Tổ yến thành phẩm được bà Hương sấy khô, đóng hộp bán
Thu nhập cao nhưng không bền vững
Là một trong những người đầu tiên làm nhà nuôi chim yến ở thị xã Phước Long, bà Nguyễn Thị Hương ngụ khu phố 5, phường Long Thủy cho biết: Năm 2009, có người chú là ông Chung Thế Vinh ở xã Đa Kia (Bù Gia Mập) đi tham quan, tìm hiểu cách nuôi chim yến trên địa bàn tỉnh. Thấy chim yến dễ nuôi, lại không phải bỏ tiền mua con giống nên ông bàn với vợ chồng tôi hùn vốn thuê một căn nhà ở phường Long Thủy sửa lại thành nhà nuôi yến. Sau 4 tháng, yến về xây tổ rất đông. Những tháng đầu, chúng tôi thu từ 100-300g, sau đó tăng dần, có tháng thu gần 1kg. Hồi đó, tổ yến thô bán với giá 2 triệu đồng/100g và tổ đã chế biến có giá 3 triệu đồng/100g.
Thấy hiệu quả, vợ chồng bà Hương vay ngân hàng 400 triệu đồng để xây thêm 200m2 nhà nuôi yến ở khu phố Sơn Long, phường Sơn Giang (TX. Phước Long). Bà Hương nói: Ngày đó vợ chồng tôi nghĩ, nếu làm nhà xong mà không có yến đến xây tổ thì chỉ có nước bán rẫy trả nợ. Nhưng may mắn là khi làm xong yến kéo về xây tổ rất nhiều. Hiện trung bình một tháng gia đình tôi thu khoảng 20 triệu đồng từ bán tổ yến. Nhiều hộ trong vùng đã đến học tập và làm nhà nuôi yến.
Theo thống kê của Chi cục Chăn nuôi - thú y (Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn), hiện toàn tỉnh có khoảng 87 nhà nuôi chim yến, với tổng đàn ước trên 25.000 con. Ông Phạm Văn Hoang, Chi cục trưởng cho rằng: Đa số các hộ nuôi tự phát, chủ yếu sử dụng tầng lầu phía trên làm nơi dẫn dụ yến về. Tuy nhiên, người dân không nên vì lợi nhuận trước mắt mà đổ xô xây nhà nuôi yến. Bởi đã có nhiều hộ nuôi không thành công. Do yến là loại chim trời nên việc quy hoạch thành vùng nuôi cụ thể là rất khó. Muốn nuôi bền vững thì các nhà nghiên cứu phải thuần chủng loại chim này giống các loại gia cầm khác.
Chưa rõ thực hư về giá trị dinh dưỡng
Hiện trên thị trường bán rất nhiều sản phẩm yến sào. Nhưng người tiêu dùng vẫn thích loại yến còn nguyên tổ hoặc mới sơ chế (làm sạch lông). Nhiều người cho rằng, các sản phẩm từ tổ yến đã chế biến không có cơ sở đảm bảo chất lượng, dễ bị pha trộn.
Theo các tài liệu, tổ yến sau khi được chế biến thành các món ăn có tác dụng rất tốt cho sức khỏe, giúp tăng hệ miễn dịch, cải thiện chức năng tim mạch và điều hòa huyết áp, cải thiện hệ hô hấp. Yến sào còn tăng cường chức năng thận, giảm độc tố trong máu phù hợp cho những người thường xuyên sử dụng bia rượu, thuốc lá... Ngoài ra, tổ yến còn là nguồn dinh dưỡng bổ sung rất tốt cho trẻ bởi nhiều chất đạm, protein, axít amin... giúp trẻ có cảm giác thèm ăn. Từ công dụng đó mà nhu cầu sử dụng yến của người dân ngày càng cao. Chị Nguyễn Thị Thanh Hằng ở phường Tân Bình (TX. Đồng Xoài) cho biết: “Gia đình có mẹ già nên tôi hay mua yến sào hoặc tổ yến về chế biến cho mẹ ăn và thấy mẹ tôi khỏe lên”.
Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến nghi ngờ về giá trị dinh dưỡng của tổ yến. Chị Nguyễn Thị Thương ở thôn 4, xã Đa Kia cho biết: “Bé thứ 2 nhà tôi bị suy dinh dưỡng. Gần 2 tuổi nhưng cháu chỉ nặng 8kg. Thấy mọi người nói ăn tổ yến tốt cho trẻ nên tôi thường xuyên mua về cho cháu ăn nhưng chưa thấy tác dụng gì. Hiện cháu vẫn kén ăn, chậm lớn nên tôi không biết tổ yến có tốt và giàu chất dinh dưỡng như nhiều người đã nói hay không”.
Bác sĩ Nguyễn Bá Huy, Phó khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa tỉnh cho biết: Tổ yến chứa rất nhiều đạm, khoáng chất tốt cho sức khỏe con người. Nhưng không phải cứ cho con ăn yến thì sẽ khỏe mạnh, thông minh. Các bà mẹ nên có chế độ ăn thích hợp cho con. Muốn con khỏe mạnh, thông minh chỉ cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ.
Cùng chung quan điểm, bác sĩ Nguyễn Phương Nam, Phó khoa Nội lão, Bệnh viện đa khoa tỉnh cho rằng: Muốn chứng minh yến có những tác dụng tốt cho sức khỏe thì phải có nghiên cứu khoa học. Ví dụ chọn 2 nhóm đối tượng là người già mắc một số bệnh thường gặp. Một nhóm cho dùng các sản phẩm được chế biến từ yến, nhóm còn lại vẫn ăn uống, sinh hoạt theo chế độ khoa học. Sau một thời gian kiểm tra lại sức khỏe mới biết được tác dụng thực sự mà yến mang lại như thế nào. Hiện tôi chưa thấy có thử nghiệm nào về điều này. Vì vậy không thể khẳng định ăn yến có thể đem lại sức khỏe tốt, phòng chống các bệnh ung thư. Muốn người già khỏe mạnh phải tùy vào thể trạng, bệnh lý của từng người để có chế độ ăn uống phù hợp, kết hợp với vận động thể dục hợp lý.
Thùy Hương

Câu lạc bộ thơ tỉnh Bình Phước phấn đấu có 5 tác phẩm phổ nhạc
Chủ tịch nước Lương Cường: Với bộ máy hành chính mới, Hà Nội cần tiên phong đổi mới tư duy quản lý
Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm với nhân dân TPHCM và thông điệp gửi nhân dân cả nước
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Lễ công bố các nghị quyết, quyết định sáp nhập đơn vị hành chính
Sổ bảo hiểm xã hội điện tử được cấp chậm nhất là ngày 1-1-2026