Xã hội 06:40, 26/02/2015 GMT+7

Trong giai đoạn hiện nay, tâm lý muốn vào làm việc trong cơ quan nhà nước có cuộc sống ổn định không còn nhiều như trước, nhất là đối với đội ngũ trí thức trẻ năng động, sáng tạo. Một trong những nguyên nhân chính là do môi trường làm việc trong các cơ quan nhà nước có mức lương thấp, tồn tại nhiều mối quan hệ “tình cảm” quyết định đến nhận xét, đánh giá, đề bạt, luân chuyển, điều động... Vì vậy, Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về xây dựng đội ngũ trí thức thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, trong đó có nội dung tạo môi trường thuận lợi và thực hiện các chính sách trọng dụng, đãi ngộ, tôn vinh trí thức được đội ngũ trí thức nói chung, đội ngũ trí thức làm việc trong bộ máy nhà nước nói riêng đón nhận trong niềm phấn khởi. Tuy nhiên, sau mấy năm đi vào cuộc sống, vẫn còn nhiều điều vướng mắc.

Cán bộ, công chức có trình độ, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, truyền bá và làm giàu trí thức, tạo ra những sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị đối với xã hội như những đặc tính mà khái niệm “trí thức” trong Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) nêu ra thì rất ít. Mấy năm gần đây, trước quy định tiêu chuẩn trình độ chuyên môn nghiệp vụ và trình độ lý luận chính trị, hằng năm, ngân sách nhà nước phải chi một khoản lớn cho việc đào tạo, bồi dưỡng những cán bộ, công chức chưa đủ chuẩn. Và thực tế cho thấy chất lượng đào tạo như mục tiêu đặt ra thì còn nhiều vấn đề phải bàn, vì quỹ thời gian rất có hạn do vừa học, vừa làm, vừa lo việc gia đình, nên tham gia các khóa đào tạo cho hợp thức hóa bằng cấp là mục đích chính của rất nhiều cán bộ, công chức. Điều nghịch lý là trong lúc nhà nước phải chi ngân sách không nhỏ cho việc đào tạo lại, thì cơ chế để thu hút, sử dụng đội ngũ trí thức là những sinh viên tốt nghiệp ra trường chưa đem lại hiệu quả hoặc hiệu quả còn rất khiêm tốn.

Môi trường làm việc còn mang tính bình quân chủ nghĩa làm cho sự năng động, sáng tạo của đội ngũ trí thức không được phát huy, hoặc bộc lộ thì dễ có nguy cơ bị cho là “chơi trội”. Điều đó làm cho trí thức bị mai một năng lực tư duy độc lập, sáng tạo. Sự mất dân chủ, thiếu công khai minh bạch trong đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm... cũng làm cho công tác cán bộ ở một số nơi không phản ánh đúng thực chất.

Mức lương quá thấp khiến cho một bộ phận cán bộ, công chức trí thức không dốc toàn tâm, toàn lực làm việc, họ tìm kiếm công việc làm thêm để tăng thêm thu nhập, hay vi phạm pháp luật vì động cơ vụ lợi. Một sinh viên tốt nghiệp đại học đi làm trong cơ quan nhà nước với mức lương bậc 1 là 2,34 - tương đương khoảng 2,5 triệu đồng/tháng, trong khi đi làm công nhân ở các công ty, xí nghiệp thì lương khởi điểm cao hơn rất nhiều và tăng dần theo từng năm.

Vì vậy, để thu hút trí thức vào làm việc trong bộ máy nhà nước, thì cần một cơ chế rõ ràng trong việc tạo môi trường để trí thức phát huy trí tuệ và ổn định cuộc sống. Khi chất xám được phát huy thì việc xây dựng một bộ máy chính quyền có đội ngũ cán bộ, công chức thực sự là công bộc của dân là điều không khó.

Nhật Hạ