2015 GMT+7

Cảnh báo từ nước giếng khoan

Thứ 5, 23/04/2015 | 07:17:00

BP - Hiện Bình Phước đang vào thời kỳ cao điểm của mùa khô. Nhiều nơi trong tỉnh đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nước sản xuất và sinh hoạt trầm trọng. Để có nước sử dụng, nhiều hộ đã khoan giếng tìm nước ngầm. Thế nhưng, việc khoan giếng và sử dụng nước giếng khoan dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường không phải ai cũng biết.

Nguy hại cho sức khỏe

Theo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, mỗi mẫu nước từ giếng khoan đưa đi xét nghiệm 28 tiêu chí. Trong đó, phải có 23 tiêu chí đạt tỷ lệ cho phép mới sử dụng được. Đó là các chất có sẵn trong tự nhiên, trong lòng đất nhưng khi các hàm lượng này vượt tiêu chuẩn cho phép sẽ gây nguy hại đến sức khỏe con người.

Người dân khoan giếng chỉ cần có nước nhiều, còn chất lượng nước thì hầu như phó mặc cho may rủi - Ảnh: S.H

Trưởng khoa Xét nghiệm, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Nguyễn Đăng Trình cho biết: Trong 28 chất có trong mẫu nước thì có 4 chất khi xét nghiệm phải đạt tỷ lệ bằng 0 thì nguồn nước đó mới sử dụng được. Nhưng 4 chất đó đều có hầu hết trong nguồn nước ngầm như mùi vị của nước, chất psenudomonas aeruginosa, coliform tổng, escherichia coli, strptococcus faecalis và closstridium perfringens. Ngoài ra, trong mẫu nước ngầm còn có các chất như nitrit, đồng, kẽm, nhôm tổng số, crôm, arsen, mangan, thủy ngân, sắt, sunfat... Các chất này chỉ cho phép một tỷ lệ rất nhỏ có trong nước ngầm, bởi hầu hết đây là các chất độc gây nguy hiểm đến tính mạng cho con người khi sử dụng. Ví như giới hạn tối đa của chất asen (thạch tín) có trong nước chỉ là 0,01mg/l, nếu vượt quá thì không được phép sử dụng. Hay hàm lượng mangan cũng 0,01mg/l, hàm lượng thủy ngân cho phép là 0,001mg/l... nếu vượt quá giới hạn cho phép đều có nguy cơ gây bệnh, ngộ độc cấp tính hay mãn tính cho con người... Bởi asen là chất gây ung thư da và phổi; thủy ngân, cadimi gây tổn thương thận và rối loạn thần kinh; nitrat gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh (dưới 6 tháng tuổi); crôm tác động xấu đến gan, thận, cơ quan hô hấp; chì gây tổn thương não, rối loạn tiêu hóa, yếu cơ, phá hủy hồng cầu; sunfat gây tiêu chảy, lị; xyanua gây tổn thương phổi, da, cơ quan tiêu hóa; nhôm làm gia tăng quá trình lão hóa...

Ngoài ra, nguồn nước ngầm nguy hại là bởi sự xâm hại của các loại hóa chất độc hại, môi trường trên mặt đất bị ô nhiễm, bị chất thải trong sản xuất công nghiệp, chất thải sinh hoạt của con người ngấm vào lòng đất. Nếu nước chưa được xử lý thì vô tình người sử dụng đã trực tiếp đưa chất độc vào cơ thể dẫn đến nhiễm khuẩn đường ruột và một số bệnh nguy hiểm khác.

Tác động đến môi sinh

Theo tài liệu của Liên đoàn Quy hoạch và điều tra tài nguyên nước Miền Nam, Bình Phước không có trữ lượng dồi dào về nguồn nước ngầm. Trên địa bàn tỉnh, ngoài hệ thống sông, suối, hồ tự nhiên nhưng không xuất hiện các nguồn lộ, mạch lộ vào mùa khô. Hơn nữa, với khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo nên nắng nóng kéo dài làm lượng bốc hơi nước cao với tỷ lệ bình quân 858,8- 1.350mm/năm. Những yếu tố này dẫn tới tài nguyên nước ở tỉnh ta không dồi dào như các tỉnh, thành bạn.

Dù dùng nước giếng khoan hay giếng khơi cũng cần có bể chứa lắng đọng kim loại nặng trước khi dùng

Trong khi đó, với đặc điểm về địa chất, thủy văn Bình Phước chỉ tồn tại 8 tầng chứa nước ngầm. Trong đó, hầu hết các tầng chứa nước ngầm đều ở dạng nghèo hoặc chỉ ở mức trung bình. Nói cách khác, mạch nước ngầm ở Bình Phước là mạch nước nghèo, ở dạng túi chứa, khó tái tạo lại nguồn khi bị khai thác cạn kiệt. Bởi các tầng tạo nước ngầm ở tỉnh ta chủ yếu là thành phần đất đá, sét bột kết, sét bột kết vôi, cát bột kết, phiến sét vôi... đã bị phong hóa bề mặt tạo thành sét bột, dưới là đá nứt nẻ khó tạo nguồn nước.

Vì vậy khai thác nước ngầm sẽ tạo ra những chiếc túi rỗng trong lòng đất. Nếu có tác động về địa chất sẽ nảy sinh nhiều hệ lụy như sụt lún, lở đất, thay đổi dòng chảy mạch nước ngầm. Đặc biệt, sự khô kiệt ngay từ trong lòng đất sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và cả sinh hoạt, sản xuất của nhân dân về lâu dài.

Thế nào là nước sạch?

Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh có Khoa Xét nghiệm các chỉ tiêu lý hóa nguồn nước. Khi phát hiện các hợp chất, tạp chất, kim loại độc có trong nước thì cần có biện pháp xử lý kịp thời, tránh việc thiếu hiểu biết dẫn tới mang vạ vào thân.

Để sử dụng được nguồn nước từ giếng khoan trong sinh hoạt đòi hỏi phải qua hệ thống xử lý để có nước sạch sử dụng. Lọc và xử lý nước giếng khoan an toàn là một giải pháp hiệu quả và tiết kiệm hơn so với dùng nước máy. Theo các chuyên gia, người sử dụng thường xuyên nước giếng tự khoan chưa qua xử lý sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Hậu quả đầu tiên là người sử dụng đối mặt với rất nhiều nguy cơ mắc bệnh. Các chất độc tồn tại trong nước giếng ở mức độ nhẹ có thể gây dị ứng da, nhiễm trùng đường ruột, gây bệnh tiêu chảy, nếu tích tụ lâu ngày có thể gây ung thư và dẫn đến tử vong. Bởi các chất có trong nước giếng khoan thường là các chất rắn, kim loại nặng không hòa tan như các chất ở giếng khơi. Để đảm bảo sức khỏe, ngay từ bây giờ người dân hãy tạo thói quen sử dụng nước máy sạch thay cho nước giếng, nước giếng khoan chưa qua xử lý nhằm hạn chế thấp nhất trường hợp ngộ độc hay mắc các bệnh do nước bẩn, các chất độc có trong nước gây ra. Sử dụng nước trong ăn uống phải nấu chín, nấu sôi để bảo vệ sức khỏe.

Tấn Phong