2015 GMT+7

Bảo hiểm y tế - “phao cứu sinh” của người nghèo

Thứ 7, 16/05/2015 | 10:18:00

BP - Đảng và Nhà nước đã khẳng định chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) là chính sách xã hội quan trọng, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội và phát triển kinh tế - xã hội, hướng tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và truyền thống “tương thân tương ái”, “lá lành đùm lá rách” đạo nghĩa của dân tộc ta. Chính sách BHYT ngày càng gần hơn với người dân, nhất là với những người có thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo, người mắc bệnh nặng, bệnh mãn tính.

Bệnh nhân nhận thuốc chữa bệnh bằng thẻ BHYT tại Bệnh viện đa khoa Đồng Phú - Ảnh: B.L

BHYT đem lại lợi ích thiết thực

Có lẽ chỉ khi gặp trực tiếp những người bệnh, những gia đình có người thân đau ốm thì chúng ta mới hiểu hết giá trị thẻ BHYT. Và khi ấy, thẻ BHYT thực sự là “phao cứu sinh” đối với bệnh nhân nghèo.

Tiếp chúng tôi tại căn nhà xây tạm đã xuống cấp, ông N.V.N (SN1954) ở phường Tân Thiện, thị xã Đồng Xoài cho biết: Mặc dù kinh tế gia đình không mấy dư giả, ông làm nghề thợ xây, vợ buôn bán ngoài chợ, hai đứa con đi cạo mủ cao su thuê; nhưng hàng năm ông vẫn dành riêng cho gia đình một khoản tiền để mua BHYT cho 4 thành viên trong gia đình. Vừa qua, cảm thấy “khó ở” trong người, ông đi khám bệnh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh, bác sĩ chẩn đoán ông bị suy thận giai đoạn cuối. Theo chỉ định của bác sĩ, ông phải đến bệnh viện để chạy thận nhân tạo 12 lần/tháng, với mỗi tháng chi phí điều trị khoảng 10 triệu đồng, nhưng ông chỉ chi trả khoảng 2 triệu đồng vì có thẻ BHYT. Ông chia sẻ: “Cũng nhờ trước đó đã tham gia BHYT nên khi bị bệnh, tôi đã giảm được gánh nặng tài chính cho gia đình, vợ con tôi đỡ phải lo nhiều”.

Bà N.T.N (SN1968) ở xã Tân Khai, huyện Hớn Quản là công nhân cạo mủ thuộc Công ty TNHH MTV cao su Bình Long. Trong một lần khám bệnh định kỳ do công ty tổ chức, bà N phát hiện mình bị ung thư tử cung giai đoạn hai, hàng năm bà phải đến Bệnh viện Ung Bướu (TP. Hồ Chí Minh) để điều trị với số tiền lên đến hàng trăm triệu đồng, nhưng nhờ có thẻ BHYT nên bà chỉ bỏ ra mấy chục triệu đồng. Bà cho biết: “Nếu không có thẻ BHYT thì tôi không biết lấy tiền đâu để điều trị bệnh”.

Bác sĩ bệnh viện đa khoa Chơn Thành thăm khám cho bệnh nhân - Ảnh: H.C

Đó chỉ là 2 trường hợp điển hình trong rất nhiều trường hợp có thẻ BHYT khi điều trị bệnh được cơ quan BHXH thanh toán số tiền vài trăm triệu đồng, giúp gia đình họ vượt qua những khó khăn về tài chính khi chẳng may bị đau ốm, bệnh tật. Theo báo cáo của BHXH tỉnh, số lượt người có thẻ BHYT đi khám bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh hàng năm đều tăng, năm sau luôn cao hơn năm trước. Riêng quý 1/2015 đã có 47.053 lượt người khám chữa bệnh bằng thẻ BHYT với tổng số tiền cơ quan BHXH chi trả là 187.628 triệu đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước (chưa tính số người đi khám chữa bệnh đa tuyến ngoại tỉnh).

Giá như có thẻ BHYT?

Có những người lúc khỏe mạnh không bao giờ nghĩ đến việc tham gia BHYT, nhưng khi bị bệnh tật phải điều trị với số tiền lớn thì mới biết giá trị của thẻ BHYT. Chính vì không có thẻ BHYT nên nhiều gia đình rơi vào “bẫy” nghèo đói khi chẳng may bị bệnh tật và nhiều người nuối tiếc “giá như có thẻ BHYT?”.

Bà T.T.X (SN1962) ở xã Tiến Thành, thị xã Đồng Xoài chỉ vì có suy nghĩ “Nếu có bệnh thì chỉ bỏ ra mấy chục ngàn đồng mua thuốc uống là khỏi, việc gì phải bỏ ra hơn 600 ngàn đồng/năm mua thẻ BHYT cho phí” nên bà X không mua thẻ BHYT. Năm vừa rồi, chẳng may bà bị bệnh tim phải mổ gấp, gia đình phải trả số tiền rất lớn để điều trị bệnh cho bà. Chỉ tính riêng chi phí cho ca phẫu thuật tim đã tốn gần 100 triệu đồng, chưa kể tiền thuốc và chi phí ăn ở, đi lại. “Giờ nghĩ lại thấy tiếc, mỗi năm cứ mua BHYT vài trăm ngàn coi như mua sức khỏe. Như tôi bây giờ lại khốn khổ vì tiền viện phí. Gần 1 năm nay, tôi chạy vạy khắp nơi, nợ nần chồng chất, không biết đến khi nào tôi mới làm ra số tiền lớn như vậy để trả nợ” - bà X cho biết.

Một trường hợp khác, anh V.V.H (SN1972) ở phường Tân Thiện, thị xã Đồng Xoài phải mổ u não ở Bệnh viện Chợ Rẫy (TP. Hồ Chí Minh). Chỉ hơn 10 ngày nằm viện, chi phí điều trị cho anh tốn gần 40 triệu đồng. Khi được hỏi tại sao anh không mua thẻ BHYT? chị P (vợ anh) thổ lộ: “Nghĩ là anh khỏe mạnh thì cần gì mua thẻ BHYT, đâu ngờ anh lại bệnh tật như thế này. Nay tôi đã thấm thía với việc chạy vạy mượn tiền để lo cho chồng. Khoản tiền dành dụm bấy lâu nay để làm nhà đã không còn, lại gánh thêm nợ. Nếu như tôi mua thẻ BHYT thì đỡ biết bao nhiêu”.

Cách đây không lâu, chúng tôi chứng kiến hoàn cảnh đáng thương của gia đình bệnh nhân V. H. K (thị xã Bình Long). Ông K bị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn ba. Để có tiền trị bệnh cho ông, vợ ông phải thế chấp căn nhà ở thị xã cho ngân hàng, quá thời hạn trả tiền, ngân hàng đã kê biên và phát mãi. Gia đình ông phải thuê phòng trọ để ở, vợ ông buôn bán hàng rong, con cái đi làm thuê nhưng vẫn không đủ tiền mua thuốc và điều trị bệnh cho ông. Khi được cán bộ BHXH tư vấn về lợi ích thiết thực của việc tham gia BHYT, vợ ông mới đi mua BHYT cho ông K nhưng quá muộn, vì sau đó vài ngày ông K đã tử vong. Vợ ông K than thở: “Tuy nhà đã mất nhưng mong sao ông ấy sống cùng với vợ con, vậy mà... Giá như tôi mua BHYT sớm cho ông ấy chắc chồng tôi kéo dài thêm sự sống và nhà cửa thì không phải mất”.

Cần coi BHYT như “phao cứu sinh”

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng: Chúng ta phải làm sao càng nhiều người dân tham gia BHYT thì càng tốt. Người dân phải nhận thức được đây là quyền lợi chứ không phải là nghĩa vụ, coi BHYT như là bùa hộ mệnh của mình. Hiện nay, chỉ khi nào ốm người dân mới tự nguyện mua, vì nhiều người chưa biết đấy là quyền lợi. Với mệnh giá như hiện nay thì gói dịch vụ y tế của chúng ta khá ưu việt vì có sự hỗ trợ của Nhà nước và cả hệ thống y tế. Đồng thời giảm tiền chi phí cho người dân, có nghĩa là khi tham gia BHYT tế thì các dịch vụ y tế cơ bản sẽ được BHYT thanh toán.

Đối với những gia đình có điều kiện, khi phải thanh toán một khoản viện phí lớn đôi khi còn cảm thấy hối tiếc vì lỡ bỏ qua việc mua BHYT, huống chi những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, thì đó là một gánh nặng. Đã có nhiều trường hợp người bệnh vừa thoát được bệnh lại lâm vào cảnh nợ nần chồng chất vì viện phí. Cá biệt, một số gia đình vì không có tiền tiếp tục chữa trị cho người thân phải “năn nỉ” bác sĩ cho bệnh nhân về nhà. Một bác sĩ đang công tác tại Bệnh viện đa khoa tỉnh cho biết: “Điều khiến bác sĩ cảm thấy bất lực nhất khi người nhà từ chối chữa trị cho người thân vì lý do không có tiền. Nếu có thẻ BHYT, người bệnh có hoàn cảnh kinh tế khó khăn cũng có cơ hội sống”.

Ốm đau, bệnh tật không thể loại trừ bất cứ ai, luôn là nỗi sợ hãi của con người. Bên cạnh nỗi lo bệnh tật, người bệnh còn nơm nớp lo về tài chính. Có thể cho rằng, thẻ BHYT được xem như chiếc “phao cứu sinh” để những người mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh nhân nghèo bám lấy. Để giảm nhẹ gánh nặng tài chính cho gia đình khi chẳng may bị ốm đau, bệnh tật, mọi người dân cần có chiếc “phao cứu sinh” bền vững này.

Thúy Ái