2015 GMT+7

Nhiều bất cập trong công tác giảm nghèo ở Bình Phước (Bài cuối)

Thứ 4, 13/05/2015 | 13:33:00

GIẢM NGHÈO RẤT THIẾU BỀN VỮNG

BP - Từ 20.498 hộ nghèo trong năm 2011, đến thời điểm này toàn tỉnh chỉ còn 8.484 hộ, chiếm 3,53% tổng hộ dân. Nhìn vào con số này sẽ thấy trong điều kiện kinh tế khó khăn, nhưng tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm nhanh đã thể hiện sự nỗ lực của các cấp, ngành. Tuy nhiên, các con số giảm nghèo trên địa bàn tỉnh thiếu bền vững do khó khăn trong bố trí nguồn lực thực hiện, chính sách dàn trải, phân tán và vẫn tồn tại tâm lý trông chờ, ỷ lại của một bộ phận đồng bào DTTS.

>> Bài 1: Nguồn lực không tương xứng với mục tiêu

Tâm lý ỷ lại và tỷ lệ tái nghèo tăng cao

Đoàn giám sát của HĐND tỉnh đến thôn Bù Tam, xã Phước Minh (Bù Gia Mập) - là thôn nghèo nhất của xã nghèo nhất tỉnh và thôn Bù Tam của xã Lộc Quang (Lộc Ninh) vào gần giữa trưa, nhưng cả hai thôn này vẫn có nhiều thanh niên và phụ nữ quanh quẩn ở nhà. Bí thư Đảng ủy xã và Phó chủ tịch UBND xã Phước Minh thừa nhận nhiều hộ đồng bào trong xã rất ỷ lại. Đến mùa điều thì mạnh ai nấy thu, một số hộ ở nhà tổ chức ăn nhậu và thuê người Kinh thu hoạch. Đồng bào DTTS thích được cứu đói giáp hạt, được hỗ trợ trực tiếp hơn là cho vay vốn hoặc hỗ trợ các giải pháp thoát nghèo bền vững. Ngay cả việc hỗ trợ bò giống, khi bò mẹ sinh bê con thì giao cho hộ khác họ cũng không thích mà chỉ muốn được giao luôn bò mẹ. Ông Phạm Hồng Khanh, Phó chủ tịch UBND huyện Bù Gia Mập cho biết: Thành lập huyện được 2 tháng, UBND huyện đã chỉ đạo thành lập Ban chỉ đạo giảm nghèo, đưa ra các chỉ tiêu và giải pháp giảm nghèo. Tuy nhiên, công tác giảm nghèo trên địa bàn rất khó do số đông đồng bào bản địa không muốn thoát nghèo.

Để giảm nghèo bền vững cho đồng bào DTTS cần có một chiến lược lâu dài trên nền tảng giữ gìn bản sắc văn hóa và đầu tư giáo dục cho thế hệ trẻ (học sinh Trường tiểu học Đắk Á, xã Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập) - Ảnh: T.Phương

Theo báo cáo của UBND xã Lộc Quang, đầu năm 2014 toàn xã có 274 hộ nghèo và 74 hộ cận nghèo. Đến cuối năm 2014 giảm còn 157 hộ nghèo, nhưng con số cận nghèo từ 74 lại tăng lên 93 hộ. Như vậy, một số hộ từ nghèo chỉ đổi sang cận nghèo, mà ranh giới này thì vô cùng mong manh. Tại xã Phước Minh, số hộ nghèo đầu năm 2012 là 109 hộ, đến cuối năm lại tăng lên 120 hộ, chiếm 14,94%, tăng 0,64%. Năm 2013, xã chỉ có 17 hộ thoát nghèo nhưng lại phát sinh 3 hộ nghèo.

Chính sách không nhất quán, thiếu đồng bộ

Năm 2014, Bộ Nội vụ đề xuất Thủ tướng Chính phủ phương án tăng cường 1 phó chủ tịch UBND cho các xã đặc biệt khó khăn để giúp cấp ủy, chính quyền địa phương phát triển kinh tế - xã hội, góp phần xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, chính Bộ Nội vụ lại trình phương án giảm biên chế nên trên địa bàn tỉnh chưa có xã đặc biệt khó khăn nào được tăng cường phó chủ tịch UBND và đề án này coi như tắc.

Nhà nước đầu tư công trình nước hàng trăm triệu đồng cho thôn, nhưng đồng bào sử dụng không tiết kiệm và không chịu đóng tiền điện, cháy máy bơm cũng kêu “Nhà nước” nên hiện công trình bị bỏ hoang, rất lãng phí.

Ông Nguyễn Thanh Chúng, Trưởng thôn Bù Tam

Tại huyện Bù Gia Mập, khi làm việc với đoàn giám sát giảm nghèo của HĐND tỉnh, đại diện Phòng Dân tộc huyện cho rằng với hộ nghèo, chỉ cần được hỗ trợ 1 căn nhà hoặc 0,5 ha đất là đã bị đưa ra khỏi danh sách hộ nghèo là không phù hợp. Muốn giảm nghèo hiệu quả, cần tác động bằng nhiều hướng, có thời gian và có chính sách đặc thù đối với số hộ nghèo là người DTTS chứ không nên áp dụng chung một chính sách như đối với người Kinh. Cũng tại Bù Gia Mập, đại diện Phòng LĐ-TB&XH huyện cho rằng: Vốn vay cho hộ nghèo thực sự rất khó tới tay hộ nghèo, bởi cán bộ ngân hàng chính sách cứ “sách in mõ tre”: hộ nghèo không có đất sản xuất, không có sức lao động, không có phương án trả nợ sẽ không được vay vốn. Ông Điểu Đoan, Bí thư Đảng ủy xã Phước Minh cũng xác nhận: Để bảo đảm an toàn cho vốn vay Ngân hàng chính sách xã hội, xã cũng chỉ ưu tiên xác nhận cho những hộ có khả năng hoàn vốn. Còn những hộ không có đất thì xã không dám xác nhận vì tỷ lệ rủi ro rất cao. Đó chính là vòng xoáy luẩn quẩn về chính sách vay vốn đối với hộ nghèo.

Cần cụ thể nguồn lực thực hiện từng chương trình, dự án

Một bộ phận đồng bào không chỉ nghèo về vật chất mà nghèo cả về tâm hồn. Họ không lo lắng gì cho tương lai. Thậm chí ỷ lại đến mức hỏng dát giường thì nằm đất chứ không sửa, thật không hiểu nổi!

Ông Điểu Hơl, Trưởng ban Dân tộc HĐND tỉnh

Đó là ý kiến của một số thành viên đoàn giám sát giảm nghèo của HĐND tỉnh khi làm việc với Ban Dân tộc tỉnh và Sở LĐ-TB&XH về chương trình giảm nghèo nói chung, giảm nghèo cho đồng bào DTTS nói riêng. Trong thực tế, khi xây dựng đề án, cơ quan tham mưu của tỉnh chỉ đề xuất một nguồn kinh phí chung cho toàn bộ đề án, trong khi mỗi đề án có rất nhiều chương trình, dự án. Ví dụ, Đề án giảm nghèo bền vững cho đồng bào DTTS theo Nghị quyết số 17 có các chương trình 33, 134, 135, 775... Đề án giảm nghèo bền vững giai đoạn 2011-2015 của toàn tỉnh có các chương trình hỗ trợ giáo dục, y tế, sản xuất... Trong từng chương trình lại có các đối tượng thụ hưởng khác nhau. Vì thế, mỗi chương trình cần xây dựng một nguồn lực cụ thể về kinh phí, đất đai và cả nguồn nhân lực. Ngoài ra cần phải xây dựng phương án kết hợp, lồng ghép các chương trình. Còn nếu cứ xây dựng đề án chung chung như hiện nay thì sẽ không dự đoán được tình hình và sẽ không tránh khỏi những bất cập trong công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh.

Bảo Khanh