-2010, Bình Phước có 162.275 ha đất được tách ra khỏi đất lâm nghiệp. Đây là tiềm năng đất đai để trồng cây lâm nghiệp phân tán. Theo Nghị quyết số 05/2007/NQ-CP ngày 25-1-2007 của Chính phủ về việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2006-2010) tỉnh Bình Phước thì quỹ đất có thể trồng cây lâm nghiệp phân tán là 58.739 ha, trong đó đất nông nghiệp 40.806 ha, đất phi nông nghiệp 17.681 ha, đất chưa sử dụng 252 ha.

Căn cứ vào tiềm năng đất đai, với cơ cấu cây trồng theo đề án là 60% diện tích cây gỗ lớn có mật độ 1.000 cây/ha (tương đương với 58.739 ha x 60% x 1.000 cây = 35.243.400 cây) và 40% diện tích cây gỗ nhỏ có mật độ 2.000 cây/ha (tương đương 58.739 ha x 40% x 2.000 cây = 46.991.200 cây). Vì vậy, đề án đã đề ra chỉ tiêu trồng 52 triệu cây (tương đương 63,32% tiềm năng đất đai) để phù hợp với chỉ tiêu của Bộ NN-PTNT giao cho Bình Phước (tương đương mỗi năm 4 triệu cây).

Ông có thể cho biết ngành đã tổ chức thực hiện đề án như thế nào?

Ông Vũ Đình Trúc: Để thực hiện đề án, hàng năm Chi cục Kiểm lâm đã triển khai những nội dung sau: Xây dựng và tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện đề án cho từng năm. Chỉ đạo, hướng dẫn hạt kiểm lâm các huyện, thị xã triển khai kế hoạch thực hiện. Tổ chức tập huấn và tuyên truyền, phổ biến chính sách về hỗ trợ cây giống lâm nghiệp để trồng phân tán trong nhân dân. Tổ chức cho các đơn vị, hộ gia đình có nhu cầu đăng ký cây giống trên cơ sở đó kiểm tra hiện trường trồng cây của các tổ chức, hộ gia đình đã đăng ký nhận cây giống.

Ông Đoàn Quang Thức, cán bộ Trung tâm Giống nông - lâm nghiệp thăm vườn ươm cây gáo vàng đang được đưa vào danh sách trồng cây phân tán năm 2016 dành cho các vùng bán ngập, ngập

Xây dựng đề cương và dự toán chi phí thực hiện đề án hàng năm; tổ chức đấu thầu mua bán cây giống lâm nghiệp theo đúng quy định. Phân bổ cây giống; tổ chức giao, nhận cây giống; thực hiện việc kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các tổ chức, hộ gia đình trồng cây sau khi nhận cây giống. Kiểm tra tỷ lệ sống của cây trồng; tổng hợp và tham mưu Sở NN-PTNT báo cáo kết quả hàng năm về UBND tỉnh và Bộ NN-PTNT.

Xin ông cho biết kinh phí thực hiện đề án giai đoạn 1 và ngành có gặp vướng mắc, khó khăn gì?

Ông Vũ Đình Trúc: Theo đề án, vốn thực hiện hàng năm căn cứ vào hỗ trợ của trung ương, phần còn lại sẽ cân đối ngân sách địa phương nhằm đảm bảo ít nhất 60% số lượng cây giống theo mục tiêu. Tuy nhiên, từ khi thực hiện đề án đến nay, kinh phí đều cân đối từ ngân sách địa phương. Kinh phí thực hiện đề án mỗi năm một ít đi do tình hình kinh tế khó khăn, UBND tỉnh phải cắt giảm chi ngân sách.

Từ năm 2014 trở về sau, việc sản xuất, gieo ươm cây giống phục vụ đề án được UBND tỉnh giao Trung tâm Giống nông - lâm nghiệp thực hiện. Vì vậy, kinh phí thực hiện đề án của Chi cục Kiểm lâm chỉ còn lại chi phí quản lý, khoảng 100 triệu đồng/năm.

Việc trồng cây lâm nghiệp phân tán trong giai đoạn 2, cụ thể là năm 2015 chỉ tiêu đặt ra là 13.000 cây, ngành có chọn đơn vị cụ thể nào để triển khai?

Ông Vũ Đình Trúc: Theo Kế hoạch số 95/KH-UBND ngày 22-4-2015 của UBND tỉnh về thực hiện đề án năm 2015 thì có 13.000 cây giống với quy cách cây cao 3m, đường kính gốc 3cm; gồm dầu 6.500 cây, sao 3.000, xà cừ 1.000, giá tỵ 800, gõ đỏ 1.700. Số cây giống này sẽ được Trung tâm Giống nông - lâm nghiệp cung cấp, theo chủ trương của UBND tỉnh.

Hiện Chi cục Kiểm lâm triển khai đến tất cả các tổ chức, hộ gia đình trên địa bàn tỉnh có nhu cầu về cây giống để đăng ký. Việc phân bổ cây giống sẽ do UBND tỉnh quyết định theo hướng ưu tiên các cơ quan, đơn vị nhận cây giống trồng tạo cảnh quan tại trụ sở.

Xin cảm ơn ông!

Ngọc Bích (thực hiện)